پیشینه
روز بین المللی داوطلبان فرصت مناسبی است برای داوطلبان فردی، جوامع محلی و سازمان های غیر دولتی تا بتوانند کمک های خود را در راستای توسعه پایدار در سطوح محلی ، ملی و بین المللی به نحوی برجسته و شایسته ترویج کنند. روز جهانی داوطلب فرصت منحصر به فردی را برای افراد و سازمان های داوطلب که شامل کار با سازمان های دولتی، موسسات غیر انتفاعی، گروه های اجتماعی، دانشگاهی و بخش خصوصی است فراهم می آورد تا با ترکیب پشتیبانی های سازمان ملل متحد بتوانند گامهایی موثر تر در راستای اهداف توسعه و همچنین یاری رساندن به مناطق نیازمند بردارند.
گفتنی است، مجمع عمومی سازمان ملل متحد در روز هفدهم دسامبر سال ۱۹۸۵ میلادی، پنجم دسامبر را به عنوان روز بین المللی داوطلبان نامگذاری نمود. از آن زمان تاکنون سازمان ملل، دولت‌ها و سازمان های مردم نهاد و مدنی این روز را با هدف به رسمیت شناختن سهم داوطلبان در جوامع خود و در سطحی جهانی جشن می گیرند. در پی طرح پیشنهادی دولت ژاپن به دبیرکل سازمان ملل، مجمع عمومی سازمان ملل در نوامبر ۱۹۹۷، سال ۲۰۰۱ را به عنوان سال جهانی داوطلبان اعلام کرد. فکر انتخاب این سال درآغاز سده بیست و یکم به منظور برانگیختن و جذب هرچه بیشتر مشارکت‌های ملی و جهانی بود تا فعالیت های موثر داوطلبان توسعه و مبارزه با فقر در سرتاسر جهان به رسمیت شناخته شود.
تمرکز بر همکاری و توسعه
تمرکز سازمان ملل متحد به عنوان یک نهاد جهانی در ارتباط با روز جهانی داوطلب بر محور اهداف استراتژیک، از جمله اهداف توسعه هزاره سازماندهی شده است. بسیاری از کشورهای عضو این نهاد تلاش می کنند کمک های داوطلبان را به گونه ای هدفمند کانالیزه کنند. این کمک ها ببشتر به منظور دستیابی به اهداف توسعه هزاره، و مجموعه ای دیگر از طرح ها با چارچوب زمانی محدود در راستای مبارزه با فقر، گرسنگی ، بیماری ، بی سوادی، تخریب محیط زیست و تبعیض علیه زنان متمرکز شده است. تلاش شده است تا در این کمپین جهانی از کلیه امکانات، استعدادها، و منابع مادی و انسانی به نحوی موثر بهره برداری شود. روز بین المللی داوطلب به طور کلی نتیجه همکاری های تنگاتنگ و هماهنگ شده میان سازمان ملل متحد، دولت ها، و سازمانهای داوطلب بوده است. در این میان، نقش نمایندگان رسانه ها، دانشگاه ها، بنیاد ها، بخش خصوصی، گروه های مذهبی، ورزشی و سازمان های تفریحی نیز برجسته بوده است.
نیروهای داوطلب در بسیاری از جوامع امروزی نقش مهمی در کمک رسانی به انسانها و جوامع نیازمند ایفا می کنند. اما مسئله مهم این است که چگونه میتوان روحیه لازم را برای انجام کمکهای بشردوستانه در جوامع کنونی تقویت کرد. این امر نیازمند برنامه ریزی، فرهنگ سازی، و آموزش و پرورش است. همچنین معمولا، و نه الزاما، بسیاری از کسانی که وقت، امکانات مادی و معنوی، و انرژی خود را به امور نیکوکارانه و داوطلبانه اختصاص میدهند، جزو آندسته از شهروندانی هستند که نیازهای اولیه مادی خود را تا حدی برآورده ساخته اند. افرادی که از موقعیت اقتصادی بهتری برخوردارند، در صورت پایبندی به اصول کمک رسانی به انسان های دیگر، از موقعیت ممتازتری برای انجام کارهای داوطلبانه برخوردارند. عکس این قضیه هم تا حدی صادق است. مثلا کسی که خود به دلایل گوناگون اقتصادی-اجتماعی از موقعیت شغلی مناسبی برخوردار نیست، حقوقی دریافت نمی کند، و یا برای امرار معاش محتاج کمک از سوی دیگران (جامعه-دولت) است، چگونه خود را داوطلب کمک به دیگران خواهد کرد؟ این موضوعی است که نیازمند پژوهش های اجتماعی و قانونمند است. اما ظاهرا افراد زمانی حاضرند که “چراغی را به مسجد هدیه کنند، که در وحله نخست خانه شان دارای چراغ نیز باشد.” برای نمونه میتوان از کلوب بین المللی نیکوکاران میلیاردر که وارن بافت، بیل گیتز، و پیر امید یار نیز جزو آن هستند نام برد. البته وسعت و حجم توانایی های مالی و امکانات سازمانی- نقش مهمی در انجام موثرتر فعالیتهای داوطلبانه دارد. اما مهمتر از هر چیز دیگر روشن نگاه داشتن بارقه و نور بشردوستی، روحیه همکاری، و دست یابی به توسعه پایدار در جوامع انسانی است. این امر تنها با برداشتن گامهایی کوچک اما صادقانه امکان پذیر خواهد شد. تک تک شهروندان صرف نظر از موقعیت مالی یا اجتماعی خود میتوانند در کاشتن بذر امید و همکاری برای توسعه، و فقر زدایی گام بردارند. این گام ها و حرکتهای کوچک در صورت به هم پیوستگی عامل مهمی در ایجاد تغییرات ساختاری و درازمدت خواهد بود. روز بین المللی داوطلب بر همه داوطلبان و انسانهای نیکوکار خجسته باد.