- هامون ایران - https://www.hamooniran.ir -

یادداشتی بر ماده دوازدهم قانون جامع حمایت از حقوق معلولان

در ابتدا نقد من به عنوان « قانون جامع حمایت از حقوق معلولان » است که در اردیبهشت ۱۳۸۶ توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسیده است. بهتر بود نام کلی این دستورالعمل “قانون جامع احقاق حقوق شهروندی معلولین” نام گذاری می شد. چرا که این نامگذاری توسط نماینده گان مجلس در ابتدا این تصور را به ذهن متبادر می کند که قرار است فارغ از وظیفه ی فردی یا عمومی از کسی که دچار معلولیت شده حمایتی خاص صورت پذیرد. حال آنکه آنچه از روح کلی قانون برمی آید موضوع احقاق حقوق مسلم افراد آسیب دیده ی جامعه بدور از هر نوع تبعیض در قالب دستورالعملی مشخص و مدون بوده است.
پیرو بخشی از صحبت هایم در هفدهمین عصرانه ی هامون می خواهم به ماده ی ۱۲«قانون جامع حمایت از حقوق معلولان» مصوبه ی اردیبشهت ۱۳۸۶ مجلس شورای اسلامی اشاراتی داشته باشم. قانون گذار در قانون جامع یادشده در ماده ی دوازدهم آورده است:
“سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است حداقل دو ساعت از برنامه های خود را در هر هفته در زمان مناسب به برنامه های سازمان بهزیستی کشور و آشنایی مردم با توانمندی‌های معلولین اختصاص دهد.”
متاسفانه باید عنوان کنم ماده ی مورد نظر نیز مانند بسیاری از ماده های دیگر “قانون جامع حمایت از معلولین” به اجرا در نیامده است. در این ماده، سازمان صدا و سیما موظف شده در هفته حداقل دو ساعت به پخش برنامه های اختصاصی پیرامون مسایل معلولین بپردازد. اینکه دیگر برنامه های صدا و سیما به مناسبت های مختلف از جمله دوزادهم آذرماه (رئز جهانی معلولین) برنامه های مختلف و غیر تخصصی و بدون کمترین تحقیق و شناختی تهیه کرده و پخش کند جزو قانون مذکور نیست و دردی را از هزاران درد معلولین و سازمان بهزیستی کشور دوا نخواهد کرد. گستره ی مشکلات عموم معلولین کشور و برنامه ی سازمان بهزیستی آن قدر گسترده است که کمترینشان در برنامه های ده بیست دقیقه ای مناسبتی، مطرح نمی شود. صدا و سیما به علت پوشش گسترده اش در اقصا نقاط کشور بهترین رسانه ی فراگیر برای بیان برنامه های بهزیستی و مشکلات معلولین است. قانون گزاران خانه ی ملت هم به این موضوع واقف بوده اند وگرنه چرا باید چنین ماده ای در قانون جامع بیاورند. چرا مسئولین رسانه ی ملی تاکنون که بیش از شش سال از تصویب و ابلاغ این قانون به سازمان صداو سیما می گذرد حتا یک برنامه هفتگی تخصصی و شفاف با مشارکت معلولین پیرامون، دغدغه ها، مشکلات و موفقیت های معلولین ندارد؟ چرا من به عنوان کسی که دوازده سال است دچار معلولیت شده ام هر روز در برنامه های مختلف تخصصی و حاشیه ای باید ده ها بار چهره ی کفاشیان و رویانیان و فتح الله زاده را ببینم ولی حتا یکبار چهره ی رئیس سازمان بهزیستی کشور را در برنامه ای تخصصی و چالشی ندیده باشم. موضوع این است که عموم معلولین کشور نمی دانند بودجه ی سالانه ی سازمان بهزیستی چه قدر است و در کجا و چگونه هزینه می شود. آن هم در مملکتی که چند سال پیش توسط یکی از کانال های تلویزیونی شخصن شنیدم بیش از هفت میلیون جانباز و معلول در آن زندگی می کند. متاسفانه رسانه ی ملی برای موضوعاتی که قانون مشخصی برایش تدون نشده، ده ها ساعت برنامه دارد ولی برای ضرورتی مانند طرح مشکلات، دغدغه ها و موفیقت های معلولین پیرو قانون عمل نمی کند. انگار نه انگار این هفت میلیون جانباز عزیز و معلولین محروم از حق و حقوقشان جزو افراد این مملکت هستند و سهمی از رسانه ی ملی هم دارند.
دو سه سال پیش یکی از اعضاء کمیسیون های تخصصی مجلس هزینه ی سالانه یک معلول نخاعی را ۲۲ میلیون تومان عنوان کرد در صورتی که سازمان بهزیستی حداقل در استان بوشهر کمتر از ۱۰ درصد این مبلغ را به عنوان حق برستاری طی یک سال، آن هم به صورت کاملن نامنظم پرداخت می کند. آن هم به همه ی معلولین نخاعی تحت پوشش اش اختصاص نمی یابد. به گمان شما طرح چنین مشکلاتی کجا باید صورت بگیرد؟ مطمئنن یکی از جاهایی که باید طرح مشکل شود سازمان صدا و سیما است.
به گمان من همین “قانون جامع حمایت از حقوق معلولان” که دستور العملی بسیار مناسب با دغدغه ها و مشکلات معلولین است را سازمان صدا و سیما طی برنامه ای حداقل باید چندین و چند بار فقط روخوانی کند تا عموم معلولین مملکت نسبت به حق و حقوقشان مطلع شوند. متاسفانه اکثریت معلولین کشور حتا از وجود چنین قانونی مطلع هم نیستند تا با پیگیری حق و حقوقشان طبق ماده های شانزده گانه اش عمده مشکلاتشان را برطرف کنند. شخصن خود من اگر به اینترنت دسترسی نداشتم از وجود چنین قانونی بی اطلاع می ماندم. آیا همه ی معلولین مملکت به اینترنت دسترسی دارند؟ خوشبختانه خود من وقتی که دچار معلولیت شدم شاغل بوده و انداک حقوق ماهیانه ای داشته و دارم. همچنین برای تهیه ی کالاهای پزشکی ام از طرف سازمان محل خدمتم حمایت هایی می شوم، با این همه با مشکلات عدیده ای درگیر هستم. مورد دیگر حتا من هم سالیانه به بیست و دو میلیون تومان پول جهت رفع مشکلاتم در جهت داشتن یک زندگی طبیعی و رفاهی مناسب، دسترسی ندارم.
موضوعی که در این مطلب از آن غافل ماندم این است که بالاخره سازمان صدا و سیما یک نهاد فرهنگی است و بعد از مشکلات معیشتی و درمانی بزرگترین مشکل عموم معلولین کشور ما مشکل عدم فرهنگ سازی مناسب جهت خودباوری و حضور دوباره و مثمر ثمر در جامعه است. شاید بزرگترین مانع در این امر برخورد نامناسب و گاهن توهین آمیز اغلب افراد جامعه با فرد معلول است. متاسفانه چنین برخورد هایی اعتماد به نفس فرد معلول را خدشه دار کرده و نتیجه اینکه اغلب آنها انزوا و به کنج خانه رفتن را به حضور در جامعه ترجیح می دهند. سازمان صدا و سیما جهت فرهنگ سازی و رفع چنین مشکلی تا کنون چه کرده است؟ تقریبن هیچ… امید است فرهنگ سازی و حضور افراد دارای معلولیت در رسانه های نوشتاری و تصویری نمود بیشتری پیدا کند.
*فعال مدنی و عضو جامعه کنشگران مدنی برازجان در حوزه ی امور معلولین و سالمندان