تاثیر رفتارهای دورویی در بدبینی سازمانی (قسمت سوم)
سعید نوذری
کارشناس ارشد کارآفرینی
مدرس فنی رسانه و روابط عمومی
در قسمت های گذشته مقدمات ورود به بحث داغ رفتارهای دورویی را با هم مرور کردیم.
از آنجا که ارتباطات فریب کارانه بسیار پیچیده اند، اغلب ضمن یک ارتباط واحد،ردپایی از خود بر جای نمی گذارند. از این رو نفاق رفتاری پوشیده است ، چرا که کسی از نیت فرد عامل آگاه نیست. به تعبیر اپل بام و هیوز، برای مدیر بسیار دشوار است که معنای واقعی رفتار زیردستان خود را بفهمد ، زیرا نیت واقعی کسی که خودشیرینی می کند، دقیقا قابل درک نیست ،تنها نشانه ناسازگاری بین نگرش واقعی و رفتار فرد، بروز دست کم یک رفتار دیگر از اوست که علی رغم اختصاص به همان موضوع نگرشی، با رفتار یاد شده ناسازگار است و البته این ناسازگاری به سبب تغییر نگرش نیست، در چنین صورتی اگر یکی از رفتارها فراتر از هنجار – در سازمان، هنجار سازمانی – ادراک شود، از نوع خودشیرینی تلقی خواهد شد. ما به این گونه رفتار که حامل نفاق است ، رفتار منافقانه می گوییم، به عبارت دیگر رفتار منافقانه ، نفاق یا خودشیرینی قابل ادراک از میان رفتارهای متلون است. یادمان باشد که به هیچ یک از اعضای سازمان نمی توان برچسب نفاق زد، مگر اینکه نفاق وی ادراک شده باشد و این در صورتی است که از او رفتار منافقانه بروز کرده باشد، یعنی رفتاری که بر اساس آن ، عضو سازمان بدون اینکه نگرشش تغییر کرده باشد، رفتارهای ناهمگونی در قبال یک موضوع نگرشی از خود بروز داده باشد، به نحوی که دست کم یکی از آنها فراتر از هنجار سازمانی، ادراک شده باشد( اپل بام و هولگس[۱]،۱۹۹۸).
از سویی دیگر کارامدی سازمانی و داشتن انگیزه برای خدمت صادقانه به یک سازمان که افراد در آن مشغول به کار هستند از رموز و شاخصه های موفقیت یک مجموعه محسوب می شود(نائوس[۲]،۲۰۰۳). اگر در یک مجموعه مدیران و صاحبان کار فقط به تولید و بهره وری تمرکز داشته باشند و از احساسات و رفتار کارکنان خویش غافل شوند امکان اینکه کارمندان دچار بدگمانی و تمایلات منفی نسبت به کارفرما شوند وجود دارد. از این رو صداقت سازمانی و توجه به بدبینی سازمانی امری اجتناب ناپذیر می باشد(پولات[۳]،۲۰۱۳). برای مثال تحقیقات کانتر و میرویس،۱۹۹۱، نشان دهنده و موکد این مسئله است که نرخ اعتماد در بین افراد به مشاغل از ۷۵% به ۱۵% نزول پیدا کرده است. آنها همچنین معتقدند که در حدود ۴۳% کارگران نسبت به کارفرمایان خویش بدبین و بی اعتماد بوده و از وضعیت خویش ناراضی هستند.
منظور از دو رویی و نفاق نوعی از رفتار می باشد که بر خلاف اصول اعتقادی، باورها و ارزشها صورت می گیرد. دورویی و نفاق به اشکال مختلف مانند نفاق و دورویی اجتماعی، سیاسی، سازمانی، و مدیریتی نمود پیدا میکند. دورویی و نفاق یک مسئله غامض و پیچیده است که دارای ابعاد و پیچیدگیهای خاصی بوده و به صورت جامع توسط فلاسفه بدان توجه شده است(کریسپ و کوتن ۱۹۹۴، کیتی ۱۹۸۲، مککینن ۱۹۹۱، شکلر ۱۹۸۵، سبدوز و سویفر ۲۰۰۴ ، ترنر[۴] ۱۹۹۰ ). محققین معتقدند که در ذات دورویی تناقض موج زده و اعمال دورویانه برای رسیدن به اهداف شخصی انجام میشود.افراد دورو افرادی هستند که بصورت آشکار و نهان اعمالی را مرتکب می شوند که با باورهای آنها در تضاد است. تضاد دیده شده در اعمال مردم می تواند به دلیل نداشتن تجربه کافی، یا ضعف اراده، و مواردی به عمد در پی تخریب عمدی ارزشها می باشد.معمولا علت تناقض در اعمال و رفتار انسانها به دلیل فراموشی، تزلزل در باور به مطالب می باشد. بعضی از فلاسفه بر این باورند که عدم صداقت ازبی اعتباری و نیت و هدف برای اغفال افراد سرچشمه می گیرد (کیلی[۵]، ۱۹۷۲، سبدوز و سویفر، ۱۹۹۹). دوریی و نفاق می تواند بحث داغ روز در تمام جوامع باشد. از این رو افرادی که با این اتهام در جامعه مواجه می شوند معمولاً توسط جامعه طرد شده و شخصیت اجتماعی و مقام خود را از دست می دهند. به این جمله ی توجه بیشتری بفرمایید: “دورویی یک مفهوم منظم و منسجم محسوب نمی شود!”.
معمولا افراد خودخواه و قدرتمند باورهای خود را بر اساس اعمال خویش تنظیم می کنند. همچنین اثبات شده که افراد خودخواه در هنگام اتخاذ تصمیمات خودمحور نگران از دست دادن شخصیت اجتماعی خویش هستند. بنابراین سعی بر این دارند تا اعمال خود را طوری برنامه ریزی و توجیه کنند تا هم به اهداف خود برسند و هم شخصیت اجتماعی خود را حفظ نمایند.
[۱] . Applebaum, and Hughes
[۲] . Naus
[۳] .Pulat
[۴] .Karip& other
[۵] .Kelley
بخش دوم مقاله (لینک)
بخش اول مقاله (لینک)