- هامون ایران - https://www.hamooniran.ir -

دلالی؛ پاشنه آشیل بازار خرمای دشتستان

شهرستان دشتستان با بیش از ۲۹هزار هکتار اراضی که زیر پوشش نخیلات می باشد، حدود چهارمیلیون و دویست هزار اصله نخل بارور دارد. بیشترین گونه های خرمای استان بوشهر در شهرستان دشتستان می باشد که شامل کبکاب، شهابی و زاهدی است و در مناطق آبپخش، سعدآباد، وحدتیه، دالکی، ارم، بوشکان و اطراف برازجان کاشت می شوند. استان بوشهر سالانه معادل ۱۷۰هزار تن خرما به بازار عرضه می کند که از این مقدار ۱۲۰هزار تن خرما یعنی بیش از ۷۰درصد خرمای استان از نخیلات شهرستان دشتستان برداشت می گردد. در سال گذشته حدود ۱۲۰هزار تن خرما از تخیلات دشتستان برداشت گردید که باغداران برای فروش آن با مشکلانی مواجه شدند و در سال جاری با حمایت دولت خرمای سال گذشته آنها به فروش رسید.

دشتستان؛ قطب خرمای استان بوشهر
با وجود اینکه دشتستان قطب خرمای استان بوشهر می باشد اما همواره باغداران در این شهرستان با مشکلات عدیده ای روبرو هستند و آسیب های زیادی را قبل و بعد از برداشت محصول متحمل می گردند. علیرضا پناهی یکی از نخل داران دشتستانی عمده ترین مشکلات را کمبود آب، عدم حمایت دولت در ارائه سم و کود، بی ثباتی قیمت ها و عدم حمایت دولت در مورد خرید تصمینی خرما عنوان کرد.
شبانکاره یکی دیگر از نخل داران دشتستانی که حدود ۶۰ سال می باشد که به کار کشاورزی مشغول است، در خصوص مشکلات خود با بیانی بسیار دلسوزانه گفت: “آن چه به نظر می رسد فعال شدن تشکیلات صنفی نخل داران و به اجماع رسیدن مطالبات و مشکلات این قشر در بین خود می باشد؛ به گمان من جمعیت نخلداران را باغدار، صاحب زمین، باغبان و کشاورز نیز شامل می شود که هر کدام مشکلات خاص کاری خود را دارند. اما برای رسیدن به مشکلات انبوه باغداری در شهرستان دشتستان ابتدا انتظار می رود اتحادیه و اصناف نخل داری در شهرستان دشتستان تشکیل و بعد از جانب دولت نیز سیاست گذاری کوتاه مدت، میان مدت و دراز مدت برای ساماندهی به وضعیت کشت جدید نخل، آبرسانی مطلوب و مستمر و به جا به نخیلات کشاورزان و باغداران، نگهداری و مراقبت از نخیلات کشت شده و ثمر ده انحام دهند. همچنین کمک و سامان دهی به وضعیت نامطلوب فروش محصولات خرما، از آسیب های جدی نخلداران در شهرستان دشتستان بوده که هر ساله این موارد، شغل نخل داری و مقوله ی خرما را نحیف تر و لاغرتر و آسیب زاتر کرده و می کند.”
این نخل دار که صاحب باغ در سعدآباد و زیراه می باشد، افزود: “عدم آموزش مناسب در پرورش و نگهداری نخل و برداشت محصول، غرقابی کردن نخیلات در آبیاری، حضور مستمر دلالان عرصه ی خرما و عدم معرفی خرمای دشتستان در سراسر ایران، کشورهای همسایه و اروپایی و نداشتن وجه استراتژیک دولت برای فروش محصولات خرما از معضلات پیش روی نخل داران در دشتستان می باشد. به این نکات می توان چند نکته ی مهم نیز اضافه کرد؛ با توجه به قرار داشتن شهرستان دشتستان در منطقه گرمسیری و نیمه خشک و به دلیل خشکسالی در سال های اخیر، میزان آبرسانی به نخیلات برخی از مناطق دشتستان و میزان سهمیه ی نوبت دهی آب، کشاورزان منطقه را با چالش زیادی رو به رو کرده است و چشم انداز روشنی برای نخلداری شاید نتوان انتظار داشت. زیرا این مهم به سرنوشت نخلداری و زنده نگه داشتن نخیلات مردم مرتبط است. مشکل آب باعث از بین رفتن نخل و نحیف شدن مقاومت نخل، افت شدید باردهی و پایین آمدن کیفیت محصول می گردد که این مهم اقتصاد کشاورزی در منطقه را که باعث درآمد بسیاری از خانواده های روستایی است را رو به نابودی می نهد.”

بحران نبودآب در باغات دشتستان
با توجه به کمبود آب و خشک شدن سفره های زیرزمینی، کشاورزان دشتستانی با مشکلات زیادی در این زمینه دست و پنجه نرم می کنند. خشکسالی که از سال ۱۳۸۰شروع شده و اکنون به اوج خود رسیده باعث خشک شدن قنات، چاه ها و چشمه ها گردیده که این خشکسالی تاثیرات وخیمی بر زندگی روستاییان و از جمله باغداران گذاشته است. اگر این بی نظمی و بی برنامه گی ادامه پیدا کند، موجب ترک کردن زمین های کشاورزی و مهاجرت روستاییان به شهر می گردد. نخل از جمله درخت هایی می باشد که احتیاج به آب زیاد دارد و باید به صورت غرقابی رشد کند این در حالی است که؛ شیوه های آبیاری در این شهرستان همچنان به شیوه ی سنتی می باشد و آب زیادی برای آبیاری لازم دارد و از لحاط زیست محیطی نیز آسیب های زیادی به سطح زمین وارد می کند.
پناهی در خصوص مشکلات کمبود آب گفت:” کل نخل های منطقه وحدتیه، سعدآباد و درودگاه از قدیم به صورت غرقابی بوده که به علت بردن مناطق بیشتری زیر کشت با کمبود آب روبرو شده اند و تنها راه حل آن تسریع در احداث سد دالکی است. فروش نخل ها بستگی به شرایط نگهداری و موقعیت زندگی خود دارد و اما از نظر زیست محیطی باید گفت هرجا آب باشد آبادانی است. قبلن کبوتر، بلبل و قرباغه و بسیاری از پرندگان دیگردر منطقه وجود داشند که در سال های اخیر چیزی مشاهده نمی شود.”
وی افزود:” آب زیرزمین منطقه ما رو به کاهش است. با توجه به اینکه آب باران به صورت سیلابی است و به دریا می ریزد بایستی نسبت به مهار آن اقدام کرد. در تمام دره هایی که آب باران خارج می شود باید به اندازه کافی سد ساخت تا آب پشت سد جمع شده و به مرور در زمین فرو رود و آب زیرزمین افزایش یافته و کشاورزان آب کافی داشته باشند. مزیت سد این است که سیلاب مهار شده و باعث ویرانی شهر و یا از بین رفتن افراد نمی گردد. دولت باید نسبت به ساخت سد دالکی تسریع نماید. سد دشتگور را به صورت لوله کشی ادامه دهند تا کشاورزان بتوانند از روش قطره ای یا بارانی استفاده کنند که هم آب کمتری مصرف می شود و هم کارایی بیشتری دارد.”
شبانکاره نیز در خصوص مشکل آب زمین های کشاورزی خود گفت:” متاسفانه به دلیل عدم حمایت دولت در سال های گذشته و نبود یک سیاست گذاری مناسب شیوه ی آبیاری و رواج شیوه ی سنتی کشاورزی و آبیاری در منطقه؛ نخیلات دشتستان به شیوه ی سنتی غرقابی شدن آبیاری می شود که علاوه بر میزان مصرفی زیاد آب برای آبیاری نخیلات و هدر رفت آب، باعث زهی شدن زمین کشاورزی هم می شود و کشاورزان و باغداران برای جلوگیری از تخریب نخیلات خود، باید هزینه های میلیونی کنند و زمین کشاورزی و باغ خود را زهکشی نمایند. به گمان من با تسهیلات اعتباری ویژه ی دولتی و سیاست گذاری مشخص دولت و مجلس می توان این کمک را به کشاورزان کرد تا شیوه ی آبیاری نخیلات منطقه را به شکل اصولی تغییر داد.”
نبود وضعیت پایدار اقتصادی در کشاورزان
هرچند وجود نخیلات در شهرستان دشتستان، می تواند به توسعه ی اقتصادی این شهرستان کمک شایانی باشد اما به دلیل هزینه بر بودن این کار، چه از لحاظ مالی و جسمی و چه از لحاظ زمانی سود زیادی عاید کشاورز نمی کند. متاسفانه به دلیل نبود سیستم کارآمدی در عرصه ی خرید و فروش و بازاریابی همواره کشاورزان قبل و بعد از برداشت محصول، متضرر می گردند.
شبانکاره در خصوص فروش محصولات خرما و جبران هزینه های اعمال شده در طی یک سال پس از فروش آن گفت:”نخل داری نسبت به باغداری محصولات دیگر،یکی از شغل های پرزحمت است و اصولن درخت خرما در هر فصل و ماه سال نیاز به مراقبت، پرورش و نگهداری زیادی دارد. در سالیان اخیر با وجود ریزگردها و خشکسالی و کمبود آب و تحریم های بین المللی مشکلات باغداران و کشاورزان روزافزون شده است. اصولن نخل داری نسبت به باغات محصولا دیگر به مراقبت و هزینه های بسیار بیشتری نیاز دارد. چنان چه محصول هم فروش رود با وجود بازار دلالی یی که در زمینه ی خرما وجود دارد؛ پول چشم گیری به نسبت زحماتی که کشاورز، باغدار و کارگران محتمل پرورش و برداشت محصول می شوند، نیست. همواره هزینه ی حق آب، بیمه کردن سالیانه ی محصول خرما، کارگر و باغبان و هزینه های مرتبط به پرورش محصول آن چنان زیاد است که در پایان سود چندانی نصیب باغدار نمی شود. آن چه مسلم است اغلب روستاییان دشتستان (بخش زیراه؛ سعدآباد و… ) و بسیاری از اهالی مردم شهرهای سعدآباد، شبانکاره، آبپخش، کلمه و …. شهرستان دشتستان ممر درآمدی و امرار معاش روزانه، ماهیانه و سالیانه اشان از طریق باغداری می گذرد. اما متاسفانه باغداران از وضعیت تثبیت شده و پایدار اقتصادی برخوردار نیستند. آن چه که باید به آن توجه داشت ایجاد یک سیاست استراتژیک اقتصاد نخل داری؛ آموزش و توانمند کردن کشاورزان در زمینه ی پرورش و برداشت محصول و خرید و فروش و بازاریابی محصولات درخت نخل و فراورده های جنبی صنعتی آن می باشد.”
پناهی نیز در این زمینه عنوان کرد: “در طول سال هزینه های بسیار زیادی در مراحل مختلف انجام می شود از قبیل شخم زدن زمین، پرداخت حقابه، گرده افشانی، بریدن شاخه های اضافی، جمع کردن شاخه ها و سوزاندن آنها، شو آوردن یا کنه زدن(آویزان کردن ثمر نخل روی یکی از شاخه ها)، سمپاشی، آبیاری و نگهداری نخل. هر کدام از موارد فوق که مراحل قبل از برداشت می باشدکه هرنخل بیش از ۱۰۰۰۰تومان هزینه در بر دارد از طرفی به علت کمبود آب اغلب نخل ها کم ثمر و بی کیفیت هستند. بنده ۵۴ نخل دارم که آن را کیلویی ۸۰۰ تومان اجاره داده ام. امروز که تماس گرفتم، گفتند ۱۰۴۰کیلو محصول داشته است. حساب کنید ۸۰۰ صربدر ۱۰۴۰ می شود ۸۳۲۰۰۰ تومان که اگر ۱۰۰۰۰هزینه را ضربدر ۵۴ اصله نخل کنیم می شود ۵۴۰۰۰۰تومان هزینه. سود یکساله بابت این ۵۴ نخل چیزی معادل ۲۹۲۰۰۰تومان می شود.”

حضور پررنگ دلالان و عدم حمایت دولت
هرچند قیمت خرما در سال های اخیر افزایش یافته اما کمبود صنایع تبدیلی و بسته بندی خرما، مشکلات بیمه، آب بهای نخیلات و فروش محصول از جمله مواردی است که نخل داران را مجبور می کند که خرمای خود را با قیمت های پایین به دلالان بفروشند و دلالان نیز با همدستی به خرید خرمای نخل داران با قیمت پایین برنامه ریزی می کنند و با کاهش قیمت خرید خرما، تلاش های عمده کشاورزان را به یغما می برند و خود سود هنگفتی به جیب می زنند. خرما یکی از محصولات کشاورزی است که نیاز به توجه بسیار زیادی دارد و وقت و انرژی زیادی را از باغداران می گیرد و هیچ گونه تضمینی جهت خرید این محصول بعد از برداشت وجود ندارد. هرچند که دولت طرح خرید تضمینی خرما را به باغداران وعده داده اما این طرح با شکست مواجه شد و مشکلاتی در بر داشت. در سال گذشته مقدار بسیار زیادی از خرمای نخل داران به دلیل اعتماد به دولت جهت خرید تضمینی فروش نرفت و این امر موجب متضرر نمودن باغداران گردید. هرچند که در طی این فرایند مجددن دلالان خرما سود زیادی بدست اوردند و از این فرصت سواستفاده نمودند. جدای از این موارد، بازاریابی مناسبی نیز جهت تبلیغ این محصول صورت نگرفته و این یکی از موارد عمده ضعف جهت فروش خرما می باشد. دولت برای حمایت از نخل‌داران خرید تضمینی خرما را در سال جاری در دستور کار تعاون روستایی قرار داد و برای حمایت از نخل‌داران ، خرمای به فروش نرفته نخل‌داران دشتستانی در سال گذشته را خریداری نمود ولی مشکلات اساسی را نادیده گرفته و فکری به حال نخلداران و حضور دلالان ننموده است.
شبانکاره در خصوص مشکلات پس از برداشت محصول گله مندی های زیادی کرد و گفت: “با توجه به صبغه ی طولانی کشت و برداشت خرما و محصولات وابسته به درخت نخل؛ هیچ گونه بازار یابی مناسب بین المللی و حتا داخلی برای محصولات نخل و خرما از سوی اتحادیه های کشاورزی؛ باغداران و دولت انجام نگرفته است. به طوری که در پی سفر دکتر نوبخت به استان بوشهر؛ وقتی یکی از خبرنگاران هم استانی از وی پرسید برای حمایت از کشاوزان دشتستانی؛ امکان خرید خرما و ارایه ی آن در سبد کالا وجود دارد در پاسخ گفت: «باید این نکته بررسی شود که آیا خرما با ذائقه ی همه ی مردم ایران همخوانی دارد؟!» همین نکته یی که مشاور ریاست جمهوری دولت یازدهم مطرح کرده اند؛ نشان می دهد که نه در زمینه ی محصول خرما اطلاع رسانی و اگاهی و بازاریابی صورت گرفته است و نه به عنوان یک محصول استراتژیک در حوزه ی تغذیه و اقتصاد دارای اهمیت و توجه هست. اکثر محصولات باغداران به شیوه ی سنتی (زیرنخلی) و به صورت توافقی توسط دلالان خریداری و با قیمت چندبرابر و باز هم به صورت دلالی به فروش می رسد. بسته بندی بی کیفیت و سنتی محصولات خرما و عدم روی آوری به محصولات فرآوری شده ی نخل، باعث فروش نامناسب خرما حتا در مناطق شهری ایران شده است. حال با توجه به وضعیت نابسامان خرمای دشتستان در ایران؛ چه انتظاری می توان داشت که از خرمای دشتستان در جهان استقبال شود. هر چند خرمای دشتستان به چند کشور خارجی و همسایه ی ایران صادر می شود؛ ولی تا هنگامی که خرمای دشتستان به یک محصول بین المللی تبدیل نشود و با رویکردهای جدید به این محصول نگریسته نشود نمی توان برای فروش خرما با وضعیت مطلوب چشم انداز روشنی متصور شد. با حمایت دولت و ارایه ی تسهیلات مناسب به کشاورزان برای ایجاد صنایع کوچک و صنفی محصولات خرما (برداشت محصول؛ بسته بندی محصول؛ عرضه و فروش محصول با متدهای روز و مدرن) و خودکفا کردن باغدارانی که تعداد نخیلات زیادی دارند می توان انتظاری بهتری برای فروش محصولات خرمای دشتستان امید داشت.”
پناهی نیز در خصوص فروش محصولات خرما و مشکلات آن بیان کرد:”بسته بندی خرما به نحوی که مورد پسند سایرین قرار بگیرد وجود ندارد. خرما بهترین محصولی است که مدت بیش از یکسال در هوای ۵۰درجه بالای صفر قابل نگهداری است. بازاریابی جهانی برای خرمانی منطقه انجام نشده است. بایستی با توجه به هزینه هایی که انجام شده و منافعی که یک کشاورز بایستی بهره مند گردد خرما را از باغدار خریداری نماید. در استان هایی که خرما وجودندارد کارخانه های شیرینی پزی دایر کرده اند در حالی که که هیچ ابتکاری در رابطه با تغییر خرما به تنقلات یا مواد خوردنی دیگر انجام نداده ایم.”
جواد اله یاری یکی از فعالین صنف خرما در دشتستان در خصوص نوسان و رکود در بازار خرما گفت:”نوسان و رکود در بازار خرما جای بررسی و تحقیق کارشناسانه دارد اما پر واضح است که شرط اول موفقیت در این کار؛ وجود نهادی مسئول، دلسوز و مدیر است و به زبان ساده خرما هم چون دیگر محصولات پر رونق صاحب می خواهد، چرا؟ چون پفک و چیپس و لواشک کم ارزش و بعضاً مضر برای سلامت ما، با تبلیغ پر طمطراق در سبد کالای خانوار، مورد علاقه تمامی کودکان و نوجوانان بعضاً بزرگسالان قرار گرفته است، درحالی که خرما با دارا بودن ده ها خاصیت مفید و ارزشمند غذایی مهجور و منزوی است. اگر این محصول با ارزش به درستی معرفی و شناخته شود و هر ایرانی در طول یک سال؛ فقط ۲ کیلو خرمای کبکاب دشتستان را نوش جان کند (۱۵۰۰۰۰۰۰۰= ۲ ×۷۵۰۰۰۰۰۰ ) خرمای دشتستان بطور کامل مصرف خواهد شد. صرف نظر از صادرات و عمل آوری های گوناگون که خرما ظرفیتش را دارد.”

مشکلات صنعتی در بازار خرما
جهت صنعتی شدن و بازاریابی محصولات خرما در شهرستان دشتستان برنامه ریزی اساسی صورت نگرفته و این محصول با کیفیتی بسیار پایین بسته بندی می گردد و این موضوع سبب عدم استقبال خریداران در شهرهای دیگر گردیده، به نوعی که قیمت خرمای دشتستان به دلیل ضعف صنعت بسته بندی، نسبت به خرمای دیگر شهرها پایین تر می باشد. جواد اله یاری در خصوص چرایی قیمت پایین خرمای دشتستان گفت:” خرمای بم با تبلیغ جدی و قوی در بسته بندی یک دست سال هاست که به عنوان خرمای درجه یک جای خود را در بازار داخلی باز کرده است اما خرمای کبکاب دشتستان با کیفیتی بهتر از خرمای بم بدلیل بسته بندی های نامناسب و عدم تبلیغ و معرفی جدی ، تا کنون نتوانسته جایگاهی در خود پیدا کند. چرا که؛ کنترل و نظارت بر عرضه ی خرمای کبکاب نیست و هر کاسبو باغداری بر حسب سلیقه و توانایی خود و به دلخواه خرمای خود را بسته بندی می نماید.”

این فعال صنف خرما افزود:”کشاورز؛ زحمت «کاشت، داشت و برداشت» محصول را به عهده دارد؛ توقع و انتظاری معقول و بجا نیست که از وی بسته بندی شکیل و عمل آوری های دیگر را بخواهیم. این بخش از کار باید به عهدۀ اتحادیه، صنف و مسئولان دانا و خبره ی این کار قرار گیرد و نهادهای مربوطه حمایت، تلاش مستمر و متعهدانه برای عملی شدن این کار را به عهده گیرند. دوستداران محیط زیست، باغبان ها، باغداران و کارگران و تراکتورداران، صاحبان وسایل نقلیه ، کسبه خرما و… همه چشم انتظار بذل توجه مسئولان محترمی هستند که اگر بخواهند و اراده کنند، برای شان میسر است این جنگل سرسبز، زیبا و اکسیژن ساز را که نماد و سمبل تلاش و صبوری و تحمل بالای مردمان زحمت کش این دیار است خرم و سبز و سر پا نگه دارند. اگر باور کنیم که نخل و خرما؛ سرمایه ای ملی است و این را به سطح کلان تصمیم گیری کشوری یادآور شویم، تاثیر چشم گیری در حفظ و رونق بازار آن حاصل خواهد شد.”
جواد اله یاری در خصوص عدم توسعه یافتگی و شناخت محصول خرما و نقاط ضعف آن جهت عرضه داخلی و معرفی آن به جهانیان گفت:” نکته ای که جای توجه و پی گیری و اقدام دارد این است که چرا ما در گذر از مراحل مختلف رشد و سیر تکامل صنعتی و کشاورزی در اکثر زمینه ها دست آوردها و اندوخته های ارزشمندمان را که حاصل سالیان دراز تجربه و زحمت نیاکانمان بوده به راحتی کنار گذاشته و از دور و چرخه زندگی خارج می کنیم؟ آیا نباید مسئولیت پذیری، تعهد، اندیشه، دقت و پشتکاری پشت این اندوخته های ارزشمند قرار گیرد و هریک را تکامل بخشیده و با نوع آوری و ابتکار، در خور استفاده و مصرف در سطح کلان نمائیم؟ تا هم از سرمایه خداداد بومی مان بهره مند شویم و هم نیروی جوان و مولّد جویای کار را مشغول کاری مفید و ارزشمند نماییم. کشورهای موفق و پیشرفته با طی همین طریق اصولی، به جایی رسیده اند؛ که الان توسعه یافتگی پایدار می نامندش. برای قدرت های اقتصادی مسلط جهانی، مطلوب تر از این نیست که در کشورهای کمتر توسعه یافته با داشتن ذخائر خام ارزشمند و فراوان، تولید به دست فراموشی سپرده شده و بازار واردات و مصرف هرچه بیشتر رونق پذیرد. اما عوارض این پدیده شوم برای کشوری مانند ایران بسیار زیان بار بوده و خواهدبود.اگر این جنگل انبوه و سرسبز در این بخش گرم و نیمه خشک ایران، هیچ میوه و محصولی نداشته باشد، باید درحفظ و نگه داری بهینه ی آن نهایت تلاش، دقت و مدیریت کارآمد صورت بگیرد زیرا نقشی غیرقابل چشم پوشی در تلطیف هوا و جلوگیری از شن های روان را در این منطقه ایفا می نماید.”

وی افزود:” اگر از منظر تولید و اقتصاد نیز بنگریم با جمع و ضربی ساده؛ پی به اهمیت خرما در اقتصاد دشتستان خواهیم برد. اگر تولید متوسط سالیانه خرما را ۱۵۰ هزار تن در نظر بگیریم ( حسب اعلام منابع رسمی دست اندرکار تا ۱۷۵ هزار تن نیز برآورد و اعلام شده است ) و خرما از قرار کیلویی ۱۰۰۰ تومان از کشاورزان خریداری شود ( ۱۵۰۰۰۰۰۰۰۰۰ = ۱۰۰۰ * ۱۵۰۰۰۰۰۰۰ ) هر ساله معادل یکصد و پنجاه میلیاردتومان عاید آنان می شود که این مبلغ از دیگر نقاط کشور و هرگاه صادر شود از خارج کشور و به شکل ارز آور به اقتصاد این منطقه تزریق می شود و موجب رونق کسب و کار در تمامی صنوف و بلکه آحاد مردم می گردد هرسال که خرما بازار پررونقی دارد به هریک از مغازه های البسه، پوشاک، طلا، املاک، ماشین و… مراجعه شود رونق کار و رضایت را در چهره صاحبان حِرَف را می بینیم و هرگاه خرما بی رونق است از این رضایت دیگر خبری نخواهد بود.”

مشکلات بیمه برای نخل داران
جدای از مشکلات مطرح شده در بالا، موارد دیگری نیز وجود دارد که نخل داران را نگران نموده و موجب اعتراض آنها می باشد. بیمه کردن محصولات خرما، یکی دیگر از این موارد است. محمدرضا چمن کار؛ مدیر شرکت خدمات بیمه ای کشاورزی ایمن رایان جنوب در شهرستان دشتستان در خصوص چگونگی و شرایط بیمه شوندگان گفت:”بیمه پذیری خرما در سطح کشور و معمولن مناطق خرماخیز کشور به استناد دستورالعمل اجرایی صندوق بیمه کشاورزی کشور از اول بهمن ماه شروع و تا پایان اردیبهشت ماه سال بعد ادامه و خاتمه می یابد که در صورت استقبال بیمه گذاران معمولن طبق کاری که در سال های اخیر انجام می شده از طرف صندوق بیمه کشاورزی ۱۵ تا ۲۰ روز به این زمان اضافه و تمدید می گردد که عملیات انجام بیمه خرما توسط شرکت های خدمات بیمه ای کشاورزی که به عنوان کارگزار و نماینده صندوق بیمه کشوری باشند، صورت و مدیریت شعب بانک کشاورزی استان و شعب اصلی بانک کشاورزی در هر شهرستان به عنوان ناظر و دستگاه نظارت بر روی عملکرد شرکت ها در تمام زمینه بیمه ای بر روی عملکرد شرکت های بیمه ای نظارت دارند.”

وی افزود:”عوامل خطر تحت پوشش بیمه خرما شامل عارضه خشکیدگی خوشه خرما، رطوبی و حرارت موثر بر عارضه ترشیدگی خرما، طوفان، باران های بی موقع و وزش باد گرم در هنگام باز شدن گلها(قبل از گرده افشانی) می باشد.”
این در حالی است که اکثر کشاورزان به دلیل مشکلات، شرایط بیمه را قبول ندارند و اظهار دارند که صندوق بیمه محصولات کشاورزی استان بوشهر برای بیمه کردن محصولات کشاورزی از آنها قبض آب‌بهای سال جاری را می‌خواهند که هنوز این قبض را پرداخت نکرده اند. چراکه؛ همچنان قادر به فروش محصولات خود نبوده و نتیجه ی آن عدم توان در پرداخت قبض می باشد و برخی از کشاورزان از بیمه کردن نخیلات خود صرف نظر نموده اند.

معظل سنت بسته بندی در خرمای دشتستان
سنتی بودن بسته بندی خرما در دشتستان از جمله موارد بارزی می باشد که محصول خرمای این شهرستان را جهت فروش چه در سطح ملی و چه بین المللی با مشکل مواجه نموده و موجب شده در رتبه ی بسیار پایینی از لحاظ صادرات داشته باشد. عامل بعدی می تواند نبود خرما در سبد کالای خانواده های ایرانی باشد و می طلبد دولت جهت معرفی این محصول برنامه ریزی های دراز مدت و هدفمندی انجام دهد. وجود دلالان خرما از مهم ترین عوامل کم اهمیت بودن خرمای دشتستان است که باعث گردیده نرخ خرما به شدت افول داشته باشد و حتا طرح خرید تضمینی دولت نیز نتوانسته در این زمینه راهگشا باشد و به جرات می توان گفت این طرح موجب قدرتمند تر شدن این دلالان نیز شده است. وجود موارد سنتی در زمینه های آبیاری و بسته بندی کردن خرما از دیگر موارد آسیب زایی خرید و فروش خرما در دشتستان می باشد.