- هامون ایران - https://www.hamooniran.ir -

ما و زلزله

درست در زمانی که مردم دشتستان در حال بازگویی خاطرات خسارات سیل سال گذشته بودند و در سالگرد همان شب وحشت که سیل ویرانگر باعث خسارات مادی و جانی بسیاری شد و تعداد زیادی از هموطنان عزیزمان را داغدار نمود و همچنین در همان ایامی که طبق روال هر ساله قرار بود مانور زلزله در مدارس کل کشور برگزار گردد ، به ناگهان وقوع یک زلزله شدید همه مردم و مسولین این شهر را غافلگیر نمود . زلزله ای که گرچه در کمتر از چند ثانیه تداوم داشت اما سایه وحشت را تا روزهای متمادی بر این دیار گسترانید و باعث داغدار شدن تعدادی از هم استانی هایمان گردید و همچنین خسارات زیادی را بر بسیاری از مردم تحمیل نمود . آنچه که واقعیت است این است که اتفاق غیر مترقبه ای مانند زلزله قابل پیش بینی نیست اما آنچه که باعث تاسف است عدم آمادگی عمومی برای چنین حوادثی است . قطع تلفن ها و همچنین قطع برق در ساعت های طولانی و همچنین سردرگمی مسولین در ابتدای امر شاهدی بر این ادعا می باشد . عدم اطلاع رسانی دقیق و به موقع وپوشش نامناسب خبری از طرف صدا و سیما ( که متاسفانه ذاتی صدا و سیما شده است ) باعث بروز شایعات زیادی در بین مردم گردید. به عنوان مثال در زیر نویس خبر اعلام میشد که :(تعداد زیادی چادر و اقلام مورد نیاز بین زلزله زدگان توزیع شده در حالی که در عمل هیچ اقدامی صورت نگرفته بود ) . انچه که باعث تاسف کلیه مردم این شهر شد خسارات زیادی بود که به اماکن عمومی به خصوص بیمارستان تازه تاسیس این شهر وارد گردید . بیمارستانی که قرار است در بدترین حالت ممکن محکمترین جا و مکان برای کاهش اثرات بلایای طبیعی مانند سیل وانفجار و زلزله باشد . ( این وضع نگارنده را به یاد داستان افتتاح پل در زمان رضا شاه و برخورد وی با پیمانکار پل می اندازد ). همچنین تاسف بارتر اینکه یکی از تلفات حادثه مذکور بعلت تخریب دیوار یکی دیگر از اماکن دولتی (دیوار مدرسه ام سلمه در دهقاید ) بود. مجموع این امور باعث می گردد که تدبیری اندیشه شود تا در آینده دستور العملی جامع و مدون بوجود آید تا این موضوع یعنی سراسیمگی و سردرگمی مسولین به هنگام وقوع چنین حوادثی به حداقل برسد . (اگرچه نگارنده بر این باورم که چنین دستور العملی قبلا موجود بوده ولی به این علت که از دید مسولین ما (آینده به این زودی ها نمیرسید ) به خود این زحمت را نداده اند که نیم نگاهی به آن بیندازند و یا مانور های آمادگی برای چنین روز هایی را برگزار نمایند . قدر مسلم اینکه زلزله اخیر با وجود بزرگی و شدتی که داشت ، اگر مسولین آمادگی بیشتری داشتند خسارات وارده چه از نظر روحی و چه ازنظر مادی بسیار کمتر می شد . به عنوان مثال با یک بازدید دوره ای از تاسیسات و ساختمان های دولتی و اعلام وضعیت استحکام آنها به افراد دارای صلاحیت میشد به راحتی از حداقل یک مورد تلفات جلوگیری کرد . همچنین همین مورد نیز در مورد اماکن شخصی نیز اعمال شود . هم اکنون در شهر و روستا ها دیوار های زیادی وجود دارند که با کوچکترین حرکتی فرو میریزند و هر کدام از این دیوار ها بالقوه میتوانند باعث خسارات جانی بسیاری گردد . دیدن و شناسایی این اماکن سخت نیست اما متاسفانه فساد اداری و عواملی مانند شیوع رشوه بین مردم و افراد متولی این امر بسیار گسترده است . (یادمان باشد خیلی از مهندسین ناظر ساختمانها با دریافت مبلغی اقدام به تایید استحکام ساختمان و تاسیسات آن میکنند)اثبات این امر از نظر حقوقی شاید سخت باشد اما قابل انکار نیست وگرنه چه دلیلی دارد که یک ساختمان معمولی که توسط مالک ساخته شده کمتر از یک بیمارستان تازه تاسیس – که باید بالاترین سطح ایمنی را داشته باشد – اسیب ببیند . یا چه کسی میتواند پاسخگوی نشست پل (نظر آقا ) باشد . در حالی که این زلزله از نظر شدت جزء زلزله های شدید و بسیار شدید نبود .
اما راهکار هایی که به میتواند مفید باشد : اگر چه نگارنده در این زمینه تخصص لازم را ندارد بعضی از راهکار ها انچنان بدیهی است که نیاز به تخصص خاصی ندارد . به عنوان مثل نظارت از طریق پلیس ساختمانی و ارائه آموزش های لازم به آنها و همچنین تعمیم این امر ( پلیس های ساختمانی ) در روستاها یکی از این راهکار ها می باشد . البته پر واضح است که در مقابل کم کاری و یا عدم گزارش صحیح یا گزارش نادرست این پلیس ها به هر دلیلی ( از جمله گرفتن رشوه که منجر به ارائه گزارش غلط گردد) به شدت برخورد شود . به نظر نگارنده نقش چنین افرادی نباید فقط در ساخت و ساز های جدید باشد بلکه باید این افراد بازدید دوره ای از ساختمانهای قدیمتر را در دستور کار قرار دهند و گزارش منظم در مورد بنا ها و ساختمانها به مالکان حقیقی و یا حقوقی ارائه دهند و در مورد استحکام یا عدم استحکام به آنها هشدار لازم را بنمایند و یک نسخه از گزارش را نیز در اختیار افراد صلاحیندار قرار دهند . این امر به سبب غیر قابل پیش بینی بودن حوادث ضروری بنظر می رسد . خوانند گان محترم حتما توجه دارند که منطقه ای مانند استان بوشهر و خصوصا این شهر نه فقط در زمینه حوادث غیر مترقبه مانند سیل و زلزله در معرض خطر می باشد بلکه به علت نزدیکی به نیروگاه اتمی بوشهر و همچنین سایت موشکی و انبار مهمات (موجود در نزدیکی شهر ) نیز در معرض خطرات بالقوه می باشد که میطلبد در این زمینه ها نیز آمادگی لازم بعمل آید .( یادمان باشد که آینده ممکن است همین الان باشد ، پس آماده باشیم )