صنعت گردشگری بنادر شمالی استان بوشهر قربانی بی‌برنامگی مدیران است؛
توسعه گردشگری در گناوه؛ یک رویای ناتمام
الهام بهروزی
صنعت گردشگری در استان بوشهر در دو سه سال اخیر، تحت تاثیر بی‌برنامگی و نبود نقشه‌راه مدونی برای گردشگری این منطقه، از مسیر توسعه خارج شده است. این در حالی است که این استان در خود جاذبه‌ها و مکان‌هایی را جای داده که با برنامه‌ریزی و هدفگذاری به‌راحتی می‌توان از این ظرفیت‌ها برای توسعه گردشگری و جذب حداکثری گردشگران –نه مسافران- به استان استفاده کرد.
وجود بنادر پررونق در استان، یکی از این ظرفیت‌هاست که متاسفانه متولیان گردشگری استان نتوانسته‌اند از این داشته‌ها به نحو مطلوبی برای ارتقا و توسعه صنعت گردشگری در استان بهره بگیرند. از جمله این بنادر می‌توان به بندر گناوه اشاره کرد که در قسمت شمالی استانی واقع شده و هم از حیث جغرافیایی و هم از نظر برخورداری از جاذبه‌های طبیعی و سواحل بکر ماسه‌ای و داشتن بازارها و مراکز خرید انبوه برای گردشگران همواره از جذابیت بالایی برخوردار بوده است اما کمبود زیرساخت‌های گردشگری هرگز اجازه رشد صنعت گردشگری در این بندر را نداده است.
با وجود اینکه این بندر بیش از سه دهه است که به‌واسطه داشتن بازار کالاهای خارجی و طبیعت و سواحل بکر هرساله پذیرای خیل عظیمی از گردشگران و مسافران از نقاط دور و نزدیک و حتی از خارج کشور است اما به‌دلیل ضعف ساختار گردشگری و نداشتن زیرساخت‌های استاندارد هرگز نتوانسته به‌عنوان یک بندر گردشگری خود را معرفی کند. این در حالی است که این بندر با اندکی توجه و سرمایه‌گذاری پتانسیل بسیار بالایی برای تبدیل شدن به یک شهر گردشگری دارد؛ ولی ظاهرا مدیران و متولیان گردشگری در هیچ دوره‌ای این رویای ناتمام این شهر زیبا و بندری را نه دیده و نه جدی گرفته و نه می‌گیرند!
همین بی‌توجهی‌ها به ناپایداری گردشگری این منطقه دامن زده است. بدیهی یکی از مهمترین عوامل موثر بر ناپایداری گردشگری، شناسایی نشدن دقیق مولفههای تاثیرگذار و تاثیرپذیر در توسعه گردشگری است؛ مولفه‌هایی که نقاط قوت این بخش را در خود مستتر کرده و نیاز به کشف و شناخته شدن دارند. طبق بررسی‌های صورت‌گرفته شاخص‌های حفظ محیط زیست، نهادسازی شهری، توسعه زیرساخت‌های گردشگری، بهبود سطح ایمنی، افزایش میزان مشارکت، کدهای اخلاقی و مقررات محلی و کنترل آلودگی‌ها جزء شاخص‌های تاثیرگذار و شاخص‌های ارتقای سطح رضایتمندی، تامین زیرساخت‌های اطلاعرسانی و کنترل قیمت‌ها جزء شاخص‌های تاثیرپذیر شناخته شده‌اند ولی با اندکی تامل، مشخص می‌شود که بندر گناوه در بسیاری از این شاخص‌ها نیاز به کار اصولی و مستمر دارد تا بتواند به نقطه مطلوبی در صنعت گردشگری دست بیابد.
به عقیده برخی از شهروندان گناوه‌ای، مدیران استانی هرگز تمرکز خود را معطوف به توسعه گردشگری این شهر نکرده‌اند؛ چراکه اگر توجهی بود و عزمی وجود داشت، امروز این شهر دست‌کم دو سه مجتمع تفریحی اقامتی استاندارد و مدرن با امکانات به‌روز داشت. همچنین دارای دو سه هتل پنج ستاره و پاساژها و مگامال‌های به‌روز و مجهز به سرویس بهداشتی بود. این شهر متاسفانه نه تنها از چنین زیرساخت‌هایی بی‌بهره است، بلکه در سطح شهر از داشتن سرویس‌بهداشتی و خدماتی استاندارد و در شأن مردم نیز بی‌بهره است که این کمبودها هر ساله با آغاز فصل گردشگری استان که معمولا از اواخر مهر شروع و تا اواخر فروردین ادامه دارد، بیش از هر زمانی خودنمایی می‌کنند.
این کمبودها و وضعیت اسفبار بهداشتی این بندر در ایام نوروز تا بدانجاست که امسال، مصطفی فاطمی، مدیرکل توسعه گردشگری داخلی و دبیر ستاد مرکزی هماهنگی خدمات سفر اعلام کرده است: «استقبال از مقاصد جنوبی ایران، ممکن است محدودیت‌هایی را برای برخی مناطق در جنوب کشور ایجاد کند و اگر تعداد مسافر از ظرفیت تحمل آن مناطق بیشتر شود، از ورود و پذیرش مسافر به آنجا جلوگیری خواهد شد؛ از جمله این مناطق که رصد می‌شوند جزیره هرمز و بنادر جنوبی از جمله گناوه است که معمولا در نیمه دوم زمستان با حجم زیادی از مسافر مواجه می‌شوند.»
بی‌شک اعمال این محدودیت امری لازم است، چراکه حجم ورودی گردشگران و مسافران به گونه‌ای است که حتی خیابان‌های شهر هم گنجایش پذیریش آن را ندارد، دیگر بماند که مهانسراها و هتل‌ها و اقامتگاه‌های محدود آن بتواند پاسخگوی این خیل عظیم جمعیتی باشد. از همین‌رو، در این ایام به‌ویژه در نوروز، شاهد برپایی انبوه چادرهای مسافرتی در ساحل و پیاده‌روهای این شهر هستید که نه تنها سیمای زشتی به شهر می‌بخشد؛ بلکه تردد را در شهر مختل می‌کند. تجربه نشان داده که کمپ‌های مسافرتی هم نتوانسته مسکنی برای این معضل همیشگی این بندر باشد.
امید می‌رفت که بعد از وضعیت بسیار اسفناک این بندر در نوروز ۱۴۰۲، مدیران و متولیان گردشگری استان بابرنامه‌تر برای گردشگری این شهر ظاهر می‌شدند و با تعریف طرح‌های ویژه و مناسب نگاه سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی را برای توسعه زیرساخت‌های گردشگری و سرمایه‌گذاری در این بخش جذب کنند؛ ولی زهی خیال باطل، تنها حرکت‌های محسوسی در این زمینه شاهد بودیم که این حرکت‌ها هم چنان لاک‌پشت‌وار پیش می‌روند که مشخص نیست کی و چگونه به داد صنعت گردشگری گناوه خواهند رسید.
سال گذشته بسیاری از گردشگرانی که در ایام نوروز به گناوه سفر کرده بودند، اغلب همان روز اول به‌دلیل وضعیت بهداشتی شهر و کمبود و نبود هتل‌های مرتب و تمیز، این شهر را به مقصد بنادر و جزایر استان هرمزگان ترک کردند. برخی از آن‌ها می‌گفتند که این بندر انگار قرار نیست توسعه پیدا کند، فقط تا توانسته به مراکز خریدش آن هم بدون سرویس بهداشتی اضافه کرده ولی هتل‌ها و مراکز اقامتی و پذیرایی آن با رشد خیلی کمی مواجه بوده‌است!
به عقیده این گردشگران، این در حالی است که استان هرمزگان با تقویت ساختار گردشگری و ساخت هتل‌ها و مراکز اقامتی، تفریحی و گردشگری مجهز و شکیل توانسته به نیازمندی‌ها و سلایق گردشگران به نحو بهتری پاسخ دهد. آن‌ها اغلب گناوه را دوست داشتند و بر این باور بودند که این شهر یکی از کم‌نظیرترین سواحل کشور و حتی منطقه خلیج فارس را در خود جای داده اما به دلیل خلأهایی که در حوزه زیرساختی گردشگری دارد، هرگز نتوانسته به عنوان یک شهر گردشگرپذیر خود را جا بیندازد. از دید آن‌ها گناوه همچنان یک بندر تجاری با کمترین امکانات گردشگری است!
در پایان این نوشتار یادآوری می‌شود که گناوه به‌دلیل داشتن سواحلی ماسه‌ای با چشم‌اندازی کم‌نظیر و پهنه آبی منماسب، ظرفیت مستعدی را برای راه‌اندازی پارک آبی دریایی و بازی‌های دریایی دارد که تحقق این مهم نقش بسیار موثری در توسعه گردشگری دریایی در این منطقه دارد. همچنین این بندر سرمایه‌گذاران فراوانی را در خود جای داده که مستعد سرمایه‌گذاری در حوزه گردشگری این شهر هستند، منتها باید طرح‌هایی بر اساس نیاز شهر و گردشگران و در تعامل با محیط زیست و زیستمندانش از سوی کارشناسان و مدیران گردشگری استان طراحی و تدوین شوند تا بتوان به گردشگری آن جانی دوباره بخشید و ساختار این صنعت را در این شهر تقویت کند.
منبع: روزنامه بامدادجنوب