از بدو به وجود آمدن ایده‌ی توسعه‌ی ظرفیت سازمان‌های غیردولتی، این نهادها از طریق اقداماتی برای بهبود وضعیت سازمان پیگیری می‌شده است؛ امّا با گذشت زمان، این قبیل اقدامات پراکنده در قالب گفتمان توسعه ظرفیت سازمان‌های غیردولتی خود را بازیافتند. البته این گفتمان همچنان نوپاست و حتّی در سطح شناخت واژگان نیز منسجم نیست. گواه بر این مدعا این‌که تاکنون «به مجموعه اقدامات بهبود توانمندی و توسعه‌ی فضای قابلیتی سازمان‌های غیردولتی» مفاهیم گوناگونی مانند: «توسعه‌ی ظرفیت»، «توان‌افزایی» و یا «توانمندسازی» اطلاق می‌شود؛ نه تنها در سطح گفتمانی، اجماعی بر سر مفاهیم وجود ندارد، بلکه در سطح غیرگفتمانی – شامل تمامی برنامه‌های منظم و غیرمنظم توسعه‌ی ظرفیت – نیز وضعیت به همین شکل است و بازیگران دو طرف عرضه و تقاضای خدمات توسعه‌ی ظرفیت، گاه به مسائل مربوط به توسعه‌ی ظرفیت سازمان مواجهه عملیاتی متفاوت یا متضادی دارند.
با توجه به این‌که تاکنون پژوهشی در زمینه‌ی وضعیت توسعه‌ی ظرفیت سازمان‌های غیردولتی در ایران صورت نگرفته است، ما برای تحلیل پژوهش حاضر بر آن شدیم تا موضعی کاوشگرانه و اکتشافی اتخاذ کنیم؛ بدین منظور ابتدا به بررسی اسنادی پیرامون مفهوم توسعه‌ی ظرفیت سازمان‌های غیردولتی پرداخته و برخی تجربه‌های جهانی را در این حوزه مرور کردیم. پس از آن تاریخچه‌ی سازمان‌های غیردولتی و تجربه‌های توسعه‌ی ظرفیت آ‌ن‌ها را در ایران مورد بررسی قرار دادیم و از خلال این مرور اسنادی به سؤالات زیر رسیدیم:
برای پاسخ به این پرسش‌ها با اتخاذ روش کیفی، راهنمای مصاحبه‌ی نیمه‌ساختاریافته‌ی مختص به دو گروه هدف را (سازمان‌های عرضه‌کننده‌ی خدمات و سازمان‌های متقاضی خدمات) طراحی کردیم و پس از انجام ۱۳ مصاحبه‌ی انفرادی و یک بحث گروه متمرکز، داده‌های گردآمده را به روش تحلیل محتوای کیفی پردازش نمودیم؛ که در پایان به ارایه‌ی یافته‌ها حول ۵ پرسش بالا پرداختیم.
بنابر آنچه گفته شد، در فصل اول با روش‌شناسی بخش کیفی پژوهش آشنا می‌شوید، پس از آن در فصل دوم و سوم یافته‌های حاصل از مطالعه‌ی اسنادی در رابطه با مفهوم توسعه‌ی ظرفیت سازمان‌های غیردولتی، برخی تجربه‌های جهانی در این حوزه و نیز تاریخچه‌ی سازمان‌های غیردولتی و بخشی از تجربه‌های توسعه‌ی ظرفیت را در ایران می‌خوانید و در فصل چهارم می‌توانید یافته‌های بخش مطالعه‌ی کیفی این پژوهش را مرور کنید.
| شناسنامه عنوان مطالعه:
|