تاملی در باب ارزشِ داشتن دموکراسی در جامعه مدنی
یک. در حال حاضر در جامعه ای زیست می کنیم که به نظرمی رسد اکثر راه های رسیدن به دموکراسی در آن با سختی روبرو شده است و صدای اعتراض را کسی نمی شنود. اما اگر کمی بخواهیم امیدوار باشیم، نوعی باور در خصوص جامعه مدرن یا به تعبیری “جامعه مدنی “در جامعه شکل گرفته که اغلب افراد سعی دارند با کمک آن به ایده آل های خود دست یابند. اما اینکه شاخص های محوری جامعه مدنی از قبیل “احترام به حقوق و آزادی های فردی، بردباری و تسامح و تساهل، حاکمیت قانون، توافق جمعی و اعتنا به رای اکثریت” در جامعه ایران تا چه اندازه رعایت می شود، خود بحث دیگری است. دورکیم معتقد است، “دنیای مدرن و دموکراسی؛ پروژه های این جهان اند.” لذا می طلبد، سعی کنیم در همین زمانی که در آن زیست می کنیم، با مشارکت در نهادهای مدنی و دموکراتیک و حضور در عرصه عمومی به ایده آل های خود دست یابیم.
یکی ازویژگی های جامعه مدنی؛ وجود نهادهای مدنی و حضور شهروندان در آن هست. چراکه؛ افراد با حضور و کنش در نهادهای مدنی از جامعه توده وار دور می شوند و به یک هویت مستقل و متشخص دست می یابند. افراد در این نهادها اطلاعات و آگاهی ها و تجربیات خود را انتقال می دهند و در نهایت به یک انباشت سرمایه فرهنگی- اجتماعی می رسند. در نهادهای مدنی؛ صداهایی متفاوت از حلقه های شهروندی را می توان شنید که به ارزشِ داشتن دموکراسی با فعالیت های متفاوت و متنوع ولی آرام و مطابق با قانون، آگاه هستند. همین آگاهی باعث همزیستی تمامی اقلیت ها در کنار یکدیگر و دولت می شود که در شکل گیری جامعه دموکراتیک تاثیرگذار است. این موارد شاید در جامعه “نا”مدنی ایران به چشم نیاید اما حرکت های آرامی در نهادهای مدنی شکل گرفته که با درک ارزش دموکراسی، رو به جلو هست. حرکت هایی که باعث ایجاد سرمایه ای اجتماعی، از سازمان ها و نهادهای داوطلبانه برای رشد و تقویت جامعه مدنی و دموکراسی می شوند. روند دموکراسی در ایران با شکل گیری و تقویت نهادهای مدنی پیوندی مستقیم دارد و می طلبد که توجه به این نوع از فعالیت ها بیش از پیش گردد.
دو. دو ترکیب جامعه مدنی و دموکراسی از یکدیگر جداناپذیر هست. چراکه؛ اساس و بنیان جامعه مدنی، وجود نظام دموکراتیک است. رسانه نیز به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای تحقق دموکراسی و جامعه مدنی در نظر گرفته شده است. لذا در دو هفته نامه آوای هامون نیز انتشار آزادانه ی اندیشه های افراد وجود دارد و بنا بر مواردی که در بالا مطرح شد، یکی از ویژگی های نهادهای مدنی پذیرش افراد و تبادل اطلاعات هست.
دو هفته نامه آوای هامون؛ یکی از نهادهای غیردولتی هست که سعی در داشتن نقشی برای “بازسازی دموکراسی” در جامعه مدنی جنوب ایران را دارد و با بازتاب ایده ها، برنامه ها و گفتمان های متفاوت شهروندان، جهت رشد جامعه مدنی تلاش می کند. بنابراین؛ در این شماره از آوای هامون، سعی شده به بحث نهادهای مدنی و درکنار آن توسعه پایدار پرداخته شود تا از این طریق، نقش نهادهای مدنی در کنار دولت جهت داشتن جامعه ای دموکراتیک، گوشزد شود.
نهادهای مدنی دارای صداهای متکثری هستند که با قرارگیری در کنار یکدیگر به یک “هم صدایی” می رسند. هم صدایی که با گفت و گو و تبادل اطلاعات در دو هفته نامه بازتاب داده شده است. ضرورت پرداختن به این مساله باعث شد که در این شماره از گفتمان “مطالعات فرهنگی” استفاده ببریم. گفتمانی که بینارشته ای هست و تمامی صداها را در خود جای می دهد. صدای نهادهای مدنی، صدای توسعه پایدار، صدای تحلیل ها و اعتراضات دهکده ی گردشگری در بوشهر، صدای نقدهای ادبی، صدای اعتراضات در قالب کمپین ها، صدای مهاجرت، صدای نامتوازن بودن نهادهای مدنی در بوشهر، صدای زنان و صدای جامعه مدنی را در این شماره خواهیم شنید.