انتشار کتاب “سدیدالسلطنه و مطالعات زنان خلیج فارس”
اثر سیدقاسم یاحسینی توسط انتشارات هامون نو
به گزارش وبسایت هامون ایران؛ تارنمای جامعه مدنی جنوب ایران، کتاب “سدیدالسلطنه و مطالعات زنان خلیج فارس” اثر سیدقاسم یاحسینی توسط انتشارات هامون نو در ۱۷۰ صفحه در قطع وزیری منتشر شد.
سیدقاسم یاحسینی در این کتاب به تلاشهای مردم شناختی و اجتماعی سدیدالسلطنه درباب زندگی روزمره زنان بوشهری پرداخته است.
نویسنده در بخشی از مقدمه خود بر این کتاب اینچنین نگاشته است: ” محمدعلی خان سدیدالسلطنه کبابی مینابی بندرعباسی را باید یکی از پیشگامان مبحث «خلیج فارس پژوهی» در اواخر عهد قاجار و عصر پهلوی اول به شمار آورد که یادداشتها، کتابها و رساله های فراوانی در این باره نوشت که خوشبختانه بسیاری از آنها چاپ و منتشر شده است. با این همه ابعاد فکری و تلاشهای شگفت آور و خستگی ناپذیر وی در عصر انحطاط فرهنگ و پژوهش در ایران جداً ستودنی است، کوشش هایی که حتی تا امروز چندان که باید مورد مطالعه و نقادی و تحلیل جدی قرار نگرفته است. سدیدالسلطنه با ذهن بسیار کنجکاو و نقادی که داشت، مثل یک مردم شناس قرن نوزدهمی از همه محیط اطرافش آشنازدایی کرده و می کوشید با دریدن پردۀ «حجاب معاصریت» و ستُردن غبار مجاورت، تا آنجا که برایش مقدور بود از تاریخ، جغرافیا، روابط اجتماعی و سیاسی، وضعیت اجتماعی و اقتصادی، فرهنگ، هنر، آیین، زبان و گویش، آداب و رسوم و حتی سبک زندگی و زندگی روزمره محیطی که در آن زندگی می کرد، یادداشت و گزارش تهیه و تنظیم کند و برای آیندگان به یادگار گذارد. همین سعی مشکور باعث شد تا امروزه مورخان، محققان و متخصصان علوم انسانی و اجتماعی ماده خام انبوهی از همه چیز در اختیار داشته باشند. ماده خامی که می تواند دستمایه تألیف و نگارش ده ها پایان نامه در رشته های مختلف علوم انسانی و مباحث میان رشته ای مرتبط با این علوم باشد.”
سیدقاسم یاحسینی در بخشی دیگر از مقدمه مفصل خود بر این کتاب اینچنین درباب چارچوب نظری و تئوریک کتاب نوشته است: “یک نکتۀ کوتاه اما مهم در زمینۀ مبانی تئوریکی این مقالات را هم باید متذکر شوم: به لحاظ مبانی نظری و فکری پس زمینۀ ذهنی و فکری من هنگام نگارش این مقالات و یادداشتها، مباحث بین رشته ای و با عنایت به مکاتب فکری و رشته هایی چون «تاریخ از پائین»، «تاریخ خُرد»، «تاریخ روزمره»، «مطالعات زنان»، «تاریخنگاری زنان»، «انسانشناسی فرهنگی»، «تاریخ محلی»، »خلیج فارس شناسی» و «جامعه شناسی و تاریخ ادبیات» بوده است. بنابر این به قول خانم ژولیا کریستوا «متن پنهان» من در این مقالات، چنین مباحث و رشته هایی بوده است. در تمام این موارد، سعی کرده ام آن مبانی فکری و رشته های دانشگاهی را به طور عملی و کاربردی در ذهن و نگاه خودم بومی و لوکالیزه کرده و برای یک مطالعه موردی، سوژۀ رسالۀ حاضر، از آنها سود جویم… بر این باورم که اگر به مطالعات زنان نگاهی بومی و محلی، بلکه شهرستانی، داشته باشیم و با همین نگاه به سراغ میراث فرهنگی و مطبوعاتی خودمان برویم، می توانیم به دریافتها و مطالب نو و روایت ناشده فراونی برخورد کنیم که برخی از آنها شاید فی نفسه به منزلۀ یک «کشف تاریخی» باشند. فقط باید چشمها را شست و جور دیگری دید…”
نویسنده کتاب “سدیدالسلطنه و مطالعات زنان خلیج فارس” این کتاب را به یاد و خاطره شادروان احمد اقتداری و همچنین خانم زیبا جلالی نائینی و دکتر ناصر فکوهی تقدیم نموده است.
فهرست این کتاب به شرح زیر می باشد:
نقش احمد اقتداری در احیاء آثار سدیدالسلطنه کبابی
سدیدالسلطنه و مطالعات زنان بوشهر در عصر قاجار
سدیدالسلطنه و زنان «گُرجیه» در بوشهر
زنان شاعر در مُشوّشنامۀ سدیدالسلطنه
غذاهای محلی بوشهر در عصر قاجار و انقلاب مشروطیت [به روایت سدیدالسلطنه]
تجارت کالاهای اساسی و خوردنی مردم بندرلنگه در اواخر عصر
سدیدالسلطنه و زنان خلیج فارس
زنان و دختران در زندگی و نگاه سدیدالسلطنه