سه شنبه ۱۰ دی ماه ۱۳۹۲ بیست و ششمین عصرانه فرهنگی هامون در محل دفتر هفته نامه اتحاد جنوب برگزار شد. در این نشست نصرالله قاسمپور، شاعر و دبیر سرویس ادبی اتحادجنوب ، به ارایه موضوع « نقد و تحلیل شعر امروز دشتستان » پرداخت.
در ابتدا اسماعیل حسام مقدم که قرار شده گزارشی از روند تلاش های همکاری هامون با دیگر انجمن های شهرستان ارائه دهد ؛خاطر نشان کرد هنوز پاسخی به دو طرح پیشنهادی این ان جی او به انجمن اهل قلم دشتستان و انجمن سینمای جوان برازجان داده نشده است. سپس نصرالله قاسمپور ضمن تسلیت رحلت حضرت رسول اکرم و خوانش شعری درباره ایشان سخن خود را آغاز کرد. وی با اشاره به اینکه دشتستان از پیشینه ی ادبی درخشانی برخوردار نیست و شعر آن سابقه ی طولانی ندارد ، به ارایه ی مطالب مختصری در همین باره پرداخت. قاسمپور در ابتدا به شاعران قبل از انقلاب پرداخت و آنها را بیشتر تحت تأثیر فایز دانست و از آن جمله شیدا ،نادم ، ترجمان و مرحوم کفایی را نام برد و سپس به دیگر شاعران قبل از انقلاب از جمله منوچهر آتشی با مجموعه شعر هایی مانند آهنگ دیگر(۱۳۳۹) ، آواز خاک(۱۳۴۶) و احمد فریدمند (الف-روز) با مجموعه شعر “عاشقانه ها و درد (۱۳۵۵) ” اشاره کرد. در مرور آثار بعد از انقلاب نیز ابتدا مجموعه شعر “با باوری به حجم گلوله(۱۳۵۸) “اثر جلال خسروی را نام برد و پس از رسیدن به دهه شصت ، آنرا دهه سکوت خواند و بعد به مرور آثار دهه هفتاد پرداخت که در زیر به مواردی از آن اشاره میشود: منوچهر آتشی با انتشار چهار مجموعه از جمله وصف گل سوری ، احمد فریدمند با انتشار سه مجموعه از جمله از عشق چراغی ،محمد غلامی با ریشه های روز، فریده برازجانی با بافه های بارانی ؛
و آثار منتشر شده در نیمه ی دوم دهه هفتاد (که انتشار مجموعه شعر های آیینی و انقلاب را هم شاهد بودیم): رضا معتمد با “از درک آبی ها فراتر” ، حسین دارند با “یک سوره از شب های مهتابی “،محمد حسین انصاری نژاد با” یک باغ زخم تر”، عباس اوجی فرد با “آهنگی برای دختر امپراطور”، علی قنبری با “نقطه پشت فعل خراب یا فرانتس کافکای پشت جلد”.
در مرور آثار دهه هشتاد نیز ضمن اشاره به اینکه دست کم یک مجموعه شعر از شاعران نامبرده منتشر شده است ؛ به انتشار چند مجموعه شعر از شاعران جوان نیز توجه شد. روجا چمنکار، با چهار اثر از جمله” رفته بودی برایم کمی جنوب بیاوری”/ زری شاه حسینی با دو اثر از جمله کلو گری/ محمد رضا محمدزادگان با بدرود امی تیس / حمید آب آذر با “باغ مانده بر شانه زمین ” از موارد نابرده بوده اند.
در ادامه جلسه مهدیه امیری، روزنامه نگار و کارشناس ادبیات فارسی، پرسید: آیا دهه هشتاد را می توان دوران طلایی نامید که قاسمپور در پاسخ گفت گاه یک مجموعه شعر می تواند از ارزشی بیشتر از چندین مجموعه برخوردار باشد و با این وصف صرف این که در این دهه آثار زیادی منتشر شده است نمی توان آنرا دوران طلایی نامید. سپس اسماعیل حسام مقدم ، فعال فرهنگی و کنشگر مدنی، با خطاب قرار دادن قاسمپور این پرسش را مطرح کرد که : “به نظر میرسد شما همه ی شاعران تا به امروز را نام نبرده اید و گزینشی را پیش گرفته بودید!؟” هم چنین کاووس کمالی نژاد ،که خود نیز شاعر است به بیان دیگری پرسید: آیا منظور از شعر امروز در نظر گرفتن ظرف زمان است یا اینکه مولفه هایی در این میان وجود دارد؟ قاسمپوردر جواب اینطور توضیح داد که : “صرف اینکه شاعری در امروز زندگی می کند نمی توان او را شاعر شعر امروز دانست. باید زبان و طرز نگاه شاعر هم امروزی باشد.” البته بحث با این توضیح خاتمه نیافت و گفت و گو برای روشن تر کردن پاسخ پرسش های مطرح شده ادامه پیدا کرد.
سپس قاسمپور نیز برای توضیح بیشتر در این رابطه گفت :” شعر امروز میتواند از شعرهای نئوکلاسیک ، مدرن و یا پست مدرن باشد ” و در بیان ویژگی های آن توجه به تصاویر عینی ، نگرش جزیی به اشیا و پدیده ها و کنار گذاشتن کلی گویی ها را برشمرد و در مورد وزن ها ،خاطر نشان کرد وزنی که نیما ارایه داد توسط فروغ فرخزاد تغییر کرد و در نهایت توسط شاملو کنار گذاشته شد. با این توضیح و بسته شدن پرونده سوال های پیشین ،این شاعر ادامه ی جلسه را با عنوان قالب های رایج در شعر امروز دشتستان پیش برد که البته تنها قالب های سنتی بررسی شدند. وی ابتدا ویژگی های امروزی و یا معاصر قالب غزل را مطرح کرد؛ مواردی چون استفاده از اوزان بلند و خاطر نشان کرد در غزل دشتستان چندان به وجوه مدرن توجه نشده است و می توان آنرا نئوکلاسیک معتدل دانست. درباره قالب مثنوی به مواردی چون بلند شدن وزن ها و استفاده از اوزان جدید و اینکه قالبی مناسب برای شعر های آیینی و مناسبتی نیز شده است اشاره شد. پس از آن به دوبیتی در دشتستان به عنوان پرکاربردترین قالب بین گذشتگان پرداخته شد و اشاره رفت که دوبیتی های امروز دشتستان در واقع بین دوبیتی های فایز و امروزی قرار می گیرند. و در نهایت به رباعی با ظرفیت های وزنی و توان نسبتا خوبی که دارد توجه شد.
در ادامه مجید عوض فرد ، فعال فرهنگی ، گفت بسیاری از مخاطبان شعر در گذشته مانده اند و شعر مدرن را با فروغ ،نیما ، اخوان و شاملو می شناسند این درحالی است که شاید یک شاعر مدرن امروز حتی از مقایسه شدن با این شاعران اکراه داشته باشد؛ چرا که شعر مدرن امروز تفاوت های قابل توجهی با گذشته پیدا کرده است…؟!
ابوذر محمدیان، از حاضران در جلسه در همین رابطه گفت امروزه حتی ایران گشتن ممکن است برای شاعران آرزویی محال باشد . واین در حالی است که شاعران گذشته چون فروغ فرخزاد گذر ها ، رفت وآمدها و تعامل هایی داشته اند که به شناخته شدن آنها در جامعه کمک کرده است. عوض فرد در همین باره و در تکمیل گفته هایش درباره این عقب ماندگی مخاطبان ، انگشت خود را به سمت مخاطبان شعر گرفت که محمدیان در پاسخ گفت شاعر و مخاطب از هم جدا نیستند . کاووس کمالی نژاد نیز گفت:” ادبیات از اوضاع اجتماع تأثیر می گیرد. سبک های خراسانی ، عراقی ، هندی یکی پس از دیگری آمدند .از دوره مشروطه به بعد نیز سبک های مختلف و گرایش های متفاوتی پیش آمده اند .در واقع شاعران ، دیگر ایستا نیستند و سرعت تحولات زیاد شده است.” برای پایان بخشی به جلسه ، نصرالله قاسم پور دو شعر ،یکی کلاسیک و دیگری مدرن را برای مقایسه و مشاهده تفاوت آنها در برخورد با معشوق خواند. و مجید عوض فرد در نتیجه این مقایسه گفت:” به نظر می رسد شعر مدرن نه تنها تغییر در وزن و قالب است بلکه تغییر در نوع نگاه به عشق ،معشوق ،مفاهیم ازلی و ابدی نیز هست. در واقع ذهنیت مدرن هم بخشی از شعر مدرن است.”
سه شنبه آینده عصرانه بیست وهفتم هامون با موضوع آسیب شناسی فعالیت کنشگران فرهنگی در برازجان، با ارایه ی مهدیه امیری ،ساعت ۱۷ برگزار میشود. از عموم مردم برای شرکت در این نشست ها دعوت می شود.