فستیوال موسیقی کوچه، رویدادی در قلب کوچه‌های بندر بوشهر
دکتر سعید نوذری
دکتری مدیریت از دانشگاه تهران
این لحظه ای که دست به قلم برده ام ساعت دقیقا ۲:۵۹ دقیقه ی بامداد است و تهرانم. باران دم اسبی و زلال، شلاقی می بارد، با خودم فکر می کنم حیف نیست که باران و همه زیبایی هایش را نبینم و به رستاخیز موسیقایی و اساطیری اش گوش فرا ندهم و این هوای تازه ای را که به ارمغان آورده است در آغوش نکشم؟
پنجره می گشایم، ساز باران – خواب از سرم می برد! وجودم را می نوازد و همسو می کند و ذهنم را هشیارتر!
فستیوال موسیقی کوچه، رویدادی است که در قلب کوچه‌های بندر بوشهر، برگزار می‌شود. این جشنواره، نه تنها یک گردهمایی موسیقایی، بلکه پلی است برای اتصال فرهنگ‌ها، صداها و احساسات مختلف.
در این فستیوال، موسیقی اصیل مناطق ایران به گوش می‌رسد؛ از نغمه‌های دلنشین بوشهر تا ریتم‌های پرشور لرستان و آذربایجان، حس آمیزی بی‌بدیل موسیقی هرمزگان، طراوت موسیقی گیلان، فرم فاتحانه موسیقی کردستان،و…
با خودم می گویم این جشنواره فرصتی عالی برای تجربه و آشنایی بیشتر با تنوع موسیقی محلی ایران است.
یکی از اهداف اصلی و مهم این گردهمایی آهنگین! حفظ و ارتقای میراث فرهنگی و موسیقایی ایرانی می باشد. در دنیایی که صداهای سطحی و گذرا ما را احاطه کرده‌اند، فستیوال موسیقی کوچه تلاش می‌کند تا موسیقی ناب و اصیل را به گوش و قلب مخاطبان برساند؛ موسیقی که سینه به سینه، نسل به نسل منتقل شده است و ریشه در لالایی غریب و غمبار قلب بی‌قرار مادران محکم نموده است، همواره حرف‌هایی واقعی، حقیقی و همیشه تازه از شروه‌ها و جنگنامه خوانی‌ها دارد و تو گویی موسیقی سور و سوگ مناطق مختلف ایران در استقبال هر بهار به شوق و شیدایی هر بهار، عاشقانه جوانه می زند در بافت زندگی مردم، چون از دل مردم بر می خیزد، به دور از شعار، به دور از تکلف، بسیار عزیز، بی شائبه، در هم تنیده در نظمی خودجوش، دست «افشان»، رج به رج در «اسلیمی»ها، «بته جقه»ها، و «محرابی»ها موج می گیرد؛ عاشقانه و آشتی کنان، رگ به رگ کوچه‌های شهر را در می نوردد؛ ریتم و شور و حماسه را به آغوش می کش؛ نجواکنان از دریچه گلشن اندیشه و احساس، سِرْ می گوید و بر پیشانی بلند بوشهر، بوسه سرخش را مهر و موم می کند.
فستیوال کوچه در بوشهر به عنوان یکی از نمادهای گردشگری خلاق و پایدار شناخته می‌شود. این فستیوال با تمرکز بر موسیقی، فرهنگ و هنر محلی، توانسته است نقش مهمی در معرفی بوشهر به عنوان یک مقصد گردشگری ایفا کند.
برگزاری این رویداد نه تنها باعث جذب گردشگران داخلی و خارجی شده، بلکه به احیای فرهنگ و هنر بومی نیز کمک کرده است. موسیقی و رقص بندری که بخشی از این فستیوال است، تجربه‌ای منحصر به فرد برای بازدیدکنندگان فراهم می‌کند و به تقویت هویت فرهنگی منطقه کمک می‌کند.
فستیوال موسیقی کوچه با وجود همه ی نکات مثبت و موفقیت‌هایش، می‌تواند با رفع برخی چالش‌ها محکم تر و بی نقص تر حرکت کند. در ادامه به چند نکته حائز اهمیت اشاره می کنم :
اقدام به موقع، آینده نگارانه و حساب شده‌تر برای گرفتن مجوز های لازم و هماهنگی کافی و کامل با نهادهای محلی مرتبط بسیار مهم است به نظر اینجانب اگر برنامه‌ریزی‌ها با مشارکت بیشتر این نهادها انجام گردد. در بخش پشتیبانی و اجرا با چالشهای کمتری مواجه خواهیم شد. هرچند تاکید می کنم که یکی از علل موفقیت این رویداد نظارت و همراهی غیرمستقیم دولت است که امری معمول و اتفاقی قانونی است. در بسیاری موارد فرهنگی، اجتماعی، کاربردی، راهبردی خدماتی دولت انجام اموری را گاه بدلیل عدم وجود ساختارهای لازم و در مواردی هم بدلایل ملاحظات دیگری به بخش های خصوصی می سپارد؛ برون سپاری می کند و سازمان های مردم نهاد، دانش بنیان، شرکت ها و بنگاه ها انجام امور را بدست می گیرند که از نظر هزینه هم بسیار به نفع دولت است.
وجود کمیته روابط عمومی و اطلاع رسانی (در کنار امور رسانه) با نیروهای کافی و کادری حرفه ای برخی از حواشی و مشکلات اجرایی، مانند لغو برنامه‌ها یا تغییر مکان‌های اجرای برنامه ها ، که تجربه بازدیدکنندگان را تحت تأثیر قرار می دهد را به موقع و با سرعت بهتری اطلاع رسانی کند. شفافیت و اطلاع‌رسانی به موقع می‌تواند این مشکلات را کاهش دهد.
نکته دیگر اینکه همه گروه ها یا نوازنده ها یا پژوهشگران بوشهری و افرادی که دستی بر آتش دارند با فاصله ای مناسب طی یک فراخوان جهت مشارکت و ارائه هنر خود بتوانند اعلام آمادگی و حضور کنند.
من فکر می کنم که این فستیوال ارزشمند، زیبا و جهانی باید بیشتر بر اصالت و هویت فرهنگی بوشهر تمرکز کند و از تأثیرات خارجی که ممکن است اصالت را تحت تأثیر قرار دهد، جلوگیری نماید. این فستیوال زنده است، بقا دارد، ادامه می دهد بنا بر این وجود کمیته پژوهش و راهبرد در زیر ساخت اجرایی آن حیاتی است. جمع‌آوری بازخورد از شرکت‌کنندگان و استفاده از آن برای بهبود برنامه‌ها، و طراحی خط مشی ها و تصمیم گیری ها می‌تواند بر افزایش کیفیت و رضایت مخاطبان اثر بگذارد.
همچنین نباید از مواردی که در ادامه اشاره می کنم غافل شد:
ایجاد تورهای فرهنگی که با راهنمایان محلی همراه باشد، می‌تواند تجربه‌ای منحصربه‌فرد برای گردشگران فراهم کند. همچنین، برگزاری کارگاه‌های آموزشی در زمینه موسیقی، ریتم و حرکات سنتی، ورزشی و موزون بندری، همچنین صنایع دستی محلی به جذب علاقه‌مندان و ارتقای مهارت‌های هنری کمک می‌کند.
نمایشگاه‌های چندرسانه‌ای با استفاده از فناوری‌هایی نظیر واقعیت افزوده یا واقعیت مجازی، جذابیت فستیوال را افزایش می‌دهد. ترویج غذاهای محلی و برگزاری غرفه‌ها و مسابقات آشپزی مرتبط با غذاهای بوشهری می‌تواند تجربه‌ای لذت‌بخش برای بازدیدکنندگان باشد.
به نظر می رسد که کم کم باید بخشبین الملل فستیوال راهم فعال کرد . حضور هنرمندان برجسته بین المللی و اجرای این هنرمندان از جنبه های آموزشی، اجتماعی و تبادل فرهنگی بسیار می تواند در ارتقاءهر چه بیشتر سطح فستیوال اثر گذار باشد بنا بر این همکاری با هنرمندان بین‌المللی برای اجراهای مشترک، تبادل فرهنگی را تقویت می‌کند و برگزاری کنسرت‌ها و برنامه‌های شبانه با نورپردازی خلاقانه، فضایی خاص و ماندگار بوجود می آورد.
طراحی بخش‌های تعاملی در فستیوال مانند ساخت موسیقی یا نقاشی، تجربه‌ای به یادماندنی را برای بازدیدکنندگان فراهم می‌آورد. همچنین، گسترش برنامه‌های آموزشی دیگری شامل کارگاه‌هایی در زمینه موسیقی محلی و آموزش سازهایی مانند نی‌انبان و دمام، موسیقی کار و حرکات سنتی، صنایع دستی مانند حصیربافی و سفالگری، شعرخوانی و سبک‌های ادبی محلی و آموزش هنرهای تجسمی می‌تواند به حفظ و ترویج فرهنگ و هنر بوشهر کمک کند
با توجه به اینکه بوشهر در دفاع از وطن همواره نقش تعیین کننده ای را ایفا نموده است طراحی «شب موسیقی «همسنگار» با رویکرد بررسی نقش تاریخی و جفرافیایی موسیقی محلی بوشهر در دفاع ، جنگ، مارش و… می تواند خالی از لطف نباشد .
این رویداد. فرصتی است برای هنرمندان محلی تا هنر خود را به نمایش بگذارند و مخاطبان با فرهنگ‌های مختلف کشوربصورت دقیق تری آشنا شوند.
فستیوال موسیقی کوچه، نمادی از اتحاد، تنوع و زیبایی است. این جشنواره به ما یادآوری می‌کند که موسیقی، زبانی جهانی است که می‌تواند دل‌ها را به هم نزدیک کند و مرزها را از میان بردارد. همه ی ما با حمایت از این رویداد ارزشمند، به حفظ و گسترش این میراث گرانبها همت گمارده ایم. و موسیقی ؛ «باران» است.
نگاهی تازه دارد عشق در عریانی باران
و چشمانی که می بینند سرگردانی باران
چه شور انگیز لالایی به گوش برگ می خواند
نوازش می دهد دل را طراوت خوانی باران
به پشت خسته هامون شقایق ها غزل خواندند
چرا ما بی خبر ماندیم از مهمانی باران .