- هامون ایران - https://www.hamooniran.ir -

مترجم هرمان هسه

مترجم برجسته و پرکار بوشهری استاد عبدالحسین شریفیان فرزند شهربانو و غلام علی شریفیان در سال ۱۳۰۵ خورشیدی در بندر تاریخی بوشهر متولد شد. پدر و پدر بزرگش ناخدا و اهل سیر و سفر دریایی و کشتیرانی بودند. پدربزرگش ناخدای یکی از کشتی های حاج معین التجار(از رجال اقتصادی و سیاسی مشهور تا سقوط رضا شاه پهلوی) بود و در خط دریایی خرمشهر(محمره) و اهواز (ناصری) در دوران قاجار مشغول به کار بود.

 عبدالحسین در سال ۱۳۱۲ پا به مدرسه گذاشت و دوران ابتدایی را در دبستان فردوی و متوسط را در دبیرستان  سعادت بوشهر سپری کرد. در سال ۱۳۲۸ موفق به اخذ دیپلم در رشته ادبی از این مدرسه شد. وی در هنگام تحصیل در مدرسه سعادت شاگرد شاعر مشهور سید محمد طاهر دشتی ملقب به (شفق شهریاری) بود از دیگر اساتید ایشان می توان از میرزا محمد رحیم خان بوشهری، استاد زبان انگلیسی، سید مهدی سعادت، از فعالان و مروجان هنر تئاتر در مدارس بوشهر نام برد.

 دوران نوجوانی و جوانی استاد شریفیان مصادف بود با شهریور ۱۳۲۰ و سقوط و فرار رضا شاه پهلوی از ایران و اشتغال ایران و بندر بوشهر، توسط قوای متجاوز متفقین بوشهر در آن سال ها به تصرف نیروهای متجاوز انگلیسی درآمد و تعداد زیادی نظامی هندی و انگلیسی در بوشهر مستقر شدند، عبدالحسین از این فرصت استفاده کرد و زبان و ادبیات انگلیسی را که آموزش آن در دبیرستان آغاز کرده بود، نزد برخی از افسران انگلیسی مقیم بوشهر بهبود بخشید.

 در فروردین ماه سال ۱۳۲۹ به سربازی رفت و دوره ی نظام را دوره ی نظام را در دانشکده افسری سپری کرد. سپس به عنوان مترجم در دانشکده افسری سپری کرد. سپس به عنوان مترجم در دانشکده توپخانه منصوب شد و در کنار وظیفه مترجمی، اطلاعات و خصوصاً دایره لغات انگلیسی خود را گسترده داد و کاملاً بر تکلم این زبان مسلط شد. ایشان پس از دو سال خدمت، سربازی را در سال ۱۳۳۱ در تهران به پایان رسانید. در همین سال ها بود که به تشویق روزنامه نگار برجسته بوشهری مرحوم عبدالرحیم جعفری شروع به ترجمه برخی از داستان های کوتاه انگلیسی کرد و از جمله داستان کوتاهی به نام «پسرک سیاه پوست» نوشته ریچارد رایت را به فارسی ترجمه و در هفته نامه محلی دریا کنار (به سردبیری عبدالرحیم جعفری) به چاپ رساند. پس از آن چندین داستان کوتاه نیز نوشت و در همین هفته نامه به چاپ رساند.

در سال ۱۳۳۱ وارد دانشگاه تهران شد و در رشته زبان و ادبیات انگلیسی مشغول به تحصیل شد. ضمناً برای تأمین معاش و زندگی، در یکی از شعبه های ایرانی یک شرکت ژاپنی به عنوان مترجم مشغول به کار شد.

از اساتید برجسته استاد شریفیان در هنگام تحصیل در دانشگاه تهران می توان از مرحومان دکتر لطف علی صورتگر (مترجم و ادیب معروف در دهه ۳۰ و ۴۰ ) دکتر علاءالدین پاسارگاد (مؤلف معروف زبان و ادبیات فارسی و سردبیر مجله ادبی سخن) نام برد.

 به دلیل سفرهای متعدد کاری برای شرکت ژاپنی، استاد شریفیان نتوانست  تحصیلاتش را تا پایان اخذ لیسانس ادامه دهد و ناچار شد در سال دوم تحصیل (۱۳۳۲)، دانشگاه را برای همیشه ترک کند و وارد دانشگاه اصلی یعنی زندگی شود.

استاد عبدالحسین شریفیان کار ترجمه کتاب های ادبی، هنری، رمان، اسطوره و تاریخ را به طور جدی و حرفه ای از اواخر دهه چهل خورشیدی و در خدمت شرکت انتشاراتی فرانکلین آغاز کرد. نخستین اثری که به طور مستقل به فراسی برگرداند و منتشر کرد، رمان معروف «میراث شوم» نوشته سالتیکوف شچدرین رمان نویس رئالیست روسی بود. این کتاب در قطع جیبی توسط سازمان کتاب های جیبی، در ۳۴۴ صفحه و با شمارگان پنج هزار نسخه در سال ۱۳۴۶ در تهران چاپ و منتشر شد.

 از آن پس استاد شریفیان با جدیت به کار ترجمه ادبی و تاریخی رو آورد و در زمینه های رمان ، داستان، تاریخ ادبیات، اسطوره و … کتاب های گوناگون از زبان انگلیسی به فارسی ترجمه کرد.

 پس از پیروزی انقلاب اسلامی در بهمن ۱۳۵۷ استاد شریفیان بر سرعت کارش افزوده و دهها عنوان تازه از آثار درجه اول و نفیس ادبیات شرق و غرب را برای هم میهنانش به فارسی برگرداند. اکنون ایشان در آستانه هشتاد سالگی بیش از چهل و چند کتاب به فارسی ترجمه کرده است.

 استاد عبدالحسین شریفیان از جمله مترجمانی است که حجم زیادی از آثار رمان نویس ژرف اندیش هرمان هسه را به فارسی ترجمه کرده و از این نظر سهم به سزایی در شناسایی و معرفی این نویسنده آلمانی به مردم ایران، و خصوصاً نسل جوان، بر عهده دارد. ایشان علاوه بر هسه، آثاری از سامراست موآم، روزنبرگ، ویلیام شایرر، ویلیام فاکنر، جک لندن، ریچارد رایت، گوستاو فلوبر، تئودور داستای وسکی، جان تولند، هاوارد فاست، آندره ژیده برونو آپستز، همونداینس، چالز دیکنز، و… را به فارسی ترجمه و منتشر کرده اند.