- هامون ایران - https://www.hamooniran.ir -

تجربه مدیریت شهری در مواجهه با کرونا – شهر دالکی شهرستان دشتستان


شهر دالکی با ۷۰۰۰ نفر جمعیت و با وسعت ۲۱۷ هکتار از توابع بخش مرکزی شهرستان دشتستان، یکی از دروازه های مهم ورودی استان بوشهر محسوب می شود. می توان گفت در درازنای تاریخ به علت موقعیت گذرگاهی و اتصال جنوب به مرکز کشور همواره مورد توجه بوده است. 

اوائل اسفند ماه ۱۳۹۸ خبر درگیر شدن کشور با بیماری ناشی از ویروس کرونا که کمتر از سه ماه قبل در ووهان چین اخبار آن را شنیده بودیم، بطور رسمی منتشر شد. جامعه هدف این بیماری، کلیه مجتمع های زیستی انسانی است که شهرها از مهم ترین آن ها بشمار می رفت. تشکیل  ستاد مقابله با ویروس کرونا در شهر دالکی دفتر جدیدی از تجربه و چالشی تازه را برای مدیریت شهری گشود. در حالی که همواره نگاه و اولویت این مدیریت، عمران شهری است، تصمیم گرفته شد که اولویت شهرداری و شورای اسلامی شهر سلامت شهروندان باشد. بدیهی  ترین راحل قرنطینه کردن شهر بود ولی با سیاست گذاری ستاد مقابله با کرونا در کشور تضاد داشت. بنابرین روش های دیگری مد نظر قرار گرفت در ابتدا تلاش کردیم مردم را از عواقب این بیماری آگاه کنیم و به همین منظور همه بیلبورد ها شهر به این موضوع اختصاص داده شد. سعی کردیم تمام فضای بصری شهر مرتبط با این موضوع باشد. شهروندان را به در خانه ماندن و رعایت  بهداشت فردی تشویق کردیم. با همکاری مرکز بهداشتی و درمانی شهید رجائی شهر و نیروهای مردمی اقدام به ضد عفونی شهر در دو نوبت صبح و شب نمودیم، صبح ها که نیروهای خدمات شهری شهرداری معابر اصلی، پارک ها و ادارات  و شب ها هم از ظرفیت نیروهای مردمی که عمدتا از جوانان بودند در محلات رای ضد عفونی شهر استفاده شد. در هفته دوم با مثبت اعلام شدن تست سه نفر یک آقا و دو بانو در شهر متوجه شدیم که باید بیشتر کار کرد. برخی از شهروندان تهدید جانی این بیماری را جدی تلقی نکرده بودند و شهر مانند گذشته روال عادی داشت و رفت و آمدها و مراکز تجمع همانتد گذشته بود. با این وضعیت مطابق بامصوبه شهرستانی ستاد مقابله با کرونا ماهم در ستاد کرونا شهر تصمیم گرفتیم که آرامستان شهر تعطیل شود و با نصب بنر و بستن مسیر ورودی با کمک امام جمعه شهر مردم را متقاعد کردیم که به آنجا مراجعه نکنند.  حتی روز آخر سال که مردم به رسم گذشته بر مزار عزیزان خود سفره عید پهن می کردند ممانعت شد. همچنین  کسبه ها بجز چند صنف که ضروریات را تامین می کردند تعطیل شوند که به علت نبود نمایند اصناف در شهر و تمرد برخی کاسبان کار به جایی رسید که از قوه قهریه استفاده شود.

تغییر رفتار شهروندان کاری سخت بود که مجبور شدیم با بلندگو بر وانت مانند دهه ۶۰ در محلات آگاهی بخشی شود. همچنین  مدیران شهر اعم از امام جمعه، اعضاء  شورای شهر، شهردار، رئیس کلانتری، رئیس مرکز بهداشتی درمانی شهر، فرمانده حوزه مقاومت بسیج و نماینده هیات مذهبی شهر با پای پیاده و رودرو بامردم صحبت شد. با این برنامه ها خوشبختانه از مقاومت در برابر تغییرات خواسته شده کوتاه آمدند و این   همراهی ها خوبی باعث شد شهر خلوت شود و آمار مبتلا  نیز ثابت بماند. طنز جالب این بود که یکی از مبتلایان پس از ترخیص از بیمارستان بدون توجه به قرنطینه خانگی در شهر ظاهر شده بود و در مقابل درخواست نماینده مرکز بهداشت شهر مبنی بر رعایت پروتکل های بهداشتی مقاومت می کرد که با واکنش همسایه ها، مردم و در آخر با نظر امام جمعه شهر پذیرفت که دوران نقاهت را در منزل بماند. مجموعه این اقدامات نشان داد که در حوزه فرهنگی در گذشته  کم کاری صورت گرفته که چرا مردم باید ناباورانه به این موضوع که با جان آنان در ارتباط است نگاه کنند. یکی از ملزومات مقابله با ای بیماری استفاده از ماسک و ژل های شستشو بود که در این باره تولید کنندگان و نهادهای متولی نمرده قبولی نگرفتند و در این مورد هم همت مردم بویژه جوانان بود که به یاری آمد و کارگاه جهادی تولید ماسک که در حسینیه محمد رسول الله واقع در مسجد جامع راه اندازی شد. روزانه ۱۵۰۰ ماسک تولید می شد که شب ها به درب منزل مردم مراجعه و توزیع می کردند. ادارات دولتی شهر و حتی بیمارستان شهید گنجی برازجان هم توزیع انجام می شد.

نکته مهم حضور بانوان بود که در دونوبت صبح و شب در کنار آقایان تلاش می کردند تا پازل مقابله با این بیماری تکمیل گردد. با آغاز سال نو و ایام نوروز به علت مساعد بود هوا بر طبق سال های گذشته استان بوشهر مهیای پذیرای مسافران نوروزی بود، به جهت واقع شدن شهر در دروازه ورودی با تمهیدات ستاد مقابله با کرونا مصوبه شد که ورودی های استان کنترل شود. تیم شبکه بهداشت شهرستان  در گلوگاه ایست و بازرسی شهید صلاحی از مسافران تست  تب سنجی انجام می دادند. جوانان شهر هم در قالب نیروهای هلال احمر و نیروی بسیج دو هفته جانانه ایستادند و از ورود مسافران بویژه از استان های آلوده جلوگیری کردند. بدون شک اگر این اقدام صورت نمی گرفت استان بوشهر هم به جرگه استان های وضعیت قرمز می رسید.

از نیمه های فروردین طرح کشوری اجرای فاصله گذاری اجتماعی بود که منظور رعایت فاصله فیزیکی بود و ما در برخی نقاط شهر مانند صف های نانوایی ها و مراکز خودپرداز با نشانه گذاری بارنگ این فاصله را گوشزد کردیم. اقدام بعدی همه مسیرهای ورودی شهر را با خاک بستیم و تنها مسیر ورود و خروج شهر را ورودی بلوار امام خمینی قرار دادیم. جوانان شهر با تشکیل گیت ورودی و با تب سنجی از شهروندان از ورود افرادی ممانعت بعمل آمد. از نکات زیبا در این طرح ها مشارکت اغلب مردم فارغ از نگاه های سیاسی و جنسیتی بود و همه آمدند. پشتیبانی لجستیک بیشتر با مردم بود و بعنوان نمونه برای تهیه غذای حدود ۲۰ نفر که در گیت ورودی فعالیت می کردند بین خانواده ها رقابت بود. 

اگر به ویژگی های مثبت بحران ناشی از این ویروس نگاه کنیم می توان به همدلی، هم فکری و یاری آحاد مردم با مدیران شهری اشاره کنیم. نقش جوانان در قالب گروه های مختلف در کنترل این بحران برجسته است. نوجوانی ۱۳ ساله که سه روز مراجعه می کرد برای همکاری که در آخر ستاد با درخواستش موافقت کرد.  دولت ها باید زمینه بیشتر شکل گیری چنین گروه هایی در قالب سمن ها را تقویت نمایند. واقعا در مرکز استان و شهرستان عملا ابتکار عمل در دست فعالین اجتماعی بود و خیلی از تصمیمات را آن ها به مسئولان دیکته نمودند. این بحران نشان داد که شهرهای ما از زیر ساخت لازم بویژه زیرساخت های فرهنگی در مواقع بحران برخوردار نیستند. به عنوان نمونه به مردم گفته می شد در خانه بمانید اما برنامه خاصی برای در خانه ماندن وجود نداشت و حتی در خبرها از قول مرکز مشاوره سازمان بهزیستی داشتیم که در این ایام تماس های مشاوره ای چند برابر شده است. در مجموع در شهر دالکی اگر موفقیتی حاصل شد اول مشارکت مردم و جوانان و در مرتبه بعدی مسئولان  قرار داشتند.