توانمندسازی افراد دارای معلولیت در مسیر توسعه پایدار
دپارتمان امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل
🔰گزارش «توسعه و معلولیت ۲۰۲۴» منتشرشده توسط دپارتمان امور اقتصادی و اجتماعی سازمان ملل (UNDESA)، یکی از جامعترین اسناد جهانی درباره وضعیت افراد دارای معلولیت در مسیر دستیابی به اهداف توسعه پایدار (SDGs) است. این گزارش نشان میدهد با وجود برخی پیشرفتها، هنوز فاصله عمیقی میان افراد دارای معلولیت و سایر اعضای جامعه وجود دارد و بدون اقداماتی جدی و فراگیر، تحقق بسیاری از اهداف توسعه تا سال ۲۰۳۰ ممکن نخواهد بود.
▫️شکافهای موجود میان افراد دارای معلولیت و جامعه
🔰گزارش نشان میدهد برای حدود یکسوم اهداف توسعه پایدار، پیشرفت برای افراد دارای معلولیت ناکافی بوده و در برخی حوزهها حتی پسرفت نیز اتفاق افتاده است. تفاوت در دسترسی به آموزش، سلامت، اشتغال، ارتباطات دیجیتال، امنیت غذایی و خدمات اجتماعی بسیار چشمگیر است. این شکاف زمانی عمیقتر میشود که فرد دارای معلولیت، زن، ساکن مناطق روستایی، فرد بومی یا دارای معلولیت ذهنی و روانی باشد.
🔰به عبارت دیگر، افراد دارای معلولیت نه تنها با محدودیتهای فردی، بلکه با لایههایی از تبعیض ساختاری و اجتماعی مواجهاند که سرعت توسعه آنها را کند میکند و آنها را در چرخهای از فقر، انزوا و محرومیت نگه میدارد.
▫️اثرات همهگیری کرونا بر زندگی افراد دارای معلولیت
🔰همهگیری کووید-۱۹ ضربه شدیدی به این جمعیت وارد کرد. طبق گزارش، بسیاری از خدمات حیاتی مانند توانبخشی، وسایل کمکی، درمانهای منظم و حمایتهای اجتماعی در دوره همهگیری محدود یا متوقف شد. از سوی دیگر، اطلاعات مرتبط با سلامت عمومی اغلب در قالبهای قابل دسترس منتشر نمیشد و همین موضوع خطرات بیشتری برای افراد دارای معلولیت ایجاد کرد.
🔰علاوه بر این، آموزش از راه دور برای بسیاری از دانشآموزان دارای معلولیت قابل استفاده نبود؛ زیرا ابزارهای مناسب، اینترنت پایدار یا محتواهای قابلدسترس برایشان فراهم نشده بود. این موضوع فاصله آموزشی را بیش از پیش افزایش داد.
▫️موارد پیشرفت و نقاط امیدبخش
🔰با وجود چالشها، گزارش برخی پیشرفتها را نیز نشان میدهد. کشورها در زمینههایی مانند تصویب قوانین برای دسترسی برابر، ایجاد خدمات آنلاین دولتی قابلدسترس، توسعه هشدارهای بحران بهصورت مناسبسازیشده و توجه بیشتر به شمول در کمکهای بینالمللی توسعه، گامهای رو به جلو برداشتهاند. این پیشرفتها ثابت میکند که با سیاستگذاری صحیح و سرمایهگذاری هدفمند، بهبود شرایط کاملاً ممکن است.
▫️مسیر پیشنهادی برای یک جامعه فراگیر
🔰گزارش تأکید دارد که توانمندسازی افراد دارای معلولیت تنها با ارائه خدمات حمایتی رخ نمیدهد؛ بلکه نیازمند تغییر ساختارهای اجتماعی، اقتصادی و قانونی است. مهمترین توصیههای سازمان ملل عبارتاند از:
🔰گنجاندن معلولیت در هسته سیاستگذاریها: برنامههای توسعهای باید از ابتدا بر پایه شمول و دسترسپذیری طراحی شوند، نه اینکه پس از اجرا برای افراد دارای معلولیت «تطبیق» داده شوند.
🔰تمرکز ویژه بر گروههای در معرض تبعیض: زنان دارای معلولیت، افراد بومی، ساکنان مناطق روستایی و افراد با معلولیت ذهنی یا روانی باید در اولویت برنامهها قرار گیرند.
🔰مقابله با بحرانها به شیوه فراگیر: در همهگیریها، بلایای طبیعی یا شرایط اضطراری، اطلاعات و خدمات باید از همان ابتدا برای همه اقشار جامعه قابل دسترس باشد.
🔰مشارکت فعال افراد دارای معلولیت در تصمیمگیری: هیچ سیاست موفقی بدون حضور و نظر مستقیم این افراد و سازمانهای نمایندگی آنها شکل نمیگیرد.
▫️تغییر ساختارها، شرط توانمندسازی واقعی افراد دارای معلولیت
🔰گزارش ۲۰۲۴ سازمان ملل پیام روشنی دارد: افراد دارای معلولیت باید در مرکز تصمیمگیری و برنامهریزی توسعه قرار بگیرند، نه در حاشیه. برای ساختن جامعهای برابر، فراگیر و انسانی، تنها حمایت کافی نیست؛ باید ساختارها، نگرشها و سیاستها بهگونهای تغییر کنند که افراد دارای معلولیت بتوانند نقش واقعی، مستقل و فعال خود را ایفا کنند.
منبع: UNDESA
@Haajm