سندروم عسلویه و تکثیر فساد
اسماعیل حسام مقدم
در چند یادداشت پیشین که با محوریت تحلیل سندروم عسلویه توسط نگارنده در آوای هامون نگاشته شده، قصد بر آن بوده تا با شکل دادن به یک ترکیب واژگانی، بتوانیم به تفسیر یک فضای جغرافیایی در استان بوشهر بپردازیم و در نهایت با ژرف ساختن ترکیب مذکور، آن را به وضعیتی عام تبدیل کنیم تا برای نامیدن به هر فضای جغرافیایی که دارای این نشانه ها باشد، مورد استفاده قرار گیرد. در یادداشتهای پیشین به سندروم عسلویه و کلیت فضای اجتماعی استان بوشهر و همچنین به ناکامی جوانان بومی جهت اشتغال در مناطق صنعتی پرداختم. در این یادداشت به شکل گیری فضایی گسترده برای تکثیر فساد-پذیری اشاره می نمایم.
در چهار سال گذشته تاکید برخی مدیران ارشد این استان مبتنی بر این بوده که آلودگی موجود در مناطق صنعتی جنوب استان را دستمایه ای برای گرفتن چیزی به نام عوارض آلایندگی نموده و تبلیغات گسترده ای در فضای رسانه ای و مجازی به راه انداختند. برخی از مردم جوامع محلی را نیز همراه این هیاهو نمودند و در نهایت درحال حاضر با شهرداری هایی در برخی از نقاط استان بوشهر مواجهیم که در گرداب فساد مالی غوطه می خورند.
واقعیت آن است که عوارض آلایندگی باید برحسب قانون برای بهسازی محیط زیست، رفع آثار آلایندگی واحد ها بر محیط، اصلاح و سالم سازی محیط زیست صرف شود، اما سندروم عسلویه بلای جای شهرها و روستاهای این استان را مهیا کرد و مبالغ کلانی در گردش مالی این شهرها و روستاها وارد نمود که برای آن هیچ مطالعه و یا برنامه ریزی مشخصی صورت نپذیرفته بود، و این همان شد که فساد-پذیری در این نهادها تکثیر گردید.
سندروم عسلویه به لحاظ روانی-اجتماعی با مردم یک استان و یا یک شهر می تواند کاری کند که کالبد اجتماعی آن استان را از روح فعالیت و تلاش تهی کند و تن آسایی و تن پروری را باب کند. فرهنگ تولید و معیشت پایدار را مبدل به فرهنگ مصرف و رفاه زدگی نماید و در نهایت سکوت محض آن استان را فرابگیرد.
سندروم عسلویه دارد از درون همین سکوت و سکونها برمی آید و راه خودش را در ذهن و روان مردمان این استان باز می جوید. سندروم عسلویه چنان روح آفریننده این مردمان را مسخ کرده که دیگر هیچ روایتی نه تولید می شود و نه بازتولید. مردمان این استان صرفا به مصرف کنندگان ابژه های یک گروه قدرتمند و مسلط مبدل شده اند که از درونش جریانی از تکثیر فساد به راه افتاده است.