یک. در اوایل دهه ی ۷۰ شمسی؛ بحث جامعه ی مدنی در ایران با انتشار مجله ی گفت و گو و اختصاص دادن بیشترین مطالب آن به این بحث باعث گردید که موضوع جامعه ی مدنی در بین سیاسیون بالا گیرد و این مساله منجر به پیروزی اصلاح طلبان در انتخابات دوم خرداد گردید. پیروزی اصلاح طلبان در دوم خرداد، باعث بسط مفهوم جامعه مدنی در ایران شد. چند دهه است که بحث در باب جامعه ی مدنی و نقش آن در حوزه ی عمومی و محدودیت ها و امکانات آن در ایجاد گفتمانی مناسب در گرفته است تا جایی که بحث و گفت و گو درباره ی ماهیت و موقعیت جامعه ی مدنی رفته رفته در ایران به یکی از مباحث فکری در خصوص مفهوم مدرنیته تبدیل شده است. این گرایش و تمایل داشتن به مفهوم جامعه ی مدنی به حوزه ی جنوب نیز بسط یافته و تلاش هایی در این خصوص صورت گرفته است. هابرماس؛ جامعه ی مدنی را بر “حوزه ای از روابط که فارغ از دخالت قدرت سیاسی حاکم باشد” اطلاق می کند و بر این نکته تاکید دارد که “نهادهای مدنی(یعنی نهادهای واسطه میان فرد و دولت) مانند احزاب، اتحادیه های صنفی، انجمن های علمی، رسانه های آزاد، مطبوعات، تشکل های قومی، موسسات خیریه و…. در جامعه ی مدنی باید مستقل از دولت و قدرت سیاسی و در حمایت از قوانین باشند تا بتوانند از حقوق شهروندان به ویژه اقلیت های فکری، مخالفان سیاسی، ناتوانان اجتماعی، کارشناسان منتقد و… در برابر دولت محافطت کنند و حاکمیت مردم بر سرنوشت خویش را تضمین نمایند و مانع از غلتیدن دولت ها به دامن سرمایه سالاران شوند.”۱ ضروری ترین پیش نیازی که در خصوص جامعه ی مدنی در ایران می تواند وجود داشته باشد رسیدن به نوعی اجماع ملی و دینی و فرهنگی با توجه به تنوع های قومی، زبانی، مذهبی، طبقاتی و… است که برای رسیدن به این مهم همواره باید نهادها و سازمان های غیر دولتی تلاش هایی را به طور مداوم انجام دهند.
دو. انجمن هامون ایران به عنوان یکی از نهادهای غیردولتی در سال ۱۳۹۱ فعالیت خود را در حوزه ی حقوق شهروندی در جامعه ی مدنی جنوب ایران شروع کرد و با انتشار مطالب و فعالیت های خود در سایت هامون ایران توانسته فعالیت های خود را همگانی نماید. سایت هامون ایران در سال ۱۳۹۲ رسمن فعالیت خود را در حوزه ی جامعه ی مدنی جنوب ایران شروع کرد و اولین تارنمایی می باشد که به طور خاص به این موضوع پرداخته است. در طی دو سال فعالیت، این سایت توانسته بیش از ۱۰۰۰ مطلب تولیدی در حوزه ی جامعه ی مدنی جنوب ایران بالاخص موضوعاتی در خصوص معلولین، زنان، کودکان، سالمندان، حاشیه نشین ها، مهاجرین، ادبیات جنوب، هنر جنوب و…انتشار دهد. همچنین در سایت هامون ۲۲پرونده بارگذاری گردیده که برخی از پرونده ها به صورت ویژه به مساله ی جنوب پرداخته است. تلاش اندیشه ای هامون در سایت بر این است که حوزه ی جنوب از محدود و محصور ماندن در هویت بومی و سنتی و دیدگاه محدود فرهنگی خود فراتر رود و با سایر روشنفکران واندیشمندان در ایران وارد بحث و مبادلات فکری شود. همچنین این سایت سعی دارد که به صورت یک بانک اطلاعاتی در حوزه ی جامعه ی مدنی حنوب ایران درآید و پژوهش ها و تحقیقات خاص حوزه ی جنوب را پوشش دهد. سایت هامون با انتشار مطالب و فعالیت های فرهنگی متفاوتی که در حوزه ی جنوب صورت می گیرد سعی بر اجماع سه هویت ایرانی، مذهبی و مدرن دارد. سایت هامون با پوشش دادن فعالیت های فرهنگی و ادبی گروه هامون از قبیل فصلنامه نامه هامون، کانون تبلیغات و آگهی هامون نو، انتشاراتی هامون نو و بنیاد هامون به عنوان یک سایت منبع در خصوص این نوع فعالیت ها در حوزه ی جنوب به شمار می آید. همچنین این سایت جهت اخذ مجوز از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درخواستی ارسال نموده که همچنان در حال پیگیری می باشد.
۱-یورگن هابرماس، مترجم: جهانگیر معینی، ص ۱۷-۲۱ (مقدمه)