پارادوکس توسعه
اسماعیل حسام مقدم
تاملاتی درباب فیلم مستند “لانگیربین: یک شهر دوقطبی”
ساخته مانوئل دیلر از فرانسه
۶۹ دقیقه – فرانسه
لانگیربین یکی از ۱۷ فیلم مستند بلند اکران شده در ششمین جشنواره بین المللی فیلم سبز ایران هست که در استان بوشهر نیز اکران گردید.
لانگیربین؛ شهری در نزدیکترین فاصله به قطب شمال و یکی از شهرهای نروژ است که در آن صنعت زغال سنگ به عنوان یک شغل در چند نسل محسوب می شده و به خصوص در تولید انرژی منطقه شمال نروژ نیز نقشی حیاتی ایفا می کرده و می کند.
این شهر به عنوان یک شهر منطقه ای در دسترس کشورهای اسکاندیناوی نیز جهت رسیدن به قطب مورد استفاده قرار می گیرد و به نوعی شهری استراتژیک نیز محسوب می شود.
بالا آمدن سطح آب دریاها یه دلیل گرمایش زمین و آب شدن یخهای قطبی در این شهر و همچنین فرسوده شدن نجهیزات استخراج زغال سنگ، به نوعی اذهان برخی از شهروندان این منطقه را به خودش واداشته، به همین دلیل در طی یک دهه اخیر حزب سبزها در نروژ به عنوان یک حزب نوپا اما فعال شکل گرفته و در اغلب انتخابات رقیبی جدی محسوب می شود.
شهر لانگیربین دقیقا به دو پاره تبدیل شده؛ یک قسمت که حزب کارگر آن را نمایندگی سیاسی می کند در پی حفظ نظم صنعتی موجود می باشد و پاره دیگر به نقد و مواجهه با تفکر سنتی می پردازد و حزب سبزها آن را نمایندگی می کند. در رقابت های انتخاب شهردار نیز که در این فیلم به نمایش در آمد، در رقابتی نفس گیر، حزب کارگر پیروز کارزار انتخاباتی شد؛ با اینکه همچنان جدی ترین نگرانی ها از تداوم حیات صنعت فرسوده زغال سنگ در این شهر موجود بود.
این فرسودگی تجهیزات از سال ۲۰۱۳ همراه شد با افت قیمت جهانی زغال سنگ و به همین دلیل مدیران شرکت مجبور به گرفتن وامهای دولتی و تعدیل نیرو شدند و ازهمین رو تداوم فعالیت این صنعت را با چالش جدی روبه رو ساختند.
پارادوکسی که در این میان هست دقیقا از اینجا برمی آید که تا کی باید هزینه های سنگینی بر اقتصاد و محیط زیست بار شود تا منابع زیرزمینی استخراج شوند درحالی که می توان با اندکی ریسک، شغلهایی سبز را در همان منطقه صورتبندی نمود.
پرسشی بسیار حیاتی در مقابل مردم لانگیربین گذاشته شده که باید گزینش کنند؛ و این پرسش شهر را به دو پاره و دو قطب مبدل ساخته و شهر عملا دو-قطبی شده است. پرسش آنچنان قوی و مهم هست که هر پاسخی از آنان باعث می شود درون سبک زندگی متفاوتی پرتاب شوند، درون جهانی متفاوت و رخدادهای متمایزی را در زندگی روزمره شان تجربه کنند.
این فیلم مستند به خوبی نشان می دهد که لانگیربین؛ استعاره ای از دیگر شهرهای جهان است که خواه ناخواه باید با این پرسش مواجه شوند و دست آخر دست به گزینش بزنند. آیا نوبت ما هم فرا رسیده است؟!