لابی کردن؛ مذاکره بر سر کدام سند شهری؟
اسماعیل حسام مقدم
دموکراسی گفتگویی همواره همراه می شود با مذاکره شهروندان بر سر آینده شهرشان. اساس این پرسشگری و گفتگو و مذاکره نیز مبتنی بر حقیقت جویی از میان طرح ها و سندهای توسعه آینده یک شهر است که توسط کاندیداهای مدیریت شهری ارائه شده و مبتنی بر آن، گام های توسعه ای خویش را برنامه ریزی کرده اند.
چند هفته ای است که در استان بوشهر در تک تک شهرهای آن و به خصوص در شهرهایی مانند بندر بوشهر و برازجان، حجم عظیمی از گفتگوهای مجازی و حضوری و لابی های فشرده و نفس گیر برای انتخاب شهردار جدید شکل گرفته است و نان و آب و خواب را از شهروندان در ربوده است. البته قابل ذکر است که با تغییر دولتها، بدون شک به رسم دوره های اخیر این مذاکره ها و لابی ها در عرصه های متعدد دیگری مانند استاندار، فرمانداران، مدیران کل، بخشداران، روسای ادارات شهرستان و معاونین و… تا یکسال میهمان شب نشینی ها و تلاش مجاهدان زیر پتو در واتس اپ و تلگرام خواهد بود.
پرسش اصلی این است که در این گفتگوها و مذاکره ها دقیقا بر روی چه چیزی مباحثه می شود؟!
در این جلسات پرطمطراق و پر حاشیه روی کدام برنامه و سبک مدیریتی گفتگو می شود؟!
بازیگران متعدد این صحنه آرایی قدرت و منافع شخصی / گروهی چه کسانی هستند و دقیقا چه طرحی و نقشی برای کنش های خود در نظر گرفته اند؟!
این پرسش ها و چندین پرسش دیگر می تواند در تحلیل موقعیت موثر باشد اما این یادداشت در پی این نیست که به این پرسش ها پاسخ دهد بلکه می خواهد از کارایی و اثربخشی این لابی کردن ها برای مدیریت آینده شهر و استان بگوید. فعلا که این روزها بحث سنگینی درباره شهرداری ها در حال اجرا می باشد. میدانی برای بازی بازیگران در عرصه مدیریت شهری پیش آمده و به زعم نگارنده مسائل و مباحثی در این گفتگو ها و مذاکره ها فراموش شده و به طور مشخصی معلوم نیست که چه تفاوت خاصی بین گزینه های شهرداری موجود هست؟!
آنچه که به طور مشخص می شود به آن استناد کرد این موارد هست که مثلا رای هرکدام از اعضای شورای شهر به یک گزینه شهرداری، چه منافع شخصی و گروهی را برای آن نماینده به ارمغان می آورد.
پرسش هایی مطرح است که به این لابی کننده های گرانقدر ارائه می شود، امیدوارم در مذاکره های خود، آنها را مدنظر قرار دهند:
طرح کلی شهردار برای توسعه شهری چیست؟
آیا طرحی منسجم و مدون برای نقشه راه آینده مدیریت کلان شهری ارائه شده است؟
اگر ارائه شده، کجاست و چگونه می توان به آن دسترسی داشت؟
خواسته ها و مطالبات لابی کنندگان از گزینه های شهرداری کدام است؟
برای مواردی و مسائلی که به انسجام اجتماعات شهری می انجامد مانند موارد زیر چه برنامه های مشخصی دارند:
رشد برای تمام اقشار، همه شمولی، برابری، همه شمولی اجتماعی درعین پذیرش تفاوتها، حقوق بشر، مهاجران، توجه به گروه های آسیب پذیر و رانده شده از جامعه، امنیت مالکیت، توازن قدرت، جنسیت، توانمندسازی، همفکری و مشارکت و ….
در این رایزنی ها چه مباحثی درباب اقتصاد شهری مانند توسعه اقتصادی محلی، رقابت پذیری، شهرنشینی، توسعه برابر، تنوع، تاب آوری، بهبود محیط کسب و کار، ایجاد مهارت صورت پذیرفته و نتیجه چه بوده است؟!
لابی ها و مذاکرات در حوزه مباحث اکولوژی و محیط زیست شهری مانند خطرات محیطی، آسیب پذیری، ریسک/ کارایی منابع/ تاب آوری شهری، تغییرات اقلیم، اکوسیستم ها، منابع طبیعی، کاهش خطرات بلایا، وقایع شوک آور و استرس زا، برنامه ریزی شهری، حکمروایی سبز چه امتیازاتی از گزینه های شهرداری گرفته است؟!
در عرصه توسعه فضایی شهر به مسائل زیر چه پاسخ هایی داده شده: فشردگی، هم پیوندی، همه شمولیت، اختلاط کاربری، اختلاط اجتماعی، تاب آوری شهری، اشکال شهری، پراکنده رویی شهری، نظام شهرها، مشارکت، میراث فرهنگی، بافت قدیم شهری، زیرساختهای سبز، به اشتراک گذاری ارزش زمین و… چه طرحهایی ارائه شده است؟! آیا به این موارد اساسا توجه شده است؟!
موارد دیگری همچون سیاستهای مسکن و کالبدی شهر، سیاستهای چارچوب قانونی شهر و … نیز می توان درنظر گرفت و درباره آن مواردی را مطرح کرد.