پروژه ترسیب کربن برنامه عمران ملل متحد، توانمندسازی زنان و چند نکته
یکی از اهداف پروژه ترسیب کربن، ارتقای اجتماعی-اقتصادی از طریق اشتغال‌زایی و افزایش درآمد زنان و مردان عنوان شده که ظاهراً در زندگی زنان محل، تأثیر داشته و نیز یکی از دلایل موفقیت این پروژه، هدف توانمندسازی زنان اعلام شده و جایگاه آن در قلب پروژه دانسته شده است.
پروژه ترسیب کربن با عنوان «(Carbon Sequestration Project (CSP »، پروژه مشترکی میان دولت جمهوری اسلامی ایران و برنامه عمران ملل متحد است. این پروژه با هدف ترسیب کربن اتمسفر در مناطق خشک و نیمه‌خشک ایران و بهبود وضعیت اقتصادی و اجتماعی مردم محلی آغاز شده و رویکرد آن بهره‌گیری از مردم برای حفاظت از منابع توسعه است.
زمان آغاز این پروژه، مارس سال ۲۰۱۰ و زمان تخمینی برای اتمام آن، دسامبر ۲۰۱۶ اعلام شده است. اهداف اصلی آن در سطوح مختلف عبارت است از:
۱. در سطح جهانی: تمهید الگویی برای نشان‌دادن این‌که ترسیب کربن در زمین‌های خشک به شیوه‌ای اقتصادی قابل تحقق است؛
۲. در سطح ملی: بازیابی منابع طبیعی تخریب‌شده؛
۳. در سطح محلی: بهبود وضعیت اجتماعی-اقتصادی جوامع.
این پروژه در استان خراسان جنوبی آغاز شده و ۱۸ استان دیگر را نیز شامل می‌شود که عبارت‌اند از: تهران، کرمان، سمنان، البرز، مرکزی، بوشهر، آذربایجان غربی، فارس، گلستان، ایلام، اصفهان، خراسان رضوی، خراسان شمالی، سیستان و بلوچستان، قم و یزد. تاکنون یک میلیون و ۲۳۲ هزار هکتار تحت پوشش این پروژه بوده که شامل ۴۳۲ روستا و ۴۴ هزار و ۲۷۲نفر از ساکنان مناطق است.
اهداف ۱، ۵، ۷، ۸، ۹، ۱۰، ۱۳ و ۱۵ از الگوی توسعه پایدار مرتبط با این پروژه بوده و دستاوردهای این پروژه در منطقه اصلی آن (بیرجند) به ترتیب زیر عنوان شده است:
اشتغال: تاکنون ۵۵۰ فرصت شغلی دائمی در زمینه عروسک‌سازی و تولید عرقیجات گیاهی ایجاد شده و عروسک‌های حسین‌آباد به منزله میراث فرهنگی ملی ثبت شده است؛
آموزش: اجرای ۲۹۶ برنامه آموزشی
وام و اعتبارات: تشکیل ۶۳ گروه توسعه روستایی و ارائه بیش از ۲۴۰۰ وام
بازیابی و بهبود: بیش از ۱۵,۰۰۰ هکتار مورد بازیابی و بهبود قرار گرفته‌اند
توانمندسازی جنسیتی: زنان در کلیه مراحل و اقدامات پروژه مشارکت داده شده‌اند. حدود یک‌سوم افراد هدف پروژه را زنان تشکیل می‌دهند.
همچنین در منطقه خراسان جنوبی، کمک به بهبود وضعیت اقتصادی-اجتماعی مردم و جوامع محلی، محو فقر، تقویت عوامل توسعه انسانی و توانمندسازی زنان از جمله دستاوردهای پروژه شمرده شده است .
اکنون خراسان جنوبی به عنوان منطقه الگو در پروژه ترسیب کربن در کشور مطرح است. چند ماه قبل (۳ مارس ۲۰۱۶) مصاحبه‌ای با زنان این منطقه در سایت برنامه عمران ملل متحد منتشر شد که در آن به گوشه‌ای از تأثیرات این پروژه بر زندگی دو نفر از زنان ساکن منطقه اشاره شده است.علاوه بر این، یکی از اهداف پروژه، ارتقای اجتماعی-اقتصادی از طریق اشتغال‌زایی و افزایش درآمد زنان و مردان عنوان شده که ظاهراً در زندگی زنان محل، تأثیر داشته و نیز یکی از دلایل موفقیت این پروژه، هدف توانمندسازی زنان اعلام شده و جایگاه آن در قلب پروژه دانسته شده است . دو نکته در رابطه با پروژه مشترک ترسیب کربن (دولت جمهوری اسلامی ایران-برنامه عمران ملل متحد: ۱.ابهام در محتوای برنامه عمل، اقدامات و اهداف پروژه در حوزه زنان و خصوصاً در ذیل هدف ۵ الگوی توسعه پایدار (برابری جنسیتی) که کاملاً مرتبط با پروژه اعلام‌شده به طرز محسوسی قابل دریافت است، و این انتظار می‌رود همانند اقدامات و برنامه‌های زیست‌محیطی پروژه که به تفصیل آمده، در این زمینه نیز شفاف‌سازی به‌عمل آید. خصوصاً این‌که رویکرد دولت یازدهم، ایجاد تحول و اقدام در راستای مفهوم‌سازی اعلام شده، و باید تعیین شود که در رابطه با مفهوم برابری جنسیتی یا توانمندسازی زنان چه رهیافتی مدنظر است. ۲. بنا بر اظهارات منتشرشده و همچنین با توجه به هدف پروژه در ایجاد تحول اجتماعی- فرهنگی، به نظر می‌رسد فراتر از توانمندسازی جنسیتی، شکلی از جریان‌سازی جنسیتی توسط برنامه عمران ملل متحد دنبال می‌شود، و تأکید بر موضوع برابری جنسیتی در خانواده و اجتماع، افزایش احساس قدرت زنان با کسب درآمد و اشتغال، آموزش محورهای برابری جنسیتی از دوران کودکی به دختران و … مؤیدی بر آن است؛ که البته باید مورد توجه دستگاه‌های ذی‌ربط قرار گیرد و با رویکردی همه‌جانبه محتوا و سپس جوانب و عواقب فردی، خانوادگی و اجتماعی پروژه رصد شود. منبع: مهرخانه