تفکرات شورایی همواره با خود گفت و گو و مدارا را به همراه دارد. گفت و گویی که در تفکرات شورای شهر برازجان جایگاه چندان زیادی ندارد و تبدیل به ائتلاف گردیده است. ائتلافی که بعد از گذشت یک سال از فعالیت شورا همچنان پابرجاست. یک سال از شروع به کار شورای شهر برازجان در دور چهارم می گذرد. یک سال، بدون هیچ گونه تغییری اساسی در روند توسعه ی فرهنگی، اجتماعی، عمرانی و… شهر برازجان. یک سال بدون هیچ گونه تغییری در رفتار خود اعضای شورا در برابر یکدیگر. یک سال به همراه ائتلاف و دودستگی در شورا سپری شد. بعد از گذشت یک سال، نگاهی بر فعالیت شورای شهر برازجان در دور چهارم انجام داده ام که در ادامه می خوانید:
انتخابات شورای شهر در برازجان
انتخابات شوراهای شهر و روستا از جمله یادگارهای دولت خاتمی در عرصه مشارکت مردم در تصمیم گیری های مدیریت شهری و روستایی است. اولین دوره انتخابات این شوراها در تاریخ ۷ اسفندماه ۱۳۷۷ توسط وزارت کشور در سراسر کشور برگزار گردید و در شهر برازجان از میان ۱۲۲ کاندیدای این انتخابات هفت نفر به عنوان عضو اصلی و چهار نفر به عنوان عضو علی البدل انتخاب شدند. دومین دور انتخابات شورای شهر در تاریخ ۹/۱۲/۸۱ برگزار شد و از میان نزدیک به ۸۰ کاندید در شهر برازجان هفت نفر به عنوان عضو اصلی و چهار نفر به عنوان علی البدل انتخاب شدند. سومین دوره انتخابات شورای اسلامی شهر برازجان در تاریخ۲۴/۹/۱۳۸۵ با حضور تقریبی ۶۰ نفر برگزار گردید.در این انتخابات هفت نفر به عنوان عضو اصلی و چهار نفر به عنوان عضو علی البدل انتخاب شدند. در انتخابات شورای شهر برازجان در دور چهارم ۶۳ نفر نام نویسی کردند که در ۲۴خردادماه سال گذشته، همزمان با یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری برگزار گردید و برای برازجان ۷عضو اصلی و ۴ عضو علی البدل انتخاب شدند.
سایت اتحاد جنوب در تاریخ ۲۷خرداد سال ۱۳۹۲ اسامی پذیرفته شدگان نهایی را اینگونه بیان کرد:”به گزارش اتحاد جنوب از بین ۵۰ کاندیدای نهایی شورای شهر برازجان، افراد زیر به عنوان اعضا اصلی انتخاب شدند:
سیده خدیجه حسینی با ۱۷۴۱۴ رای، مرتضی نیکجو با ۸۸۱۴ رای، هادی کفاش با ۸۶۱۴ رای، مرتضی قدوسی فرد با ۷۴۵۹ رای، سعید اسماعیلی با ۶۱۷۹ رای، بهادر قایدی برازجانی با ۵۹۳۵ رای، اسماعیل ناخایی با ۵۷۴۳ رای، محمد تقی گرمسیری با ۵۳۴۳ رای و قیصر ترک زاده با ۵۲۸۲ رای و اعضا علی البدل شورا نیز به ترتیب آرا به شرح زیر می باشند: سهیلا محمدخانی با ۵۱۶۶ رای، سید اصغر طالبی با ۵۰۱۲ رای، مسیب غریب زاده با ۴۹۸۱ رای، عباس دهقانی کمارنجی با ۴۹۳۳ رای.” در ۱۲ شهریور ماه سال ۱۳۹۲ شورای جدید کار خود را شروع کرد و در این جلسه اسماعیل ناخایی با ۵ رای به عنوان رییس و مرتضا نیکجو با ۵ رای نایب رییس گردیدند و همچنین مهندس علی زارعی که در جلسه غیر رسمی شورا برای سرپرستی شهرداری مشخص شده بود، با رای اکثریت شورا رسمن به عنوان سرپرست شهرداری انتخاب گردید.
نگاه های طایفه ای و عزلت نخبه گان
شهر برازجان به دلیل مهاجرت پذیر بودن، همواره شاهد حضور طایفه ها و قومیت هایی می باشد که باعث چندگانگی فرهنگی و قومیتی در این شهر شده است. بیشترین آسیب حضور طایفه های گوناگون در شهر برازجان، زمان انتخابات احساس می گردد. چرا که؛ بی شک اعضای شورای شهر در برازجان منتخب طایفه هایی هستند که بدون درک عمیق مساله دست به حمایت از کاندیداهای طایفه خود می زنند و شایستگی افراد را مد نظر قرار نمی دهند. نگارنده در گزارشی تحت عنوان “در انتظار پایانی که خود سرآغازی دیگر است” که در اتحادجنوب چاپ گردیده بود، در خصوص تجربه های شورای شهر و انتخاب کاندیداهای شهروندان برازجانی با دید طایفه گری مطالبی را قبل از شروع مجدد رای گیری برای دور چهارم شورا نوشته و به آسیب های جدی که شهروندان برازجانی را به دلیل انتخابات طایفه ای؛ تهدید می کند، تذکر داده بودم ولی متاسفانه، تعصبات قومی و طایفه ای آنقدر پررنگ می باشد که گوش شنوایی برای پذیرش این حرفها وجود ندارد. در این گزارش آمده است:” همین قدر مهم است که بدانیم شکوفایی یک شهر به شورای آن شهر نیز بستگی دارد.یکی از موضوعات اصلی باید این باشد که کاندیداها چگونه دیده و ارزیابی می شوند؟ آیا باید آنها را از لحاظ سطح طبقاتی یا طایفه ای مورد بررسی قرار داد یا نخبه بودن؟ در شهرهایی مانند برازجان “هویت بخشیدگی” به اعضای شورای شهر از طریق طایفه و قبیله برجستگی بسیار زیادی پیدا کرده است به نحوی که دیگر نخبگان حاضر به نام نویسی و حضور در شورا ها نمی شوند. اسماعیل حسام مقدم جامعه شناس در خصوص عدم حضور نخبگان در شورای شهر برازجان می گوید: ” به نظر می رسد که برازجان یک شهر مهاجر فرست می باشد. یعنی شهری است که مهاجرین را به شهرهای دیگر می فرستد. دلیل آن می تواند عملا شهرهایی باشد که اطراف برازجان هستند. شهر هایی که مهاجر پذیر هستند از جمله بوشهر و شیراز. به این معنا که در این شهرها به این مساله توجه ای ندارند که این مهاجر از چه طایفه ای، از چه تیره ای و چه قبیله ای و یا از کجا آمده است. آنجا بر اساس تخصصی که وجود دارد و می توانند از شخص استفاده کنند وی را می پذیرند. این دلیلی می باشد که در برازجان این نخبه ها نمی توانند بمانند و شاهد آن هستیم که یک حجم عظیمی از مهاجرین که به بوشهر یا شیراز رفته اند، می توانند آنجا در مناسبات مدنی حضور فعال داشته باشند. اما در برازجان به دلیل قبیله گرایی محض این اتفاق نمی افتد و به این دلیل ما دیگر فعال مدنی نداریم.”
این نخبه برازجانی افزود:” در جامعه شناسی، جامعه ی مدنی یعنی یک جامعه ی ارگانیک که اصناف در درون آن حضور دارند. این اصناف فعالانی دارد . فعالان صنفی، فعالان مدنی، فعالان سیاسی، فعالان اجتماعی، فعالان مطبوعاتی و… جالب اینجا است که در درون یک جامعه ی مدرن و شهری نیاز به حضور این فعالان مدنی و صنفی به شدت احساس می شود. چون جامعه پیچیده است. جامعه ی پیچیده جامعه ای است که از طایفه گرایی خالی شده است. در آن همه چیز تخصصی گردیده و نیازمند شهراین است که تخصص ها و صنف ها درون آن حضور داشته باشند. به غیر از این موارد هیچ امکان دیگری وجود ندارد که شهر را به صورت واقعی یک شهر مدیریت، برنامه ریزی و سیاستگذاری کرد. به همین دلیل این اتفاق می افتد که در درون شهرهایی که به سمت شهروندی و مسئولیت پذیری می روند نخبه گان درون آن شهر ها امکان بروز و ظهور پیدا می کنند. فعالان و نخبگانی مانند نخبگان سیاسی، نخبگان صنفی، نخبگان فرهنگی، نخبگان مطبوعاتی. همانطور در مقاله ای که در سال ۸۵ نوشتم” برازجان شهری که نیست” این اتفاق در برازجان نمی افتد. خود شهروندانی که اینجا حضور دارند و به عنوان خود شهروند این شهر محسوب می شوند امکان بروز و ظهور ندارند. نخبگان بعد از چند صباحی شهر را ترک می کنند و به جاهای دیگر می روند. چه برسد به کسانی که مهاجرند و از اطراف به برازجان آمده اند. این افراد نیز نمی توانند اینجا از توانایی هایشان استفاده کنند. می بینید که برازجان تبدیل به محلی می شود که افراد برای مدتی در آن زندگی می کنند و از لحاظ مالی و فرهنگی در سطح بالایی قرار می گیرند و برازجان را ترک می کنند. چون از توانایی های آنها استفاده نمی شود. به همین معنا ما اگر شورا را به عنوان مساله اصلی صحبت ها در نظر بگیریم، می بینیم شورا نیازمند به فعال مدنی، فعال حزبی، فعال مطبوعاتی، فعال تخصصی در حوزه های شهری می باشد. اما می بینیم در برازجان کسانی که کاندید شده اند فعال سیاسی یا فعال مدنی تمام وقت در برازجان نیستند. من روی تمام وقت تاکید دارم. تمام وقت یعنی بتوانند زمان، مکان و لحظه هایی از زندگی شان را بر روی آن مساله صرف کنند. ما در برازجان فعال تمام وقت مدنی و مدیریت شهری نداریم و به همین دلیل است که نخبگان در شورا نام نویسی نمی کنند. نخبگان ما یا مهاجرت می کنند یا سکوت می کنند یا عزلت می نشینند. قبیله گرایی و این دست از نوع رفتارها در اجتماع ما به بی تفاوتی اجتماعی نخبه گان می انجامد. در انتخابات آن چیزی که حرف اول را می زند روابط طایفه ای یا سفارش هایی است که طایفه ها می کنند. یعنی کافی است به یک طایفه ای وصل باشید یا وصل بشوید. مهم نیست که چه اندیشه و ایده ای دارید. این باعث می شود کسانی که می خواهند مستقل باشند یا ایده دارند و ایده ی آنها ایده ای است که درون آن فضای طایفه گرایی قرار نمی گیرد، نمی توانند حضور داشته باشند و هیچ وقت نمی توانند این پیوند و لینک را برقرار کنند. این امر باعث می شود که این افراد تنها باشند و بعد از یک مدت فعالیت های مدنی سرد می شوند و این داستا ن مادام تکرار می گردد. این مساله را فرهنگ مردم نمی پذیرد. چون فرهنگ مردم رابطه و ضابطه ی طایفه گرایی دارد و این طایفه گرایی باعث ایجاد بی تفاوتی اجتماعی می شود. این اتفاقی است که می افتد و نخبگان نمی توانند استقلال نظری خود را حفظ کنند. در مدیریت و سیاستگذاری برنامه ریزی شهری برازجان ما با “هویت نخبگی” در شهر مواجه نشدیم. نخبه گان ما هویت مستقل و متمرکزی ندارند. زمانی که هویت ها شکل نگیرند باعث می شود ما با یک جامعه ی مدنی که فعالان مدنی درون آن وجود داشته باشد روبرو نشویم. ما با یک جامعه ای که پیشا جامعه ی مدنی و پیشا جامعه ی شهری می باشد، روبرو هستیم. نخبه بعد از یک مدت هویت دارد. هویت با انباشت تجربه ی شهری به وجود می آید. یعنی باید نخبه بتواند تجربه های شهری و مدنی را انباشت کند.این انباشت جز با حضور و ظهور نهادهای مدنی مانند مطبوعات، ان جی او ها و احزاب درازدامن .”
ائتلاف در شورای شهر برازجان
از همان ابتدای شروع به کار شورای شهر برازجان، حرفهایی مبنی بر وجود ائتلاف در بین اعضا شنیده شد و کار به جایی رسید که این ائتلاف بر اکثر کارها و فعالیت های شورا سایه انداخت و حتا به درگیری های لفظی و ترک جلسات نیز انجامید. با نگاهی گذرا بر عملکرد دوماهه ی ابتدایی شورای شهر برازجان در دور چهارم که شامل انتخاب هیات رئیسه و شهردار و موارد جزیی تر می بود؛ متوجه می شویم که اخبار موجود در خصوص این موارد رضایتبخش نبوده و شورا نتوانست رضایت نه تنها شهروندان، بلکه خود اعضای شورا را نیز برآورده سازد! انتخاب شهردار یکی از وظایفی می باشد که بر عهده ی شورا گذاشته شده، به همین دلیل حساسیت های زیادی در پی دارد. متاسفانه درشورای شهر برازجان این موضوع به چالشی بسیار بزرگ تبدیل شد و شاید بتوان گفت ائتلاف های موجود در شورا به این مساله دامن زد و رئیس شورا حتی قادر به اداره ی جلسه ی انتخاب شهردار نشد! جدای از مساله ی انتخاب شهردار، انتخابات هیئت رئیسه نیز با حاشیه هایی روبرو بود! به دنبال این حاشیه های جنجالی، روزنامه نگاران مطالب انتقادی خود را مبنی بر اعتراض در خصوص ائتلاف و عدم کارکرد مناسب جهت انتخاب شهردار را شروع کردند. اسماعیل حسام مقدم یکی از این معترضین بود که مطلب خود تحت عنوان”قانون را فراموش نکنید” را اینگونه می نویسد:”هشداری بر نخستین عملکرد شورای شهربرازجان. این خبر را بخوانید: “… اعضای شورا وارد بحث انتخاب شهردار از بین سیزدهگزینه مطرح شدند که آقای ماشاء الله احمدی ۴ رای، محمدحسن شیخیانی ۴ رای و شهریار اخلاقی یک رای را به خود اختصاص می دهند. کار انتخاب شهردار به مرحله دوم کشیده می شود که در مرحله دوم نیز همین نتیجه تکرار می شود. در مرحله سوم رای گیری بنا به اظهار آنچه یکی از اعضای شورای شهر برازجان به اتحاد جنوب گفت: یکی از اعضای شورای برگه رای آن عضو شورا را که به آقای اخلاقی رای داده بود را گرفته و در برگه وی می نویسد احمدی. به دنبال این قضیه طرفداران شیخیانی که ۴ نفر بودند بنا به اعتراض جلسه را ترک نموده و بدین ترتیب جلسه شورا برای انتخاب شهردار به نتیجه نمی رسد.”
خبری که هیچ کدام از اعضای شورا آن را تکذیب نکرده اند و برهمین اساس هم در این یادداشت به تحلیل آن اقدام می شود. تحلیل نویسنده از خواندن این خبر استهزاگونه، نتیجه ای جز “هشدار” دادن به رییس شورای شهر برازجان نیست. هشدار دادنی که همواره حسن نیت و آرزوی خیر در آن نهفته است. پرسش این است که در این اقدامات، رییس شورا چه کرده و چه نقشی داشته است و چه می تواند کند؟…. با این همه در نخستین روزهای فعالیت شورا لازم است هشداری داده شود. هشداری که اینجا داده می شود از درون تحقیری برمی آید که نخستین کنش شما؛ شوراییان گرامی بر روان شهروندان آوار نمود. (خبر بالا را باز بخوانید) هشداری که از صمیم قلب به شما داده می شود، شاید کارگر افتد. تحقیر، استهزا و مسخره کردن همه چیز و همه کس؛ نویسنده در این یادداشت هشدار می دهد که این چیزی که شما به بار آورده اید، نشاندن “درخت ابتذال” است. ابتذالی که اگر درگرفت و جلوی رشدش گرفته نشد، نه فقط تجربه شورایی عالیجنابان را مسموم خواهد ساخت، که حتا به تجربه شهروند بودن مردمان این شهر نیز لطمه خواهد زد. آنگاه نه شما به عنوان اعضای شورا جدی گرفته می شوید و نه شهروندان این شهر. این ارمغانی که به شهروندان رسیده، به زعم نویسنده ناشی از ضعف مدیریت این جلسه بوده است.”
حسین رویین تن در مطلب خود تحت عنوان ” شکست پرستیژ شهردار و شهردار بودن” می نویسد:”: امروز بنظر می رسد کمتر اهل دردی وجود داشته باشد که از نحوه ی انتخاب شهردار به سبک شورایی منزجر و متنفر نباشد. خدا می داند ابهت و پرستیژ شهردار و شهردار بودن شکسته شده. عقیده و باور راسخ دارم اگر فردی تمام فاکتورهای یک شهردار خوب بودن را در خود احساس کرد و شورا نیز او را برای شهرداری کاندید کرد اگر عقل سلیمی داشته باشد با توجه به عواقبی که برای شهرداران سابق توسط اعضای شوراهای ماضی رقم خورده نباید پا به عرصه ی این مصاف بگذارد. چرا که فونداسیون انتخاب او از طرف اعضای شورا بر اساس «کسب رضایت خدا و خدمت به مردم» اگر فردا به خواسته ی فردی و شخصی یکی از اعضا گفت ماه بعدش ترتیب استعفاء اش روی میز شورا به هر ترتیبی است.”
حیدر کاشف نیز یکی دیگر از اعتراض کنندگان به این موضوع بود و در مطلب خود تحت عنوان “ائتلاف قدرت” این مساله را تذکر می دهد و نوشت:”… همین چندروز پیش بود که خبری شوکه کننده روی خبرگزاری ها رفت که ائتلاف چهارنفره به اعتراض به حرکت رندانه و غیرقانونی یکی از اعضای ائتلاف رقیب جلسه انتخاب شهردار را ترک کرده اند! به قطع و یقین چیزی جز خودخواهی و اغراض شخصی از این حرکات متبادر نمی شود. دودستگی، لجبازی، تفرقه، وجود شکاف و دشمنی حاصل اینچنین سنگربندی هاست. در نظر داشته باشیم که این روزهای نخست کار شورای منتخب است، یعنی پیش زمینه ای برای اختلاف نمی توانسته وجود داشته باشد. پس این ماجراها از کجا آب میخورد؟ آیا جز این است که نظر دیگرانی خارج از چهارچوب نه نفره نیز اعمال می شود؟ اختلاف نظر امری بدیهی و لازمه انجمن هایی از این دست هست، اما تلاش به هرقیمتی برای در اختیار گرفتن یک کرسی برای فردی خاص، خارج از ظوابط معمول، نه اختلاف نظر است و نه امری عادی، بلکه چیزی شبیه به «جنگ قدرت» است که تلفاتش را مردم خواهند داد.”
هادی کفاش یکی از اعضای شورای شهر نیز در خصوص ائتلاف در شورای برازجان در گفت و گویی با اتحادجنوب گفت: “متاسفانه در ابتدای کار شورای شهر، در منزل یکی از ئتلاف ۵ نفره، قرآنی به میان آوردند و سوگند خوردند که در تمامی مسائل مهم و تاثیرگذار پشت هم باشند و ائتلافی که به نوعی از پیش تعیین شده بود ایجاد کردند.
وی ادامه داد: ائتلاف ۵ نفره شورا در این خصوص با من تماس گرفتند و خواستار حضورم در این ائتلاف شدند اما من در جواب به آنان گفتم تمامی اعضای شورای شهر در همان ابتدا فعالیت این نهاد، سوگند یاد کردند که در تمامی شرایط با هم و یکدل در کنار هم باشند و مشکلات شهر را حل کنند و ایجاد ائتلاف و خارج کردن حتی ۱ نفر از اعضای شورای شهر، زمینه اختلاف را ایجاد می کند.
کفاش تاکید کرد: پیشرفت جامعه شهری در گرو همکاری و هماهنگی تمامی اعضای شورای شهر و شهرداری می باشند نه خارج کردن ۴ تن از اعضای شورای شهر از مسائل مهم شهری.”
بالاخره بعد از برگزاری جلسه ای ماشاله احمدی با ۵ رای شهردار برازجان شد که این انتخاب نیز حاشیه هایی داشت و اعتراضاتی در این خصوص هم از سوی برخی شهروندان و هم برخی اعضای شورا را بدنبال داشت اما ائتلاف قدرتمندتر بوده و هست. بعد از گذشت یک سال از فعالیت شورا، این ائتلاف همچنان به قوت خود باقی است و در این بین تنها شهروندان هستند که ضربه ی آن را باید بخورند. شهروندانی که با انتخابات طایفه ای خود، همچنان درگیر این دودستگی در شورا هستند.
نبود گفت و گو در شورا با مردم
قبل از شروع به کار شورای شهر برازجان در دور چهارم، نهادهای مدنی و مطبوعات شروع به فعالیت و نگارش در خصوص اطلاع رسانی به مردم برای داشتن شورایی متفاوت تر از دوره های قبل کردند و از مردم خواستند که حضور نخبگان را در شورای شهر جدی تر بگیرند تا شاید این موضوع راه برون رفتی از شیوه های فعالیت اعضا در دوره های قبل باشد که متاسفانه تاثیری نداشت.
در ابتدای شروع به کار شورای شهر برازجان در دور چهارم، انجمن هامون ایران گروهی را راه اندازی نمود که در آن ۴۰نفر از فعالین و متخصصین و نخبه گان شهری در ۴۰حوزه به شورای شهر مشورت دهند تا تجربه دوره های گذشته ی شورا تکرار نشود. در اولین جلسه نام “جامعه کنشگران مدنی برازجان” را این گروه انتخاب کرد و تصمیم بر آن شد که در جلسه ی بعدی اعضای شورا را دعوت نمایند تا با این گروه و اهداف آن آشنا شوند که متاسفانه ناخایی، رئیس شورا این دعوت را نپذیرفت و حتا این موضوع را با اعضای شورا در میان نگذاشت.
این گروه بر طبق مرامنامه ای که در بین اعضای خود امضا نموده بود، به طور جدی تر کار را دنبال نمودند و نخستین ویژه نامه خود را در تاریخ ۵آبان ماه ۱۳۹۲با همکاری هفته نامه اتحادجنوب چاپ نمود و در آن ۴۰اولویت برای ۴۰حوزه به شورای شهر پیشنهاد داد. در صفحه دوم این ویژه نامه نکاتی در خصوص ضرورت ایجاد جامعه کنشگران مدنی برازجان آمده است:”انجمن هامون ایران به عنوان تشکلی غیردولتی – غیر انتفاعی در استان بوشهر کمتر از یک سال هست که در حوزه فرهنگ و جامعه مدنی جنوب ایران، فعالیت خویش را آغازیده است. تاکید خاص این انجمن بر روی تجربه زیسته ی شهروندی، همواره باعث گردیده که نسبت به وضعیت شهری – شهروندی دارای حساسیت بالایی باشد. ازهمین رو تجربه ای که در انتخابات و مشارکت شهروندان در خردادماه ۹۲ شکل گرفت، ایده ای را در انجمن پروراند که مبتنی بر آن شهروندان را به سوی تجربه ی انباشته شده ای راهنمایی نمود؛ و آن این که شهروندان را فرامی خواند تا در تمام لحظه های زیست شهری خویش، به تمرین شهروندی بپردازند. این کنش فراگیر و همواره همان نقطه ایده آلی بود که مجموعه انجمن را بر آن داشت که ضرورت ایجاد تفکر شورایی را در شهر برازجان گوشزد کند و ازهمین رو پیشنهاد تاسیس “جامعه کنشگران مدنی برازجان” را به یک نهاد غیردولتی دیگر یعنی هفته نامه محلی “اتحادجنوب” بدهد. همکاری مبارکی که نشانه ای از شورایی اندیشیدن بود، به ثمر نشست و این دو نهاد مدنی در برازجان به هماهنگی و انسجامی در سطوح متعدد کنشگری مدنی دست یافتند. در کنار هم قرار گرفتن یک نهاد مدنی – غیردولتی جوان و پرانرژی با یک نهاد مدنی – غیردولتی پخته و باتجربه، تجربه شهروندی ای را رقم زد که تمام اعضای حاضر در جامعه کنشگران مدنی را امیدوار نمود که گویا “هوای تازه” ای در حال وزیدن هست…. حلقه گمشده فرهنگ عمومی و رسمی در برازجان، عدم وجود شفافیت و صراحت در کردار و گفتار تک تک شهروندان و مسئولین هست. این عدم شفافیت و صراحت باعث آن شده تا روحیه بی تفاوتی گسترده ای بر روح و روان شهروندان حاکم گردد. وجود ویرانگر ائتلافها، لابی های پشت پرده و نامفهوم بودن روابط و مناسبات شهروندان با منتخبین شان در شورای شهر، همان دلایلی هست که مسئولیت پذیری سیاسی و مدنی شهروندان را به بازی های سیاسی کثیف آلوده نموده است. بازی هایی که هیچ قواعد و قوانینی نیز بر آنها حاکم نیست و نه شفاف هست و نه صریح. ازهمین رو تجربه کنشگری مدنی در این مجموعه به سمت و سویی حرکت نموده که شفافیت و صراحت را سرلوحه تمرین شهروندی خویش قرار داده تا همه شهروندان و مسئولان را متوجه و متذکر این امر نماید که فساد از جایی وارد می شود که شفافیت و صراحت خارج شده باشد. انجمن هامون ایران با خلق این ایده ی شهروندمحور، قصد آن دارد تا به تمرین کنشی مدنی در برازجان بپردازند که سرشار از شفافیت و صراحت باشد.”
متاسفانه بعد از گذشت یک سال از چاپ این ویژه نامه هیچ یک از ۴۰اولویت مطرح شده توسط شورای شهر عملی نگردید و حتا اعضای شورا به دعوت این انجمن تحت نام “عصرانه های فرهنگی هامون” که در تاریخ ۹ اردیبهشت ماه با موضوع “آسیب شناسی تجربه زیسته در شورای شهر” با حضور امان اله شجاعی برگزار شد، جوابی ندادند و تنها مرتضا نیکجو در این جلسه شرکت کرد. در این جلسه به وی پیشنهاد داده شد که جلسه پرسش و پاسخی با اعضای شورا به طور عمومی برگزار شود تا شاید راه نجانی باشد تا جلسات شورا که تا آن زمان غیر علنی برگزار می شد، تغییر نماید. پس از نامه نگاری ها و دعوت از اعضای شورا و پذیرش حضور در جلسه پرسش و پاسخ، قرار شد که در تاریخ۱۷اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۳ جلسه برگزار گردد و هفته نامه اتحادجنوب در این خصوص نوشت:”جامعه کنشگران مدنی برازجان (زیرمجموعه دو نهاد مدنی انجمن هامون ایران و هفته نامه اتحادجنوب) جلسه پرسش و پاسخ شهروندان با اعضای شورای شهر برازجان را برگزار خواهد نمود (این جلسه پرسش و پاسخ؛ ماحصل حضور دکتر امان اله شجاعی و اکبر صابری و قول شفاهی مرتضا نیکجو در جلسه عصرانه فرهنگی هامون در هفته پیش بود.)در این جلسه به مباحث و مسائلی که در این شورا به وجود آمده، پرداخته خواهدشد. اعضای شورای شهر، به این جلسه به طور رسمی و کتبی دعوت شده اند و اکثرا قول حضور در این جلسه را داده اند.
از همشهریان برازجانی دعوت می شود در جلسه مذکور حضور پیدا نموده و دغدغه ها و سئوالات خود را مطرح نمایند.”
متاسفانه صبح همان روز اجازه برگزاری جلسه پرسش و پاسخ به این انجمن داده نشد و جلسه لغو گردید. در بیانیه ای که جامعه کنشگران فردای آن روز نوشت، آمده است:” در حالی که به نظر می رسید تمهیدات لازم برای برگزاری نشست پرسش و پاسخ عموم شهروندان با اعضای شورای شهر برازجان اندیشیده شده و هماهنگی های لازم توسط «جامعه کنش گران مدنی برازجان» نیز انجام شده است؛ صبح چهارشنبه – یعنی همان روز اجرای برنامه-، به دست اندرکاران اعلام شد برگزاری این نشست، نیازمند موافقت کتبی ریاست شورای شهر برازجان می باشد و در صورت عدم اعلام موافقت مزبور جلسه لغو خواهد شد…..مع الوصف به نظر نمی رسید گفتگوی شهروندان و منتخبین شان در شورای شهر مطابق آئین‌نامه اجرائی تشکیلات، انتخابات داخلی و امور مالی شوراهای اسلامی شهرها، ربطی به موافقت کتبی ریاست شورای شهر داشته باشد و این موضوع در حیطه ی وظایف و اختیارات رییس شورا نیست. از این رو به ناچار برای برگزاری این نشست طبق اعلام قبلی علی رغم مکاتبات صورت گرفته، بلافاصله مدیر هفته نامه اتحاد جنوب به نمایندگی از جامعه کنشگران مدنی برازجان، نامه ای به ریاست شورای شهر نوشت و درخواست نمود موافقت کتبی خود را برای برگزاری این نشست اعلام کنند تا در زمان مقرر برگزار گردد. ولی متاسفانه اسماعیل ناخایی – ریاست شورا – موضوع را به تصمیم گیری در جلسه یکشنبه آینده شورای شهر موکول کرد و علاوه بر این ظاهراً گفته است برگزاری نشست و پرسش و پاسخ چنانچه قرار به برگزاری هم باشد، توسط روابط عمومی شورا برگزار خواهد شد و نیاز به برگزاری توسط دیگران ندارد! (نقل به مضمون) بدین ترتیب جلسه ای که چندین روز برایش برنامه ریزی و هزینه شده بود با مخالفت ریاست شورای شهر برازجان لغو شد.”
گفتنی است روابط عمومی شورادر سکوت خبری و اطلاع رسانی جلسه پرسش و پاسخی را در تاریخ ۲۸ اردیبهشت ماه در ساعت ۱۶:۳۰ برگزار کرد که بدلیل عدم اطلاع مردم از این نشست، مورد استقبال واقع نشد و نفر از اعضای شورا در این نشست شرکت کردند. سایه شوم ائتلاف همچنان بر فعالیت های شورا سایه افکنده و در تمامی مشکلات شورا ردی از خود برجای گذاشته است.
بعد از این حواشی ها و جوابیه هایی که توسط برخی از اعضای شورا داده شد، بهادر قایدی برازجانی به طور رسمی اعضای انجمن هامون و جامعه کنشگران مدنی و انجمن دوستداران دشتستان را به جلسه هم اندیشی با کنشگران مدنی در مسائل و معضلات فرهنگی- اجتماعی شهر برازجان در تاریخ ۱۳ خرداد ماه دعوت نمود و در این جلسه مسائل و مضلات فرهنگی و اجتماعی شهر توسط چند تن از اعضای شورای شهر برازجان، اعضای انجمن هامون و کنشگران مدنی برازجان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.
اختلاف و ائتلاف بر نصب تندیس غضنفرالسلطنه
چند سال اختلاف بر سر نصب یا عدم نصب تندیس غضنفرالسلطنه، بالاخره در دولت تدبیر و امید تصمیم بر نصب آن گرفته شد و یک روز بعد از نصب در میدان روبروی کاروانسرای مشیرالملک توسط مخالفت فرماندار وقت آن زمان، مجسمه از مکان خود برداشته شد. مجددن در اوایل بهمن ماه ۹۲ شورای تامین استان مجوز نصب آن را صادر کرد ومحل نصب آن بر عهده شورای شهر قرار گرفت. محمدتقی گرمسیری در پاسخ به سوال خبرنگار اتحاد جنوب که تندیس غضنفرالسلطنه کی و کجا نصب می شود؟ گفت: پیش از این به دلیل مخالفت شورای تأمین، تندیس غضنفرالسلطنه بعد از نصب برداشته شد اما بعد از مدت زمانی و با توجه به خواسته عموم مردم به نصب این تندیس، شورای تامین رضایت خود را جهت نصب این تندیس اعلام داشت.
وی افزود: در حال حاضر شورای تامین، محل نصب این تندیس را بر عهده شورای شهر برازجان گذاشته است، اما متأسفانه تاکنون اعضای شورای شهر در خصوص محل نصب این تندیس به توافق نظری نرسیده اند.
گرمسیری عنوان داشت: در حال حاضر اعضای شورای شهر برازجان، دو محل میدان ورودی شهر برازجان از سمت بوشهر و روبروی کاروانسرای مشیرالملک (محل سابق نصب تندیس غضنفرالسلطنه) به عنوان دو محل پیشنهادی جهت نصب این تندیس در نظر گرفته است. اما با توجه به اینکه هنوز به توافق نظری در خصوص نصب تندیس نرسیده اند، این کار به تأخیر افتاده است.”
شورای اسلامی شهر برازجان یکشنبه شب ۳۱ فروردین ماه تشکیل جلسه داد و موضوع محل نصب تندیس میرزا محمد خان برازجانی ملقب به غضنفرالسلطنه را در دستور کار قرار داد. در این جلسه پس از بحث و بررسی جلوی کاروانسرای مشیر (دژ) و میدان ورودی برازجان از سمت بوشهر به رای گذاشته شد که ائتلاف ۴ نفره به نصب تندیس مقابل کاروانسرای مشیر (دژ) رای داده و ائتلاف ۵ نفره به نصب تندیس در میدان ورودی از بوشهر رای دادند و به تصویب رسید.
رئیس شورای شهر برازجان در خصوص علت انتخاب محل نصب تندیس غضنفرالسلطنه به اتحاد جنوب گفت: “غضنفرالسلطنه برازجانی، سرداری بزرگ و با اقتدار بود لذا تندیس وی باید در محلی بزرگ نصب می شد تا جلوه ی بیشتری داشته باشد.
اسماعیل ناخایی افزود: اگر تندیس در کنار کاروانسرای مشیر نصب می شد، به دلیل محدودیت مکانی و وجود تندیس شهید چمران در نزدیکی آن، زیبایی خود را گم می کرد، لذا باید در محلی باز و در ابتدای شهر نصب می شد تا علاوه بر جلوه دهی بیشتر، معرّف شهر باشد.
وی ادامه داد: من بیشتر فکر آینده بودم که، تندیس غضنفرالسلطنه در محلی در خور و مناسب، در فضایی به مساحت یک کیلومتر در ورودی شهر برازجان نصب خواهد شد.”
در خصوص مساله نصب تندیس نیز ائتلاف تاثیر بسیار زیادی داشته و بالاخره ائتلاف ۵ نفره نظر خلاف مردم را عملی نمودند و توجه ای به خواست مردم نکردند.
نبود گفتمان مشترک در بین اعضا
اعضای شورای شهر برازجان در طول یک سال فعالیت خود، کارهای خلاف و موافق نظر شهروندان برازجانی انجام داده اند که از مهمترین آن می توان به مخالفت بعضی از اعضا جهت برگزاری کنسرت پاشایی، جابجا کردن محل شورا که جای بسی تقدیر دارد، همکاری و مشورت بعضی از اعضا با نهادهای مدنی و مردمی، توجه برخی از اعضای شورا به خواسته های مردم، هماهنگی جهت نامگذاری روزی به نام برازجانس و ….
انتظار می رود در سال دومی که شورای شهر در پیش رو دارد در مسیر شورایی اندیشیدن گام بردارد و ائتلافی را که یک سال از شروع آن میگذرد را از بین ببرند و افکار عمومی را بیشتر به سمت خود سوق دهند. همچنین انتظار می رود افکار عمومی به نقد و تحلیل فعالیت های شورا ادامه دهند و به روحیه اعتماد در بین شهروندان و شورای شهر ایجاد گردد. نبود ائتلاف های مضر و گفت و گو و مدارا در کارهای گروهی یکی از ملزومات رسیدن به مردمسالاری دینی در جامعه معاصر ایران می باشد. امید می رود در دولت ندبیر و امید، اعضای شورای شهر مساله گفت و گو و مدارا و توجه به افکار عمومی توجه ای ویژه داشته باشند.در پایان گفتنی است که جامعه کنشگران مدنی برازجان قصد آن را دارد که در دو ماه آینده، مجددن در ۴۰حوزه، ۴۰ اولویت در حوزه های مختلف را به شورای شهر برازجان اعلام دارد تا بر طبق مرامنامه ای که در آن به حمایت و همکاری با اعضای شورا جهت اعتلای شهر و شهروندان امضا نموده بودند، عمل کرده باشند. امید می رود، با شروع سال دوم فعالیت شورای شهر برازجان در دور چهارم، توجه ی ویژه ای به نهادهای مدنی و نظرات آنها ابراز دارند.