ایده مدنی – فرهنگی “هامون” بعد از ۳ سال به جایی رسیده که دارد نخستین شماره نشریه دوهفته نامه خود را با عنوان “آوای هامون” منتشر می کند. از سال ۱۳۹۱ که نخستین تک-صفحات مطبوعاتی خودمان را در هفته نامه های اصلاح طلب استان بوشهر مانند اتحادجنوب/نصیربوشهر/نسیم جنوب/بیرمی به انتشار رساندیم، ویژه نامه های متعددی را در باب موضوعات مدنی و اجتماعی تدوین و منتشر نمودیم تا آن فعالیت هایی که در عصرانه های فرهنگی هامون در دفتر هفته نامه اتحاد جنوب در برازجان شکل دادیم، همه و همه حول یک محور یعنی ایده بازگشت به جامعه مدنی می چرخید. چند سال متوالی در انتظار بودیم که مجوز فعالیت های مدنی مان را برای “کانون اندیشه هامون” از وزارت کشور اخذ کنیم اما به دلایلی امکان پذیر نشد. امروز که اینجا هستیم با حفظ انسجام و تداوم در حرکت مدنی مان، توانسته ایم مجوزهایی را با عنوان مرکزی”هامون” از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اخذ نماییم، که از این جمله اند: مجوز انتشارات هامون نو، مجوز کانون تبلیغاتی هامون نو، مجوز فصلنامه فرهنگی هنری نامه هامون، مجوز وبسایت اجتماعی فرهنگی هامون ایران و مجوز این دوهفته نامه که در دست دارید. “هامون” به مدت سه سال بر ایده کنشگری مدنی و اجتماعی خود تاکید و پافشاری نمود و حال می توانیم ایده خودمان را از جایی منتشر کنیم. من بارها و بارها از ضرورت توجه به فعالیت های مدنی و اجتماعی نوشته و گفته ام اما “تکرار می کنم” که راه رهایی جامعه امروز ایران، رفتن به سمت فعالیت ها و بینش های اجتماع محور هست. جوامع خاورمیانه به زعم آصف بیات به سمت “ناجنبش” های مدنی و پیشروی آرام در عرصه های عمومی دارند حرکت می کنند. جامعه امروز ایران ناگزیر هست با این همه حجم عظیمی از آسیب های اجتماعی و فرهنگی به سمت کنشگری های مدنی و اجتماعی پیش برود. از همین رو از سال ۱۳۹۱ ایده “هامون؛ بازگشت به جامعه مدنی” را سرلوحه فعالیت های خویش قرار داده و این انتخاب را ناگریز می پنداریم.
ایده “هامون” به گونه بسیار وسیعی تحت تاثیر حوزه ها و مفاهیم “مطالعات فرهنگی” قرار دارد. در “هامون” به سمت گفتمانی حرکت می کنیم که در آن، صداهای خاموش شده و بی تریبون، صدادار می شوند و از لایه های زیرین جامعه که هیچگاه امکان سخنوری نداشته اند، صداهایی خواهیم شنید. گروه های خاص و اقلیت مانند زنان، جوانان، سالمندان، کودکان، توانجویان، مهاجران، پناهندگان، قومیت ها، حاشیه نشینان و… از حاشیه به متن تحلیل ها می آیند و صدای این گروه ها طنین انداز خواهد شد. از همین رو صفحات بی شماری از “آوای هامون” به این گروه های خاص و خاموش اختصاص خواهد یافت. از سوی دیگر این گفتمان خاص مطالعات فرهنگی به ایده دیگری نیز نزدیک می شود و آن “مفصل بندی” کردن بین حوزه های متعدد اجتماعی و فرهنگی هست که به نوعی از بینارشته ای بودن مطالعات فرهنگی آب می خورد. آوای هامون با گونه ای مفصل بندی کردن بین حوزه های متعدد، سعی خواهد کرد که تفسیر متفاوتی را از جهان اجتماع مان به دست دهد و این اصل مهم اجتماعی را همواره زنده نگه دارد که جامعه ارگانیسمی پویا و زنده هست.
نیروهای فکری و کنشگران مدنی “هامون” همگی از جوانانی هستند که در دوره دولت اصلاحات به بلوغ فکری و شکوفایی اندیشه دست یافته اند. ازهمین رو همه ما به نوعی در سپهر اندیشگی اصلاح طلبی نفس می کشیم و رشد می کنیم. ایده ای که “آوای هامون” در این حوزه دنبال می کند به شدت تحت تاثیر اندیشه های اصلاح طلبی دوم خرداد ۷۶ هست. این نشریه به نوعی بازتاب دهنده طیف فکری و اندیشگی اصلاحات است و پروژه ای را برای خود به خصوص بعد از انتخابات مجلس ۹۴ تعریف کرده و عنوان آن را “بازاندیشی در اصلاح طلبی” نهاده است. در انتخابات اخیر مجلس شورای اسلامی، سامان جدیدی برای اصلاح طلبی در جامعه ایران پی ریزی شد و لازم می بینیم که به عنوان یک پروژه فکری و تحلیلی درباب آن بیاندیشیم و پرونده هایی را در شماره های آینده منتشر نماییم. اصلاح طلبی به زعم ما چیزی جز ایده های “درک حضور دیگری” و “گفتگو” و “بازاندیشی و بازخوانی انتقادی” نبوده و نیست. ایده “مدارا (درک حضور دیگری)” را از اندیشه های زنده یاد محمد مختاری گرفته ایم، ایده “گفتگو” را از اندیشه های داریوش شایگان اخذ نموده ایم و ایده “بازاندیشی و بازخوانی انتقادی” را از اندیشه های بابک احمدی/حسین بشیریه استخراج نموده ایم. که همه اینها در رفتار و کردار و گفتار سید محمد خاتمی متجلی شده است. این هر سه ایده به گستردگی و ژرفا در هم آمیخته شده اند.
ایده های مرکزی “هامون” حول این سه خاستگاه فکری می چرخند؛ “بازگشت به جامعه مدنی” / “مطالعات فرهنگی” / “بازاندیشی در اصلاح طلبی”. آوای هامون با مفصل بندی بین این سه خاستگاه فکری، قصد دارد تا به کنشگری رسانه ای در سطح جنوب ایران بپردازد. در جهان پیچیده ای که در حال زیستن هستیم ناگزیریم که برای تفسیر آن در میان خاستگاه های فکری متعدد و متنوعی در سفر باشیم. در این نشریه قصد داریم به زعم داریوش شایگان: “با بیست دهان سخن گفتن” را تمرین کنیم.
اسماعیل حسام مقدم؛ صاحب امتیاز و مدیرمسئول