- هامون ایران - https://www.hamooniran.ir -

ایرانیت، اسلامیت، مدرنیت

شورای نویسندگان هامون: جامعه مدنی  هم چون دشت و هامونی بسیار وسیع و گسترنده هست که توان این را دارد تا همه ی هستنده ها و اندیشه ها را در خود پذیرا باشد. در این گستره وسیع، حجم عظیمی از فرهنگ ها و تمدن های بشری می توانند باشند و زیست کنند. حال در سرزمین ایران به دلیل اینکه در وضعیت مرزی بین چندین تمدن بزرگ جهانی قرار دارد، میراث بشری متنوع و متعددی به همزیستی با یکدیگر پرداخته و می پردازند. تمدن ایرانی، اسلامی و مدرن؛ به عنوان سه میراث جهانی در این سرزمین، به گونه ای از گفت وگو و همنشینی با یکدیگر رسیده اند. نمادهای گوناگونی از این همنشینی را می شود در تاریخ معاصر ایران سراغ گرفت؛ مانند جنبش ملی شدن صنعت نفت و یا دیگر نشانه این همزیستی تمدنی در انقلاب ۱۳۵۷ ایران قابل مشاهده و ارائه می باشد. در هردوی این رخداد بزرگ تاریخ معاصر ایران، این جامعه مدنی بوده که با توانایی ذاتی و درونی خود توانسته نیروها و تفکرهای متعددی را در کنار یکدیگر به همزیستی و همنشینی دعوت نماید.

به عبارت دیگر تجربه همنشینی و همزیستی تمدنی ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت؛ در تاریخ معاصر ایران به وفور قابل ردگیری هست و نتیجه این همنشینی و گفت وگوی تمدنی، باعث موفقیت و پیشبرد زیست مدنی شهروندان به سمت بالندگی و خودشکوفایی شده است. انجمن هامون ایران با درس گرفتن از این تجربه سترگ و بزرگ، به سمتی در حرکت هست تا با ایجاد فضای اندیشیدن و گفت وگو کردن، این سه تمدن بزرگ را در کنار یکدیگر، رو به سوی رشد و توسعه جامعه مدنی رهنمون نماید. جامعه معاصر ایران در وضعیتی هست که به هرسه این جهان های تمدنی نیازمند هست. ازهمین رو در تمام طول دوره ۲ ساله ای که از فعالیت مدنی انجمن هامون در استان بوشهر می گذرد، همواره به این نکته حیاتی توجه شده است که مردمسالاری دینی جز با همنشینی تمدنی و گفت وگوی فرهنگی این سه جهان امکان پذیر نخواهد شد.

انجمن هامون ایران؛ تشکلی غیردولتی و غیرسیاسی و غیرانتفاعی هست که زیرمجموعه وزارت کشور می باشد. این انجمن حوزه فعالیت خود را در حوزه اجتماعی و موضوع فعالیت خویش را حقوق شهروندی تعریف نموده است. تا به حال در حدود یکصد شماره ویژه نامه در نشریات استان بوشهر (هفته نامه هایی مانند اتحاد جنوب، نسیم جنوب، نصیر بوشهر، بیرمی) تدوین و منتشر نموده که به موضوعات متنوعی که در جامعه مدنی باید به آن توجه شود، پرداخته شود. از موضوعاتی همچون حقوق شهروندی تا جوانان، از جامعه شناسی تئاتر تا حقوق کودکان، از جامعه مدنی در اندیشه اسلامی تا موضوعات مربوط به شورای شهر و… همگی در فضای گفتمانی انجمن هامون مورد بحث و تحلیل قرار گرفته است. بیش از چهل عصرانه فرهنگی هامون که به صورت هفتگی در دفتر هفته نامه اتحادجنوب برگزار می گردد؛ نیز مکانی شده است تا با دعوت از همه افراد و اندیشمندان، امکان این گفت وگو را مهیا آورد. و همواره نیز از همه منتقدان درخواست داشته است که در این جلسات که به صورت “عموم آزاد” برگزار می گردد، حضور بیابند و نقطه نظراتشان را ارائه نمایند.

مدتی هست که به دلیل تاثیرگذاری گسترده ای که «انجمن هامون ایران» در فضای مدنی و شهروندی به وجود آورده، برخی گروه ها و تشکل های خاص را نگران و “دلواپس” نموده؛ آنچنان که برای خدشه وارد نمودن به فعالیت های اجتماعی “هامون”، به عرصه خصوصی اعضای “هامون” هجوم برده اند و چیزی را که به عرصه خصوصی(مانند صفحه فیسبوک) افراد مربوط می شده است را مورد واکاوی و تحلیل قرار داده اند، سپس نتیجه گیری نموده و حکم صادر نموده اند. انجمن هامون از همین جا اعلام می نماید که با توجه به ذکر موارد بالا، کاملن در جست وجوی گفتمانی هست که بتواند درون خود زمینه بالندگی گفت وگو بین سه اقلیم تمدنی ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت را فراهم آورد و ازهمین رو در سیاستگذاری های کلی و کلان خویش به هرسه این میراث بشری (یعنی ایرانیت، اسلامیت و مدرنیت) اعتقاد داشته و احترام می گذارد. نمی شود که به حوزه خصوصی یکی از اعضای انجمن سرک کشید و کلیت فعالیت مدنی یک نهاد فعال را مورد خدشه و هجوم واقع کرد؛ این نقد و انتقاد نیست بلکه خصومت و کین توزی هست؛ همان خصوصیتی که به طور جد در مبانی دینی اسلام، افراد را از درافتادن در آن برحذر داشته اند.

«انجمن هامون ایران» اعتقاد راسخ دارد که در این گفت وگوی فرهنگی نه اینکه باید “دلواپس” بود بلکه از قرار گرفتن در این گفت وگوی فرهنگی و تمدنی باید امیدوار بود و امیدها داشت، امیدی که در سال ۱۳۳۲ و یا ۱۳۵۷ از همین جریان گفت وگوی تمدنی بین سه تمدن ایرانی و اسلامی و مدرن شکل گرفت و بالید و ملتی که در سرزمین ایران زیست می کردند را با سربلندی و افتخار همراه نمود. این زیست گفت وگو مدارانه جز با مدارا و درک حضور دیگری امکان پذیر نخواهد شد و آن چه که از کین توزی و خصومت فرهنگی برجای خواهد ماند، چیزی جز جوانانی دلواپس و نومید به آینده نخواهد بود. انجمن هامون ایران این گروه های خاص را از دلواپسی برای آینده به امید به آینده دعوت می کند و دعوت همواره خویش را از ایشان برای حضور در جلسات هفتگی «عصرانه فرهنگی هامون» تکرار و مکرر می نماید.