تاثیر رفتارهای دورویی در بدبینی سازمانی (قسمت چهارم)
سعید نوذری
کارشناس ارشد کارآفرینی
مدرس فنی رسانه و روابط عمومی
به طور کلی ، بدبینی سازمانی واژه ای نو در ادبیات رفتارهای سازمانی و روان کاوی سازمانی است . منشا بدبینی به یونان باستان که در آن بعنوان روش زند گی و تفکر (دین،[۱] ،۱۹۹۸، ارسلان،۲۰۱۲) تدریس می شده بر می گردد. کلمه بدبینی از لغت کیون [۲] که در زبان یونانی به معنای سگ میباشد گرفته شده است. منطور از بدبینی طرز فکر فرد میباشد که در آن نوعی بدبینی و تفکر منفی و پنهان در احساسات فرد بصورت نهفته وجود دارد و بر این اساس برداشت و توضیح وی از مسائل و رفتارها و کنشها نشات گرفته از ناامیدی و بی اعتمادی میباشد و در نتیجه در روابط سازمانی و اجتمایی به افراد و پیرامون خود به عنوان ابزاری برای رسیدن به منویات فردی نگاه می کنند( تک گوزو[۳]،۲۰۰۸:۲۸۵). دین، براندز و تارواکار،۱۹۹۸، معتقدند که بدبینی نسبت به یک سازمان، دارای لایه ها و ابعاد احساسی،شناختی و رفتاری می باشد.
“دین و همکارانش” معتقدند که بدبینی سازمانی یک واژه کلی بوده و می توان آن را به پنج قالب کوچکتر تقسیم بندی کرد:
الف: بدبینی در ارتباط با تغییرات سازمانی، ب: بدبینی کارمندان، ج : بدبینی شغلی،د:بدبینی شخصیتی، ت:بدبینی اجتماعی( در این نوع از بدبینی افراد جامعه یا کشور نسبت به حکومت و یا شرکتها و موئسسات بدبین می باشند، کانتر و میرویسّ[۴]،۱۹۸۹).
از بررسی مطالعات گذشته اینگونه اثبات می شود که بدبینی سازمانی در اثر احساس نقض قرارداد ( جانسون و فلدمن،۲۰۰۳) و همچنین ارتکاب نقض قرارداد ( ترونلی و فلدمن[۵]،۲۰۰۰) ایجاد می شود.
منظور از بدبینی سازمانی داشتن ذهنیت منفی درباره کارفرما میباشد که خود دارای سه وجه می باشد. الف: باور بر اینکه سازمان محل کار دارای یکپارچگی لازم نمی باشد. ب: احساسات منفی در مورد سازمان محل کار. س: تمایل برای نشان دادن و ابراز رفتار منتقدانه و زیر سئوال بردن سازمان و محل کار که در انطباق کامل با این احساسات میباشد.(دین وگروه همکاران[۶]، ۱۹۹۴، ۳۴۵). در گذشته واژه بدبینی معادل شکاکیت، عدم اعتماد، عدم باور تلقی می شد، امروزه از آن به عنوان معادل منتقد، زیاد دقیق، ایرادگیر استفاده می شود( اردوست و گراهام، ۱۹۹۴). بدبینی موجب بروز رفتارها و احساساتی مانند خشم، شرمندگی، حقارت و رنجش را در افراد می شود(ابراهام،۲۰۰۰). به نظر می رسد که در مجموع، میتوان عوامل تاثیر گذار بر بوجود آمدن بدبینی را به دو دسته تقسیم کرد. عوامل فردی مانند: سن، جنسیت، وضعیت تاهل،سطح تحصیلات، مدت زمان اشتغال، و عوامل سازمانی مانند: بی عدالتی در محل کار، عدم حمایت کافی سازمانی، نادیده گرفته شدن توسط مسئولین در تصمیم گیریها.ابراهام (۲۰۰۰) معتقد است که افراد بدبین نسبت به یک سازمان بر این باور هستند که سازمان موزد نظر دارای صلاحیت لازم برای حمایت و دفاع را ندارد از این رو از حمایت و پشتیبانی اجتماعی آن امتناع می کنند. کوتانیش و چتینل(۲۰۱۰) معتقدند که افرادی که نسبت به صلاحیت یک سازمان و درستی عمل کرد آن شک دارند مبادرت به انتقاد قهری مملو از خشم و استفاده از استعارات ، کلمات و جملات کنایه آمیز و دو پهلو در ارتباط با سازمان می نمایند.
[۱] .Dean
[۲] . kyon
[۳] .Tokgoz
[۴] . Kanter
[۵] . Turnley& other
[۶] . Dyne, L. V., & Graham
بخش سوم مقاله (لینک)
بخش دوم مقاله (لینک)
بخش اول مقاله (لینک)