انتشار کتاب برساخت سوژه در وبلاگستان فارسی اثر اسماعیل حسام مقدم

صورت‌بندی شبکه‌های اجتماعی ـ فرهنگی مجازی در دنیای پسایازده‌سپتامبری، بر چگونگی برساخته‌شدن سوژۀ افراد، تأثیرات هستی‌شناختی‌ای نهاده، تا به آنجا که خیزش‌های دموکراسی‌خواهانه در سال‌های اخیر خاورمیانه و جهان عرب را می‌توان از همین رهگذر مورد تحلیل فرهنگی قرار داد. مسئلۀ فرهنگی جامعۀ ایران در تفاوت و تمایز سبک زندگی طبقۀ متوسط شهری و مطالبات مدنی‌شان خود را به گونۀ بی‌واسطه‌ای در رشد فراگیر شبکه‌های فرهنگ مجازی بازنموده است. آن‌چنان که حتی نوجوانان نیز در این ساخت شبکه‌های فرهنگ مجازی، نشانه‌هایی مبنی بر گونه‌ای کاملاً متمایز از سوژه‌های پیشین را به نمایش گذارنده‌اند.

در این کتاب کوشیده شده با شکل دادن به سه نظریۀ روان‌کاوی سوژه‌بودگی ژاک لکان، پدیدارشناسی فضای مجازی مارتین هایدگر و زیبایی‌شناسی زندگی روزمره در مطالعات فرهنگی چارچول نظری خاص این نوشتار ارائه گردد و همچنین با روش‌شناسی نشانه‌شناسی رولان بارت به تحلیل چگونگی برساخت سوژه وبلاگرهای متولد دهۀ هفتاد شمسی در وبلاگستان فارسی پرداخته شود.

با داشتن فضایی به طور نسبی بی‌واسطه برای برساختن ایده‌ها، ایماژها و ذهنیت‌های نسلی، می‌توان فضای وبلاگستان فارسی را به مثابۀ مخزنی بی‌واسطه از میل‌ها و خواسته‌های نسل نوجوان دهۀ هشتاد شمسی و جوان دهۀ نود شمسی محسوب کرد. در تحلیل این فضای فرهنگی، پژوهش با مفصل‌بندی چند ساحت فکری، به چارچوب مفهومی بینارشته‌ای دست یازیده که خود را در بستر مطالعات فرهنگی تعریف نموده است؛ از سویی با مطالعات هستی‌شناختی قدرت، از صورتی پساهژمونیک (به زعم اسکات لش) در برساختن سوژۀ وبلاگرها پرده برداشته و از سوی دیگر با مطالعات سوژۀ از‌هم‌گسیختۀ لاکانی در ساحت میل، به مطالعۀ دنیای فانتزی این سوژه‌های خودشیفته می‌پردازد و همگی این مطالعات را در بستری از مطالعات فضای سایبری ـ واقعیت مجازی استوار می‌سازد تا از این‌رو فهمی جدید از سوژۀ ازهم‌گسیخته نایل یابد که قدرت زیستی میل آن را از هم واپاشانده است.

در این کتاب که با روش‌شناسی متقاطع مطالعات فرهنگی، به توصیف و تحلیل این مسئلۀ فرهنگی نشسته است، با روش مردم‌شناسی مجازی برای توصیف بستر واقعیت مجازی وبلاگستان فارسی و گونه‌بندی‌های آن پرداخته شده و در تحلیلی نشانه‌شناختی، به تحلیل ایماژها و تصاویر موجود در فضای وبلاگ‌های نوجوانان پرداخته شده است. یافته‌های پژوهش حاکی از تمایزی در سطح برساخته‌شدن سوژۀ نوجوانان وبلاگر دارد که هویت فرهنگی خود را بر ساحت‌هایی بنا نهاده‌اند که به مثابۀ امری تروماتیک (عارضه‌ای) در نظم نمادین مسلط، مورد خوانش قرار گرفته و از همین رهگذر، سبک زندگی‌ای از درون این سوژه‌های ازهم‌گسیخته صورت‌بندی می‌شود که در مقابل استیلای هژمونیک به تنازع پرداخته و به طور اساسی‌تری پیش‌بینی می‌شود تا از صف انقیاد به بیرون جهید و وجه نمادین فرهنگ مسلط را دچار اتصال کوتاه کنند.

فهرست مطالب کتاب:

مقدمه

چکیده

فصل اول: مباحث نظری

فصل دوم: روش‌شناسی

فصل سوم: بحث و نتیجه‌گیری

فصل چهارم: منابع و مآخذ

فصل پنجم: پیوست‌ها

فهرست جداول

فهرست اشکال و نمودارها