- هامون ایران - https://www.hamooniran.ir -

محیط زیست خلیج فارس

نی نا غریب زاده:

خلیج فارس در زمره یکی از با ارزش ترین زیست بومهای آبی جهان محسوب می گردد که با وجود متنوع ترین رویشهای گرمسیری، گونه های مختلف جانداران آبزی دارای شرایط بسیار ویژه ای است که محیط زیست آنرا تبدیل به محیطی بسیار حساس و شکننده کرده است.متاسفانه در سالهای اخیر عوامل مختلفی چون افزایش جمعیت ، توسعه شهرنشینی، گسترش صنعت، استفاده غلط از منابع طبیعی و غیره باعث بروز آلودگی شدید و زیست محیطی این منطقه گردیده است.زندگی صنعتی بشر امروزی بیش از هر چیز بر پیکر بی دفاع خلیج فارس آثار مخرب خود را نشان داده است . عبور و مرور انواع شناورها و تخلیه مواد آلاینده آنها به خلیج فارس، تخلیه انواع مواد شیمیایی خطرناک از عمده ترین عوامل آلودگی محیط زیست دریایی خلیج فارس به شمار می آید که توانسته است در اندک زمانی اکوسیستم بی نظیر آنرا تا  ۴۷ برابر حد طبیعی آلودگی، آلوده نماید و بدین طریق آبزیان و موجودات آن را با خطر نابودی مواجه سازند.خلیج فارس دریایی است که در برابر آلودگی بسیار آسیب پذیر می باشد. مهمترین آلودگی آبهای خلیج فارس، ناشی از مواد نفتی است زیرا این منطقه هم ذخایر عظیم نفت دارد و هم پالایشگاه های متعددی در حوزه آن مشغول به کار هستند و هم کشتی های نفتکش متعددی برای حمل این ماده و واردات و صادرات دیگر کالاها در آبهای خلیج فارس و دریای عمان رفت و آمد دارند.نفت از منابع گوناگونی وارد دریا می شود. برای مثال نشتهای نفتی طبیعی، تخلیه های صنعتی از صنایع واقع درخشکی، تخلیه معمول از کشتی ها و لکه های نفتی که به سبب ریزش نفت به صورت تصادفی یا بی توجهی به دریا حادث می شوند. اندیشه ی حفاظت از محیط زیست به ویژه آب دریاها و اقیانوسها  و آبهای بین المللی، منطقه ای و ساحلی کشورها با این وسیله که منافع تمامی کشورها درگرو سالم بودن آنها میسر و ممکن می باشد و همگان باید در حفظ آن کوشا باشند و اینکه بدون مشارکت همگان آیند های تاریک برای بشر در پیش خواهد بود در سالهای اخیر شکل گرفته و بیش از هر زمان دیگری ضروری و حیاتی می باشد.اندیشه حفاظت از محیط زیست در پیوند با دیگر دغدغه ها و امیدهای بشر در اواخر هزاره دوم و اوایل هزاره سوم گره خورده و عزمی ملی، منطقه ای، فرامنطقه ای و جهانی را می طلبد، عزمی که باید همراه با کمک دولتها و سازمانهای بین المللی منسجم شده و به مرحله ظهور برسد. جمهوری اسلامی ایران با تدوین و ارائه آیین نامه ها و پروتکلها و موافقت نامه های زیست محیطی متکی براهداف مشترک کشورهای منطقه و تلاش در جهت معرفی و امضاء این موافقت نامه ها، حفظ محیط زیست دریایی برای منطقه ی خلیج فارس می تواند بستر مناسبی را برای همکاری منطقه ای و بین المللی با محوریت رعایت اصول زیست محیطی دریایی بوجود آورده و ضمن تثبیت جایگاه محوری خود می تواند به الگوی منطقه ای تبدیل شود. در این راستا جهت کنترل و مهار هر نوع آلودگی در این پهنه ی آبی، مشارکت و همکاری همسایگان آن بیشتر از هر موضوعی می بایست مد نظر قرار گیرد.خلیج فارس از نظر گیاهان آبزی و جریان مرجانی بسیار غنی است.وضعیت موجود، شرایط مناسبی جهت رشد و نمو گونه های مختلف ماهی و میگو و سایر جانداران دریایی مانند گاو دریایی و لاک پشت بوجود آورده است.گیاهان و جانوران خلیج فارس به آبزیان حاره ای وابستگی دارند و جوامع زیستی آنها نیز دارای ویژگی ها و نیازهای زیست محیطی اکوسیستم های مناطق گرمسیری است، چنین اکوسیستم هایی متکی به انرژی خورشیدی هستند تا به بستر دریا نفوذ کرده و زمینه فتوسنتز را برای گیاهان دریایی از قبیل جلبک ها و مرجان ها فراهم سازند. محیط زیست منطقه بر اثر فعالیت های گوناگون انسان دستخوش تحولاتی شده است.
نی نا غریب زاده؛ دانشجوی کارشناسی ارشد ادبیات فارسی و فعال مدنی
منابع: غناری،پیمان( ۱۳۶۹ ).حفاظت محیط زیست در خلیج فارس،
رنجبر،دکتر محسن و ندیری ، مژگان ( ۱۳۸۷ ).ارزیابی مسائل زیست محیطی خلیج فارس
عقیلی،سید وحید ( ۱۳۸۷ ).خلیج فارس، محیط زیست، توسعه پایدار ، مجموعه مقالات همایش ملی جایگاه خلیج فارس
جوادی،محمدو همکاران ( ۱۳۸۷ ).خلیج فارس – و چالشهای زیست محیطی آن