جامعه مدنی و کرونا (تجربه جهانی)؛ کتابی از سعید مدنی قهفرخی
به گزارش وبسایت هامون ایران کتاب جامعه مدنی و کرونا (تجربه جهانی)؛ اثری از دکترسعید مدنی قهفرخی توسط انتشارات کتاب پارسه و با حمایت موسسه نیکوکاری مجتبی معین منتشر شد. این کتاب در ۲۵۶ صفحه قطع رقعی به علاقمندان مباحث جامعه مدنی عرضه گشته است.
این کتاب که به همت موسسه نیکوکاری مجتبی معین فراهم آمده، به بررسی تجارب سازمانهای اجتماعی جامعه مدنی در مقابله با بحران کرونا می پردازد. این کتاب دارای پنج فصل است که عناوین زیر را دارد:
فصل اول: تعاریف (جامعه مدنی، سازمانهای جامعه مدنی، سازمان مردم نهاد، سازمان جماعت محور، سازمان ایمان محور، سازمان غیرانتفاعی، سازمان خیریه، اپیدمی-همه گیری- و پاندمی-دنیاگیری-)
فصل دوم: تجارب جوامع مدنی در همه گیری ها و دنیاگیری ها (چین؛ پیشروی آرام جامعه مدنی در اپیدمی کویید ۱۹، هنگ کنگ؛ بحران اعتماد در بحران سارس، تایوان؛ سازمانهای جامعه مدنی ضعیف، آمریکا؛ مشارکت جماعت، کانادا؛ تقویت سرمایه اجتماعی، پرتغال؛ تاب آوری اجتماعی)
فصل سوم: مشارکت جامعه مدنی برای مقابله با اپیدمی و پاندمی (ضرورت مشارکت جامعه مدنی، عوامل موثر در نقش سازمانهای مردم نهاد، رابطه جامعه مدنی و دولت در همه گیری ها، سیاست و فرهنگ جامعه مدنی در برابر دولت)
فصل چهارم: موانع و چالشهای مشارکت جامعه مدنی (فقدان منابع کافی، ذهنیت دولتمردان، سیاستها و برنامه های دولتها، چالشهای جامعه مدنی)
فصل پنجم: توصیه ها (مشارکت جماعت ها را فراموش نکنید، مداخله در جمعیتهای آسیب پذیر و مناطق اسکان غیررسمی، تامین منابع، گفتگو با اهداکنندگان منابع مالی، تجدید سازمان، تعاول با رهبران معنوی و سازمانهای ایمان محور، تجدیدنظر در اولویتها، نظارت و پایش رعایت موازین حقوق بشر در ارائه خدمات)
این کتاب با مقدمه دکتر مصطفی معین؛ رییس هیات مدیره و هیات امنای موسسه نیکوکاری مجتبی معین همراه شده که در بخشی از آن اینگونه آمده است: این اهداف و راهبردهای معطوف به آنها بخشی از توجه جدی جامعه ایرانی به غلبه بر ضعفهای تاریخی و تقویت جامعه مدنی است. جامعه توانمند قادر است که به اتکا آموزه ها و تجارب و مهارتهای جمعی در برابر تنگاها و مخاطره ها تاب آورتر شود و از بحران ها و تنگناها با آسیبهای کمتر بگذرد .
دکتر سعید مدنی قهفرخی؛ نویسنده کتاب نیز در بخش مقدمه کتاب اینچنین نوشته است: جهان مدتی است درگیر مشکلات بیماری های دنیاگیر یا پاندمیک شده است. به عنوان مثال تنها در قرن بیست و یکم، سارس در سال ۲۰۰۳ اولین بار در چین رخ داد و به سرعت در سراسر جهان شایع شد. سرایت سارس از انسان به انسان و میزان مرگ و میر آن بسیار زیاد بود با این حال پس از آشفتگی کوتاه سارس محو شد و به ظاهر معضل عالم گیر فاجعه آمیز و ترسناکی رخ نداد. وقایع اولیه به دنبال شیوع بعدی گونه H5N1 با نرخ مرگ و میر ۶۲ و نیم درصد از افرد آلوده رخ داد که موجب نگرانی چشمگیر جهانی شد. با وجود این این بیماری بدون اینکه تبدیل به یک بیماری دنیاگیر واقعی شود ادامه یافت. در سال ۲۰۰۹ ویروس H1N1 به دلیل گسترش سریع از آمریکای شمالی به سراسر جهان نگرانی شدیدی ایجاد کرد. طبق برخی مطالعات در سال ۲۰۰۹ این بیماری حدود ۲۶ درصد از جمعیت جهان را آلوده کرد اما همانطور که مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، متذکر شد . ه دلیل موفقیت بسیار خوب در مهار تاثیر آن بسیار کم بود. در اواخر سال ۲۰۱۲ ویروس H7N9 در شرق چین پدیدار شد. اما پس از آن تاکنون H7N9 مشاهده نشده است. بنابراین تا امروز کره خاکی اختلالات نسبتا محدودی از این نوع بیماری های عفونی نوظهور را متخمل شده است. … به دلیل توان بالقوه سازمانهای مردم نهاد روابط گسترده و اعتماد متقابل میان مردم محلی و اعضای این نهادها که یا عضو این جوامع هستند یا شناخت دقیقتری از مردم این جوامع دارند، می توان انتظار داشت آن در صف مقدم مقابله با همه گیری قرار گیرند. … شبکه ای از نیروهای مشتاق مسوول و مطلع که از قبل بدون انگیزه های مالی و بر اساس اهداف وطن دوستانه و انسانی شکل گرفته اند، می توانند در زمان بروز یک همه گیری همچون کرونا، به خدمت جامعه در آیند.
دنیاگیر ویروس کرونا، جامعه مدنی را در اغلب جوامع با چالشهای اساسی مواجه و فعالیت آنها را مختل کرده است. اما از سوی دیگر، صورتهای جدیدی از بسیج مدنی را هم پدید آورده است و کنشگران جامعه مدنی در بسیار کشورها اعم از مردم سالار و غیر مردم سالار، قابلیت خود را در چالش با این دنیاگیری، به اشکال مختلف نشان داده اند. آنها خلاهای دولتها را پر می کنند تا خدمات ضروری برسانند، اطلاعات درباره ویروس منتشر کنند، و از گروه های در حاشیه و آسیب دیده محافظت می کنند . در برخی مناطق این موسسات با مشاغل و مراجع عمومی برای حمایت از جماعتهای محلی نیازمند به کمک اقتصادی مشارکت می کنند . همچنین ائتلافهایی تازه برای پاسخ خواستن از دولتهای خاطی یا سرسخت ایجاد می کنند.