گناوه با کسب کرسی اول در پذیرش مسافران نوروزی، به گردشگران باخت؛
گردشگران همچنان در رویای دیدن گناوه‌ای توریستی!
الهام بهروزی
گناوه باز هم رکورد پذیرش مسافران نوروزی را زد؛ اما این رکورد زدن‌ها به چه قیمتی هر ساله برای این شهر تمام می‌شود؟! شهری که به واسطه داشتن سواحل ماسه‌ای بکر و بازار جنس‌های خارجی پتانسیل بالایی را برای جذب گردشگران دارد؛ ولی به دلیل سوء مدیریت‌ها و جزیره‌ای عمل کردن دستگاه‌های مرتبط و بی‌توجهی سرمایه‌گذاران بومی به سرمایه‌گذاری در بخش گردشگری، این بندر همچنان مسافرپذیر مانده‌است؛ مسافرانی که پیک‌نیک‌ها و چادرهای مسافرتی‌شان تمام پهنای پیاده‌روهای شهر به‌ویژه خیابان‌های ساحلی آن را گرفته تا منظر شهری را در عین نازیباشدن به شهری جنگ‌زده نزدیک کند.
بارها و بارها در گزارش‌های متعدد در گفت‌وگو با کارشناسان و شهروندان و گردشگران به این مسأله مهم اشاره شده‌است که گناوه برای توسعه گردشگری نیاز به تحول ساختاری، دیدسازی، راهبردسازی و نوسازی دارد تا بتواند به بندری توریستی با تمام امکانات گردشگری تبدیل شود.
این بندر به‌واسطه آوازه‌ای که در حوزه تجارت و فروش اجناس خارجی در طول سه دهه اخیر در کشور پیدا کرده، در همان روزهای نخستین نوروز ۱۴۰۳ با پذیرش مسافران نوروزی بیش از ۱۲ برابر جمعیت خود، رکوردزنی کرد و در حالی که فرصتی را برای مسوولان استانی برای اعلام این آمار شگفتی‌آور ایجاد کرد، شهر را در وضعیتی بسیار بغرنج قرار داد، به‌طوری که به گفته شهروندان گناوه‌ای، تردد در خیابان‌های اصلی شهر به‌دلیل ازدحام و ترافیک سنگین بسیار دشوار بود و هتل‌ها، اقامتگاه‌ها و کمپ‌های معدود شهر نیز جوابگوی خیل عظیمی نبودند که به شهر سرازیر شده بودند. از این‌رو تمام خیابان ساحلی در چنبره هتل‌پیاده‌روها (چادرهای مسافرتی) گرفتار آمد تا تردد در این قسمت از شهر سخت‌تر از نقاط دیگر صورت بگیرد.
شرایط به‌وجودآمده در ایام نوروز در بندر گناوه به‌اندازه‌ای حاد شد که به جای اینکه به رشد گردشگری در این منطقه دامن بزند، نتایج مخربی به‌همراه داشته که مهم‌ترین آن‌ها در بروز آسیب‌های اجتماعی، انباشت زباله در قسمت‌هایی از شهر و ایجاد بوی نامطبوع و آلودگی محیط زیست و… خلاصه می‌شد. از این‌رو، در این ایام به جای رونق اکوتوریسم شاهد شکل‌گیری اورتوریسم در گناوه بودیم. بدیهی است اورتوریسم در صنعت گردشگری وقتی رخ می‌دهد که تعداد گردشگران بیشتر از تسهیلات و امکانات ارائهشده در یک منطقه باشد و ازدحام بیش از حد گردشگر در آن منطقه باعث کاهش کیفیت خدمات و رضایت و تجربه سفر بازدیدکنندگان از آن بشود.
در این راستا، ستاد سفرهای نوروزی کشوری قرار بود امسال جلوی این فرایند را در بنادر و جزایر جنوبی بگیرد که با جمعیت زیاد مسافران و گردشگران در ایام نوروز مواجه می‌شوند، ولی ظاهراً این مهم تنها در حد حرف باقی ماند؛ چراکه گناوه که یکی از نقاط مذکور بود، در نوروز ۱۴۰۳ بر اساس ازدحام جمعیت و ورود بی‌شمار گردشگران وضعیت بسیار اسفباری پیدا کرد که شرایط پیش‌آمده هم موجب آزار شهروندان و به‌هم‌ریختگی فضای شهری و هم زمینه‌ساز نارضایتی مسافران و گردشگران شد.
قطعا در این بهم‌ریختگی و کمبود زیرساخت‌های گردشگری در گام نخست، شهرداری به‌عنوان متولی شهر نقش پررنگی دارد و بعد از آن ستاد سفرهای نوروزی این شهرستان که در راس آن فرمانداری قرار دارد، باید پاسخگو باشد. در ردیف سوم، اداره‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان به‌ویژه معاونت گردشگری قرار می‌گیرد که برای سال جاری هم نتوانستند برای معضل اورتوریسم گناوه چاره‌ای بیندیشند! بندری که به‌دلیل ضعف ساختار گردشگری و کمبودهایی که در این حوزه دارد، همچنان مسافرپذیر مانده است. البته با توجه به امکانات معدودی که این بندر در خود جای داده است، اطلاق عنوان «مسافرپذیر» هم برای آن اغراق است و بهتر است گفته شود بندر «چادرپذیر»!
بسیار تاسف‌برانگیز است که بندری با آن همه بازارهای فعال و تاجران و سرمایه‌گذاران موفق امروز در بخش گردشگری این‌چنین فقیر است. بی‌شک شهرداری گناوه با کارشکنی‌هایی که در سال‌های اخیر در کار سرمایه‌گذاران و بخش خصوصی برای ایجاد مراکز و مجتمع‌های گردشگری در نقاط مختلف این شهر کرده، بیشترین سهم را در محرومیت این بندر از توسعه اصولی گردشگری در جنوب کشور داشته است اما در این میان، متولی گردشگری استان هم با نگاهی همه‌جانبه می‌توانست راهبرد و افق نویی را برای گردشگری بنادر شمالی به‌ویژه گناوه تعریف کند که هر ساله رکورد پذیرش مسافران نوروزی را در جنوب کشور می‌زند.
تا چند سال پیش جزیره قشم با بندرگناوه تقریبا موقعیت برابری را در حوزه زیرساخت‌های گردشگری و جذب گردشگران داشتند اما با اهتمامی که در هرمزگان از سوی مسوولان و بخش خصوصی در توسعه ساختار گردشگری این جزیره شکل گرفت، در یکی دو سال اخیر شاهد تحولی چشمگیر در این بخش هستیم که این نشان می‌دهد، با برنامه‌ریزی راهبردی و اتکا بر ظرفیت نخبگانی و خردجمعی می‌توان هر ناممکنی را ممکن ساخت و تحول ایجاد کرد.
شوربختانه کمبود زیرساخت‌های گردشگری در گناوه در سال‌های اخیر موجب روی آوردن مسافران به خانه‌های مبله شده که معمولا با هزینه‌های بالایی برای آن‌ها تمام شده است. خانه‌هایی که بدون هیچ‌گونه نظاراتی، از سوی افراد سودجو به مسافران اجاره داده می‌شود و عموما مشکلاتی را برای جامعه پیرامونی خود به همراه داشته‌اند. به‌راستی در این زمینه کدام نهاد یا مسوول باید پاسخگو باشد؟ عواملی که موجب درجازدن گناوه در گردشگری شده‌اند، کدامند؟ آیا ۳۰ سال زمان کمی برای شناسایی و مدیریت این عوامل بوده است که هر سال مدیران، دلیل بهم‌ریختگی و کمبودهای گردشگری گناوه را یادگار مدیران گذشته می‌دانند؟ پس درایت مدیران شهری و گردشگری فعلی استان برای رونق گردشگری این بندر چه می‌شود؟ مگر این مدیران مدعی تخصص و دانش و تعهد نیستند، پس چرا این شهر باز هم در نوروز ۱۴۰۳ وضعیت نابسامانی پیدا کرد، به‌طوری که برای تردد در این شهر باید ساعت‌ها در ترافیک منتظر مانده و نهایتا هم به اسکان در مدارس و سوله‌های ورزشی رضایت داده که نه سرویس بهداشتی مناسب و موردنیاز جمعیت پذیرش‌شده را داشته و نه مکانی برای پخت و پز مسافران!
یک گردشگر که خانوادگی از تهران به بوشهر آمده بودند، در این باره به بامداد جنوب گفت: ما هفته دوم عید ابتدا به شهر بوشهر و سپس گناوه آمدیم، باید اعتراف کنم که وضعیت خدمات‌رسانی به گردشگران در شهر بوشهر در مقایسه با سال گذشته خیلی بهتر شده بود و برنامه‌های متنوعی نظیر اجرای موسیقی بوشهری را در کافه‌ها و مراکز گردشگری این بندر تدبیر کرده بودند که به جذابیت سفرمان افزود.
خانم کتایون که کارمند بازنشسته بود، ادامه داد: در ادامه سفر به سفارش دوستان برای خرید چند کالای برقی خارجی و استفاده از ساحل تعریفی گناوه به این بندر رفتیم اما در بدو ورود در چنان ترافیکی گرفتار شدیم که از آمدن به این بندر پشیمان شدیم، نه راه برگشت داشتیم و نه راه ماندن. به هر روی، هر طور بود، خود را به بازار رساندیم. باید اعتراف کنم بازار جنس‌های خارجی این بندر منحصربه‌فرد بود ولی فضای شهری آن آنقدر شلوغ و بی‌نظم بود که واقعا اذیت شدیم و تنها چند قلم از خریدهایمان را انجام دادیم و اما ساحل این شهر از تعریفی که کردند حتی زیباتر بود؛ ولی بازهم به دلیل ازدحام جمعیت و وجود موتورهای مزاحم نشد آن‌گونه که باید از این زیبایی استفاده کنیم.
وی سپس با اشاره به اینکه برای اولین بار بود که به گناوه سفر می‌کردم، تصریح کرد: این بندر را دوست دارم یکبار دیگر البته در زمانی غیر از نوروز بیایم تا بتوانم بهتر و بیشتر آن را ببینیم. متاسفانه یکی از مشکلات دیگری که در این شهر ما را اذیت کرد، نبود هتل‌های باکیفیت و مراکز اقامتی مجهز بود و تنها خانه مبله بود که نمی‌شد اعتماد کرد و شبانه این شهر را ترک کردیم.
این گردشگر یادآور شد: متاسفانه ازدحام جمعیت در این شهر به اندازه‌ای بود که امکانات رفاهی موجود یارای پاسخگویی به نیازهای مسافران و گردشگران را نداشت و برخی از تصاویر نازیبایی در شهر به خصوص در نوار ساحلی آن دیدم که زیبنده سواحل بکر آن بود و در واقع گناوه در ایام نوروز امسال به اورتوریسم دچار شده بود و واقعا حیف است که شهری با این پتانسیل این‌چنین داشته‌ها و ظرفیت‌هایش در اثر بی‌برنامگی زیر سوال برود.
گردشگر دیگری هم که از مشهد به گناوه سفر کرده بود، در گفت‌وگو با بامداد جنوب، گناوه را بندری مستعد توریستی‌شدن برشمرد و گفت: این شهر از نظر تجاری و برخورداری از جاذبه‌های طبیعی دریامحور از ظرفیت بالایی برخوردار است. تنها با چند مجتمع تجاری، اقامتی و تفریحی می‌توان تحولی در ساختار گردشگری آن ایجاد کرد ولی ظاهرا دلسوزی ندارد که این‌چنین در سیطره پاساژهای بدون سرویس بهداشتی درآمده است. متاسفانه این شهر به حدی شلوغ بود که ما در طی دو سه روز توانستیم مراکز خریدی که آدرس گرفته بودیم، سر بزنیم و در این مدت به دلیل نبود هتل و اقامتگاه، ناچار شدیم از خانه مبله در یک منطقه دور از بازار این شهر اسکان پیدا کنیم و هزینه گزافی را بابت اجاره پرداخت کنیم.
وی یادآور شد: از مدیران شهری و مسوولان گردشگری استان بوشهر این تقاضا را داریم که سروسامان دادن بخش گردشگری این بندر پرآوازه در کشور را در اولویت برنامه‌های خود قرار بدهند. این بندر که پرمسافرترین بنادر این منطقه استص، بایستی بیشتر مورد توجه قرار بگیرد ولی با توجه به سفری که به شهر بوشهر داشتم، متوجه شدم که عمده تمرکز برای رونق گردشگری فقط روی این شهر معطوف شده و دیگر نقاط این استان همچنان به رسیدگی و توجه بیشتری نیاز دارند. امیدوارم با تدبیر مدیران فعلی این استان، گناوه به یک شهر توریستی کاملا استاندارد و مجهز به امکانات روز گردشگری و بازی‌های آبی و ساحلی مبدل شود و مراکز خرید آن صاحب سرویس‌های بهداشتی تمیز و کافی شوند. گناوه زیباست اما ازدحام بی‌رویه و خارج از کنترل جمعیت منجر به زشت‌شدن سیمای آن در ایام عید می‌شود. این شهر یک پتانسیل ستودنی دارد و آن هم مردم خونگرم و مهمان‌نوازش است که در کمتر شهری از ایران می‌توان نمونه آن‌ها را دید.
منبع: روزنامه بامدادجنوب