کتاب درآمدی بر مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی

رشته دانشگاهی: جامعه شناسی

مفاهیم: سرمایه اجتماعی و مشارکت مدنی

انتشارات سمت (سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه ها) – ۱۳۹۳

 

تجربه جهانی نشان می دهد که برای نیل به توسعه پایدار راهی جز عملیاتی کردن سیاست مشارکت و بخش غیردولتی وجود ندارد. برای گسترش بخش غیردولتی باید به تدریج بخش دولتی به انجام امور حاکمیتی بسنده و در بیشتر امور که ماهیت تصدی گری دارند، نقش نظارت عالیه را ایفا کند. برنامه ریزی مشارکتی، برون سپاری و قابلیت واگذاری وظایف دولتی، دیدگاههای عملیاتی صاحب نظران مشارکت، تقویت مباحث تجارب جهانی و تکمیل مطالب بخش غیردولتی در ایران، مباحثی هستند که در نسخه بازنگری شده این اثر توسط مؤلف به کتاب افزوده شده اند؛ انتظار می رود ویراست جدید این کتاب، بتواند تا حدودی نیازهای علمی، آموزشی، پژوهشی و اجرایی مربوط به مشارکت و سازمان های غیردولتی را پاسخ دهد.

فصل اول: ابعاد مفهومی
مشارکت مردمی
سنخ شناسی مشارکت
سازمانهای غیردولتی
ویژگیهای سازمانهای غیردولتی
طبقه بندی سازمانهای غیردولتی

فصل دوم: تبیین مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی
تبیین نظری مشارکت و سازمانهای غیردولتی
عوامل پایداری مشارکت
فرهنگ مشارکت (بعد هنجاری)
نهادهای مشارکتی (بعد سازمانی)
نظام اطلاع رسانی
تسهیلات و امکانات مادی و تخصصهای ضروری
ساختار دولت
عوامل رشد و گسترش سازمانهای غیردولتی
عوامل ساختی
عوامل سازمانی رشد و گسترش سازمانهای غیردولتی
عوامل فردی رشد و گسترش سازمانهای غیردولتی
کارکردهای مشارکت و سازمانهای غیردولتی

فصل سوم: دیدگاههای کاربردی صاحب نظران مشارکت و سازمانهای غیردولتی
ترنر و چهار وجه مشارکت
پریتی و هفت سطح مشارکت
ناوروزوف و وجوه اجتماع: ویژگیها و انتظارات
چنن و شاخصهای مشارکت
دیوید سون و گردونه مشارکت
دیوید دریسکل و اشکال مشارکت و عدم مشارکت
اشکال عدم مشارکت
اشکال مشارکت
راپورت و اقتدار بخشیدن به شهروندان
ارنشتاین و سطوح مشارکت
کلیتون و سطوح مشارکت در چرخه پروژه
تریف و سنخ شناسی مشارکت
کورت لوین و سرپرستی دموکراتیک
بورده، ایسمن و آپف و اصول مهم نهادهای مشارکتی

فصل چهارم: برنامه ریزی مشارکتی
تعریف برنامه ریزی مشارکتی
مفاهیم مرتبط با برنامه ریزی مشارکتی
برنامه ریزی مشارکتی از دیدگاه برخورد دولتها
شیوه ضد مشارکتی
شیوه مشارکت هدایت شده
شیوه مشارکت فزاینده
شیوه مشارکت واقعی
مدلهای دخالت مردم در فرایند برنامه ریزی
تکنیکهای مشارکت مردم در برنامه ریزی و اجرای پروژه های توسعه
۱- تکنیکهای ساخت نیافته و نامنظم
۲- تکنیکهای ساخت یافته و منظم
۳- تکنیکهای فعال
۴- تکنیکهای انفعالی

فصل پنجم: برون سپاری و واگذاری وظایف دولتی به بخش غیردولتی
تعریف برون سپاری
دلایل برون سپاری
ماهیت امور از نظر برون سپاری و قابلیت واگذاری (امور حاکمیتی و تصدی گری)
رویکردهای علمی حدود مداخله دولتها
الف) امور حاکمیتی دولت که تحقق آن موجب اقتدار حاکمیت کشور است
ب) امور تصد یهای اجتماعی، فرهنگی و خدماتی
مدلی فراگیر برای برون سپاری خدمات
شیوه های برون سپاری
سطوح برون سپاری
نقاط قوت و ضعف برون سپاری
الف) نقاط قوت
ب) نقاط ضعف
فرصتها و تهدیدهای برون سپاری
الف) فرصتها
ب) تهدیدها
فرایندهای برون سپاری
مرحله اول: امکان سنجی
مرحله دوم: تدوین سیستم و روش برون سپاری
مرحله سوم: شناسایی مجریان برون سپاری
مرحله چهارم: پیاده سازی و نظارت بر عملکرد

فصل ششم: تجربه جهانی در مورد مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی
فیلیپین
تایلند
اندونزی
مالزی
استرالیا
بنگلادش
الف) پروشیکا
ب) کامیلا
هند
سازمانهای جهانی و سازمانهای غیردولتی
سازمانهای غیردولتی و بخش اطلاعات عمومی ملل متحد
آشنایی با بخش سازمانهای غیردولتی در سازمان ملل متحد
مراکز اصلی مرتبط با سازمانهای غیردولتی ملل متحد

فصل هفتم: جامعه مدنی، مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی
مفهوم جامعه مدنی
مبانی جامعه مدنی
حکومت (حکمرانی) خوب، جامعه مدنی و مشارکت مردمی
جامعه مدنی و مشارکت مردمی
جامعه مدنی و سازمانهای غیردولتی

فصل هشتم: مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی در ایران
مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی پیش از انقلاب اسلامی
مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی پس از انقلاب اسلامی
مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
قانون تشکیلات، وظایف و انتخابات شوراهای اسلامی
مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی در قانون برنامه سوم توسعه
سیاستهای میان مدت و خط مشیهای اجرایی
برنامه توانمند سازی سازمانهای غیردولتی
مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی در قانون برنامه چهارم توسعه
مشارکت مردمی و سازمانهای غیردولتی در قانون برنامه پنجم توسعه