معرفی کتاب اسلام و محیط زیست نوشته آیت الله عبدالله جوادی آملی
کتاب اسلام و محیط زیست
آیت اله عبدالله جوادی آملی
انتشارات اسراء
یکی از دغدغه های جامعه بشری تامین محیط زیست مناسب جهت زندگی سالم است تا از رفاه مادی و آرامش روحی بهره مند گردد. قرآن کریم رخداد های جهان را با اعمال انسان مرتبط می داند . بنابر آموزه های قرآن انسان اگر تقوای الهی را رعایت کند در های رحمت و برکت بر او گشوده می شود و از زندگی مناسبی برخوردار خواهد شد و در صورت انحراف از راه بندگی جامعه را به فساد کشیده و ملت ها را به جنگ و نا امنی سوق می دهد و بلا ها و مصاعبی مانند قحطی ، سیل ، زلزله، … دامنگیر آنان می شود. کتاب حاضر مجموعه ای از نوشته ها، سخنرانی ها و پیام های حضرت آیت الله جوادی آملی است که در زمینه محیط زیست ارائه شده این اثر نفیس با نگرشی الهی به محیط زیست، افزون بر بیان وظیفه انسان جهت حفظ محیط زیست راه زندگی سالم را تبیین و سر حوادث ناگوار طبیعت را بیان می کند. پنج فصل این کتاب با عناوین آبادانی زمین و تاسیس مدینه فاضله توسط خلیفه الهی، صبغه علوم انسانی و دینی محیط زیست، رابطه اعمال نیک و بد با حوادث طبیعی، تلاش در طبیعت و تاثیر آن در سلامت محیط زیست و تاثیر حسن معاشرت بر سلامت محیط زیست تدوین شده است. در بخشی از فصل اول با عنوان توجه به محیط زیست در شرایع الهی می خوانیم :«در دین حنیف الهی که در طول تاریخ به منهج ها و شریعت های متنوع برای انبیا الهی تجلی می یافت، شناخت اصول زیست محیطی و تحصیل آن و پرهیز از تخریب آن و سعی برای سالم سازی آن از بارزترین حقوق انسانی و نیز از روشن ترین تکالیف بشری به شمار می آید؛ تا نشاط جامعه همراه با سلامت آن خرمی افراد، همراه با صحت آنان تضمین شود. به همین منظور هم از آلوده نمودن هوا، کوی و برزن و اماکن عمومی تحذیر و نهی شده، هم اگر چنین رخداد تلخی مشاهده شد، برای برطرف کردن آن ترغیب و امر شده است.» از دیگر مطالب آمده در فصل های مختلف کتاب اسلام و محیط زیست می توان به نقش استعمار گران در آلوده کردن و نا امن کردن محیط زیست، شبهه عدم هماهنگی بین قداست دینی با علوم و امور مادی، تاثیر وحی در شکوفایی علوم انسانی، آیات ناظر به رابطه بین اعمال شر و حوادث ناگوار و همچنین اعمال نیک و حوادث گوارا و تاثیر آیین سیاسی اسلام در صلح و امنیت محیط زیست اشاره کرد. در گزیده ای از فصل چهارم با نام درختکاری در ردیف مقدس ترین اعمال آمده است: «اهتمام اسلام به فضای سبز، به ویژه خوشه یا شاخه مثمر، کاملا از مطاوی رهنمودها بر هبران الهی در متون دینی مشهود است؛ به طوری که گاهی کاشتن درخت، در ردیف بهترین و مقدس ترین کارهای خیر قرار می گیرد؛ چنانکه در حدیثی از پیامبر اکرم (ص) درختکاری در کنار تعلیم دانش، ساختن مسجد، توریث قرآن یا کتاب علمی سودمند دیگر واقع شده که این مقارنه، کاشف از درجه بالای اهتمام اسلام به درختکاری است.» این کتاب با یک مقدمه، در پنج فصل طراحی شده است. در مقدمه از زیبایی و زیبایی شناسی سخن رفته و جهان و خلقت زیبا، مظهر خداوند صاحب جلال و جمال معرفی شده است.
فصل های ۵ گانه به شرح زیر می باشد:
۱- فصل اول: آبادانی زمین و تأسیس مدینه فاضله توسط خلیفه الهی
۲- فصل دوم: صبغه علوم انسانی و دینی محیط زیست
۳- فصل سوم: رابطه اعمال نیک و بد با حوادث طبیعی
۴- فصل چهارم: تلاش در طبیعت و تأثیر آن در سلامت محیط زیست
۵- فصل پنجم: تأثیر حسن معاشرت در سلامت محیط زیست