زمین پاک: سرمایه گذاری در زمین، بازیافت و بهره وری سبز
حیدر فقیه
کارشناس ارشد محیط زیست
مفهوم پایداری در قرن بیست و یکم، اهمیت فزاینده‌ای پیدا کرده زیرا جهان با چالش‌های زیست محیطی متعددی مواجه است. پایداری را می‌توان به عنوان توانایی برآوردن نیازهای نسل حاضر بدون به خطر انداختن توانایی نسل‌های آینده برای تامین نیازهای خود تعریف کرد. این مفهوم بر اهمیت حفظ منابع طبیعی و یافتن راه‌هایی برای استفاده پایدار از آنها تاکید دارد.
سرمایه‌گذاری در توسعه زمین برای پایداری نیز ضروری است زیرا راهی برای استفاده کارآمد از زمین و در عین حال به حداقل رساندن تأثیر آن بر محیط‌زیست فراهم می‌کند. اقداماتی مانند کشاورزی پایدار، احیای جنگل‌ها و برنامه‌ریزی شهری از جمله این راه‌هاست. کشاورزی پایدار می‌تواند موجب رشد تولید شود و در عین حال اثرات زیست محیطی را کاهش دهد، توسعه و احیای جنگل‌ها می‌تواند به جذب کربن و بهبود تنوع زیستی کمک کند، و برنامه‌ریزی شهری هوشمند می‌تواند مصرف انرژی را کاهش دهد و حمل و نقل پایدار را ارتقا بخشد.
بازیافت؛ یکی دیگر از مؤلفه های حیاتی پایداری است زیرا به ما امکان می‌دهد ضایعات را کاهش و منابع را حفظ کنیم. این نه تنها شامل بازیافت مواد سنتی مانند کاغذ و پلاستیک می شود، بلکه همچنین شامل یافتن راه‌های جدیدی برای بازیافت پسماندهای خطرناک الکترونیکی و باتری است. علاوه بر این، کاهش میزان زباله‌ای که تولید می کنیم از طریق اقداماتی مانند کمپوست سازی و کاهش بسته بندی نیز می‌تواند به پایداری کمک کند.
با بازیافت محصولات و تهیه مواد اولیه تولید از محصولات قابل بازیافت که هزینه کمتری نسبت به منابع تازه استخراج شده دارند، هزینه‌های تولید کاهش می‌یابد. تشویق صنعت به توسعه فناوری‌های جدید برای کاهش زباله و بازیافت، باعث ایجاد نوآوری در فرآیند تولید می‌گردد که به نوبه خود، این می تواند منجر به افزایش کارایی، بهره‌وری و رقابت در بخش تولید شود.
بازیافت می‌تواند در مدیریت زباله، جمع‌آوری و پردازش بازیافت و تولید محصولات بازیافتی شغل ایجاد کند. این می‌تواند به رشد اقتصادی کمک کند، به ویژه در مناطقی که صنایع سنتی ممکن است در حال افول باشند.
در نتیجه، هم افزایی بین بازیافت و رشد تولید می تواند مزایای قابل توجهی هم برای اقتصاد و هم برای محیط زیست داشته باشد. با کاهش هزینه های تولید، تشویق نوآوری، ایجاد مشاغل و صنایع جدید و ارتقای پایداری محیط زیست، بازیافت می تواند نقش مهمی در ارتقای توسعه پایدار و رشد اقتصادی داشته باشد.
از سوی دیگر بهره وری سبز؛ مفهومی است که بر اهمیت استفاده بهینه از منابع به منظور دستیابی به رشد اقتصادی پایدار تاکید دارد. این شامل اقداماتی مانند بهره وری انرژی، کاهش مصرف آب و اتخاذ فرآیندهای تولید پایدار است. با استفاده کارآمدتر از منابع، کسب‌وکارها می‌توانند تأثیرات زیست‌محیطی خود را کاهش دهند و در عین حال سود نهایی خود را نیز بهبود بخشند.
بین بهره وری سبز و رشد اقتصادی رابطه مستقیم وجود دارد از این رو کشورها با افزایش بهره وری و سرمایه‌گذاری در فناوری‌های سبز، نه تنها آثار مخرب زیست‌محیطی ناشی از صنعت را کاهش می دهند، بلکه باعث رشد اقتصادی بلندمدت و ایجاد شغل نیز می شوند.
در نتیجه سرمایه گذاری در توسعه زمین، بازیافت، و بهره وری سبز، همه اجزای مهم دستیابی به پایداری در قرن بیست و یکم هستند. با اجرای این شیوه‌ها، می‌توانیم اطمینان حاصل کنیم که نیازهای زمان حال را بدون به خطر انداختن توانایی نسل‌های آینده برای تامین نیازهای خود برآورده می‌کنیم. از آنجایی که جهان با چالش های زیست محیطی فزاینده ای مواجه است، ضروری است که برای ارتقای پایداری و حفاظت از سیاره برای نسل های آینده اقدام کنیم.
۱- World Commission on Environment and Development. (1987). Our Common Future. Oxford University Press.
۲- United Nations. (2015). Transforming our world: the 2030 Agenda for Sustainable Development. United Nations.
۳- United Nations Environment Programme. (2011). Decoupling natural resource use and environmental impacts from economic growth. United Nations Environment Programme.
۴- United Nations Industrial Development Organization. (2008). Green Productivity: A Practical Guide. United Nations Industrial Development Organization.
۵- Chen, M., Tukker, A., & Dietzenbacher, E. (2013). Recycling revisited: Economic and environmental impacts of recycling 10 different materials for the Dutch economy. Journal of Industrial Ecology
۶- United Nations Environment Programme. (2016). Global waste management outlook.
این یادداشت به مناسبت روز جهانی زمین پاک (۲۲ آوریل ۲۰۲۳ – دوم اردیبهشت ۱۴۰۲) نگاشته شده است. شعار این روز در سال ۲۰۲۳ “زمین پاک؛ سرمایه گذاری در زمین، توسعه بازیافت و بهره وری سبز” می باشد.