- هامون ایران - https://www.hamooniran.ir -

۱۴ تیر روز شهرداری و دهیاری؛ سخنی با شهرداران و همشهریان | دکتر سیدرضا شاکری

۱۴ تیر روز شهرداری و دهیاری؛ سخنی با شهرداران و همشهریان

یادداشتی از دکتر سیدرضا شاکری


در تقویم رسمی کشور ما روز ۱۴ تیر روز شهرداری و دهیاری نام گذاری شده است. به بهانه این روز سخنی با دیدگاه متفاوت در باره شهر طرح می کنم و هدفم مانند همه نوشتارها و یادداشت هایم دعوت به گفتگو و ترویج اندیشه انتقادی است.
۱. در سال ۱۳۹۲ که دکتر حمیدرضا طیبی به ریاست جهاد دانشگاهی منصوب گردید نامه ای به او در باب مسایل و پیامدهای فرایند رو به گسترش استفاده از کولرهای گازی و آثار و پیامد های آن نوشتم. برای من که پژوهشگر اندیشه سیاسی ام، شهر از این منظر برایم مهم است. کولر گازی با منطق غیر سیاسی(امر عمومی)ساخته شده است؛ به این معنا که فضای خصوصی را به قیمت گرم کردن فضای عمومی سرد و خنک می کند. در حالی که کولر آبی چنین منطقی ندارد و با اختصاص یافتن بخشی از سرمای تولیدی به سرد شدن موتور کولر، با فضای عمومی در تضاد نیست. با یک تامل اولیه می توان پیامدهای کولر گازی را بر فضای عمومی برآورد نمود؛ در اثر گرمای این کولر وقتی در معنای عمومی و منطق آپارتمان نشینی پرواحد و گرمسیری تهران در نظر گرفته شود چه میزان از هوای داغ تولید و در فضاهای عمومی مانند ساختمان، محیط کار، کوچه و خیابان منتشر می شود؟ در دراز مدت این حجم از هوای داغ که البته به نظر می رسد قابل بررسی شیمیایی از حیث ترکیبات و مواد متشکله باشد، در کنار حجم بالای همین هوا ناشی از کارکرد کولرهای خودروهای سواری در شهر تهران چه پیامدهایی بر زیستبوم شهر مانند فراری شدن پرندگان، زوال درختان، چمن و فضای سبز شهری و… خواهد داشت و چه هزینه هایی برای جبران این خسارت ها بر شهروندان بار خواهد کرد؟ از همه مهمتر این که به مرور زمان و تغییر زیستبوم و فضای سبز تهران، هزینه تامین سرما در محیط خصوصی چه نسبتی با گرمای بالای فضای عمومی خواهد داشت؟

 


۲. با یک استناد عقلی و بی داشتن آمار دقیق یا نظر کارشناسی فنی می گویم در شهرهای ما استفاده از ساختمان های با نمای شیشه ای دودی و ساده و… در حال گسترش است. باز هم با نگاه اندیشه سیاسی و امر عمومی می توان گفت که این نوع نماها مکمل کارکرد کولر گازی در تولید گرما در فضای عمومی است. کارکرد نمای شیشه ای برای ساختمان صرفا امر خصوصی است که به امر عمومی آسیب می زند.
۳. در دوره شهرداری قالیباف کاشتن درختان توت در شهر تهران رواج یافت. از منظر امر عمومی این کار آفات و خسارت های سنگینی در پی دارد؛ نخست اینکه این نوع درختان سبب جذب پشه ها و حشرات می گردند در حالی که چنار(درخت بوم و نماد تهران) این خاصیت را ندارد. دوم اینکه ریختن توت ها بر کف خیابان و پیاده رو سبب آلودگی، تجمع مگس ها و .. می شود، سوم اینکه برخی همشهریان و عابران از توت این درختان می خورند و شاید ناخواسته به بیماری هایی دچار شوند. و چهارم که از همه مهمتر است اینکه درخت توت در مقابل درخت چنار رشد افقی دارد و نه عمودی. برای شهر تهران که رشد عمودی دارد درخت چنار بسیار مفیدتر است. زیرا به موازات بلند شدن ساختمان ها این درختان هم تا حدودی بالا رفته و نوعی پرده سبز میان ساختمان ها ایجاد می کند و فضای خشک آهن و سیمان و سنگ با سبزی درخت متوازن می گردد. اگر به چنارهای باقیمانده در خیابانهای فلسطین، ولی عصر، بخشی از قیطریه، یوسف آباد، بیستون، چهل ستون و… نگاه کنیم مفید بودن درختان چنار برای کلان شهرها تایید خواهد شد.