- هامون ایران - https://www.hamooniran.ir -

شهرها و سیاهچاله ها

یک
سیاهچاله ها (در کهکشان) همواره گونه ای حفره اند که همه چیز را به درون خود می کشند و از هستی ساقط می کنند، از درون تهی می کنند و خلایی را شکل می دهند که بر هیچ معنایی دلالت نمی کند. در فضای شهری نیز هر نشانه ای همچون دال / مدلولی به معنایی دلالت می دهد، و حال اینکه چاله ها و حفره های درون معابر (خیابانها، پیاده روها و کوچه ها) شهری، همچون نشانه هایی حاکی از وجود خلا و فقدان در خود از چیزی خبر می دهند و می توانند در ذهنیت شهروندان به مثابه چیزی که نیست و نظمی که از درون تهی شده، نقش بندد.
دو
“جامعه کوتاه مدت” به زعم همایون کاتوزیان؛ جامعه شناس ایرانی همچون استعاره ای برای جامعه همواره درحال ساخت ایران می تواند مورد استفاده قرار گیرد. جامعه کوتاه مدت همواره ساختارهای زیستی و شهری خود را مورد تخریب قرار می دهد و ازپس آن دوباره از نو ساخته و باز هم تخریب می کند. جامعه کلنگی ای که همواره درحال تخریب فضا و چشم اندازهای زیست روزمره مردمان هست و به مثابه ی خلق و خویی همگانی برای مردمانش برای دمدمی مزاجی مبدل شده است و چنان در ذهنیت نسلی و هویتی آنان فرورفته که شاهد بازتولید آن در زندگی روزمره نسل های متوالی مردمان این دیار شده ایم. این کلنگی بودن یعنی اینکه فضای شهری همواره مورد تعرض و تخریب قرار می گیرد و پیاده روها را دچار ازهم پاشی می نماید، درخت ها را از ریشه قطع می کند، دیوارها را تخریب می کند و شهر را دچار حفره و چاله ای در نمای شهری می سازد و حس زیبایی شناسانه ی شهروندان را ازبین می برد.
سه
احترام به دیگری و “درک حضور دیگری” به زعم محمد مختاری؛ منتقد ادبی و شاعر ایرانی، همچون اخلاقی مدرن مورد بحث قرار گرفته و به عنوان یکی از مولفه های ضروری مدرنیته در ارتباطات انسانی برساخته شده است، ولی نظام مدرن شهری در ایران به سمت گونه ای از نادیده گرفتن حقوق “دیگری” حرکت نموده است؛ آنگونه که پیاده روها و کوچه ها برای افراد پیاده طراحی نشده و نظام تخریب گر و شبه مدرن شهری در شهرهایی که دچار توسعه ناپایدارهستند، همواره شهروندان و ذهنیت آنان را با مخاطره روبه رو می سازد. فضای زیست شهری در این گونه شهرها جایی هست که گویا برای حضور مردم طراحی نشده و گویا در پس ذهنیت شهر ناپایدار، چیزی هست که نمی خواهد شهروندان به درون شبکه ارتباطات شهری وارد شوند و از پرسه زنی آنان به طور غیرمستقیم جلوگیری به عمل می آورد.