مهدیه امیری، روزنامه‌نگار محلی در شهر بوشهر از مشکلات روزنامه‌نگاری در شهرش می‌گوید. معتقد است مشکلات زنان و مردان روزنامه نگار شهرش مشابه است. اما زنان برای راه یافتن به رده‌های مدیریتی در روزنامه‌ها نسبت به مردان راه دشوارتری پیش رودارند، تقریباً مثل همه جای ایران.
سال‌هاست روزنامه‌نگاری می‌کند. سال ۸۶ سردبیر سایت دشتستان شد و پس‌ازآن هم سردبیری فصلنامه‌های کانون همیاران جوان دشتستان، عضویت در شورای سردبیری ویژه‌نامه‌های هامون را تجربه کرد. او اکنون سردبیر وب‌سایت هامون ایران و سردبیر دوهفته‌نامه آوای دشتستان است:
-به‌عنوان یک روزنامه‌نگار محلی در جنوب ایران چه مسائل و مشکلات ویژه‌ای دارید؟
در سراسر ایران روزنامه‌نگاران محلی مشکلات زیادی دارند و این مسئله خاص جنوب نیست. اما از مهم‌ترین مواردی که در استان بوشهر می‌توانم به آن اشاره‌کنم، مسئله بیمه روزنامه‌نگاران است. متأسفانه بیشتر روزنامه‌نگاران باسابقه طولانی، همچنان بیمه نیستند. دیگر مشکلات را هم تیتر وار می‌گویم مشکلاتی که شاید برخی از آنها خاص ما هم نیست و همه روزنامه‌نگاران ایران با آنها درگیرند. عدم برگزاری کارگاه‌های آموزشی به‌طور پیوسته، فعال نبودن خانه مطبوعات استان بوشهر، عدم آشنایی روزنامه‌نگاران استان بوشهر نسبت به یکدیگر و حق التالیف اندک.اما یک مسئله مهم هم هست و آن به‌هم‌ریختگی شدید مطبوعات محلی است.
به‌هم‌ریختگی؟ ممکن است منظورتان را بیشتر توضیح بدهید؟
منظورم این است که در بعضی نشریات محلی استان بوشهر هیچ‌چیز سر جای خود نیست. در بیشتر نشریات سردبیری وجود ندارد و مدیرمسئول کار سردبیر را نیز بر عهده دارد. به دلیل نبود سردبیر به‌طور خاص، خلاقیتی در نشریات مشاهده نمی‌کنیم. چراکه مدیرمسئول درگیر دیگر مسائل نشریه است ومثلا سردبیری را بر عهدهٔ صفحه‌آرا می‌گذارد. این صفحه‌آرا است که تشخیص می‌دهد چه مطالبی به چه صورت چاپ شود. در نشریات محلی استان بوشهر گویا برجستگی مطالب و پررنگ شدنشان شدن به دایرهٔ شخصی بعضی افراد رسیده؛ کسانی که تشخیص کمی و کیفی مطالب در حوزهٔ تخصصی آنها نیست. افرادی که به‌طور عمیق به این فکر نمی‌کنند که مخاطب وقتی نشریه را ورق می‌زند چه می‌خواهد.
یعنی سردبیران یا دبیران سرویس نظارتی بر چاپ مطالب ندارند ؟
در حال حاضر وضعیت نشریات در استان بوشهر به این‌گونه است؛ آنگاه‌که مطلبی نوشته می‌شود دیگر نمی‌توانیم زیاد مطمئن باشیم چه اتفاقی برایش می‌افتد؟ زمانی که سردبیری نباشد تا کادر نویسنده را هدایت کند، این امر سبب از درون تهی شدن نشریات می‌شود و به نشریات تنها به چشم کسب درآمد نگاه می‌شود. درصورتی‌که نشریات تنها باخبر و گزارش و مقاله ساخته نمی‌شود بلکه با نگاه سردبیران و روزنامه نگارن ساخته می‌شوند. بعضی نشریات محلی با زیست غیر متعهدانه در عرصهٔ اجتماعی به‌صورت نمادین به فعالیت خود ادامه می‌دهند.
شما تاکنون به این روند اعتراض کرده‌اید؟
بله اما متأسفانه نشریات محلی در استان بوشهر به این روند عادت کرده‌اند و سعی در تغییر رویهٔ خود ندارند. در مطبوعات؛ آفرینش و خلاقیت امری ضروری است شرح و ابداع چیزی نو؛ چیزی که دیگران نگفته‌اند. مسئله‌ای که برای یک روزنامه‌نگار باید مهم باشد. زمانی که این تشخیص بر عهدهٔ افراد غیرمتخصص می‌افتد و جایگاه‌ها تغییر می‌کند، خواه‌ناخواه به سمت ابتذال پیش می‌رویم. متأسفانه بعضی نشریات محلی در استان بوشهر این‌گونه شده‌اند و تعهدی برای اطلاع‌رسانی صحیح ندارند. این روزها منشأ و مبدأ تفکرات نخبه گرایانه -به دلیل همین سهل‌انگاری‌های شاید به‌ظاهر کوچک و بی‌ارزش در حال فروپاشی است. البته باید در کنار این مورد به برخی نشریات نیز اشاره کرد که گفتمان گروه‌های خاموش را در جامعه جنوب برجسته کرده‌اند. به‌طور مثال پرونده‌های برخی نشریات که زیر نظر شورای سردبیری اداره می‌شود، دارای این ویژگی است.
مثلا کدام نشریات ؟ ویژگی این نشریات چیست و بیشتر به چه مسائلی می پردازند که شما آنها را متفاوت از بقیه ارزیابی می کنید ؟
برخی نشریات استان بوشهر از قبیل اتحاد جنوب، نسیم جنوب، نصیر و برمی را می توانم نام ببرم این نشریات همواره به اقلیت‌ها توجه ویژه‌ای داشته و پرونده‌هایی در خصوص زنان، جوانان، معلولان، سالمندان، حاشیه‌نشینان و…. چاپ کرده‌اند. هامون هم از همین زمره بوده است. آسیب‌ها و مشکلات این اقلیت‌ها را مطرح کرده است. طرح این موضوعات حتی روزنامه‌نگاران را در استان بوشهر دچار مشکل کرده است و انجمن هامون نیز از گزند این مسائل به دور نبوده و با نگاه‌های بستهٔ برخی افراد روبرو شده است. خوشبختانه در حال حاضر و در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، این مسائل تا حدودی رفع شده اما همواره این ترس هست که بعدازاین دولت؛ چه اتفاقی خواهد افتاد.
-آیا به‌عنوان یک زن روزنامه‌نگار مشکلات بیشتری نسبت به روزنامه‌نگاران مرد دارید؟ یعنی می‌خواهم بدانم؟ یک روزنامه‌نگار محلی زن مشکلات خاص و ویژه‌ای دارد؟
فرقی ندارد. تمامی روزنامه‌نگاران با این مشکلاتی که گفتم مواجه هستند وزنان و مردان در کنار یکدیگر این مشکلات را تجربه می‌کنند.
مثلاً هیچ‌وقت نشده که صرفاً به خاطر زن بودن از حضور در حوزه خبری، مصاحبه یا مواردی ازاین‌دست محروم شده باشید؟
خیر؛ تاکنون چنین تجربه‌ای نداشته‌ام. اتفاقاً برخی مسئولان به روزنامه‌نگاران زن توجه ویژه‌ای دارند و آنها را موردحمایت قرار می‌دهند. چراکه؛ اعتقاد به حضور زنان در عرصه عمومی دارند. محرومیت از مصاحبه یا هر مورد دیگری در عرصهٔ روزنامه‌نگاری زن و مرد نمی‌شناسد بلکه این نگاه افراد نسبت به روزنامه نگارن است. این نگاه‌های متحجر است که محرومیت‌ها یا پیشرفت‌ها را می‌سازد.
سلسله‌مراتب روزنامه‌نگاری برای روزنامه‌نگاران محلی زن چگونه است آیا شما به‌راحتی می‌توانید در نشریات بوشهر دبیر گروه یا سردبیر شوید ؟
نگاه‌های جنسیتی نسبت به زنان همواره وجود دارد. برای این مسئله به استان بوشهر اشاره می‌کنم. استان بوشهر ازجمله استان‌های سنتی است. همواره در جوامع سنتی، به زنان با نگاه فرودست نگریسته می‌شود و این آسیب‌ها موجب عدم حضور زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی می‌شود. در کنار این موضوع می‌توان به باورهای غلط اجتماعی مبنی بر عدم مشارکت زنان در فعالیت‌ها، عدم آگاهی زنان نسبت به حقوق شهروندی و عدم آگاهی زنان از زمینه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی برای فعالیت و حضور در اجتماع نیز اشاره کرد. این موارد موجب شده که حضور زنان در جامعه و فعالیت و تأثیرگذاری آنها نادیده گرفته شود. زنانی که در بوشهر در عرصهٔ مطبوعات فعالیت دارند و کنشگری می‌کنند، اغلب دارای سمت خبرنگار و گزارشگر هستند و تعداد محدودی می‌توانند سردبیر یا دبیر سرویس نشریه‌ای باشند. هرچند بیشتر روزنامه‌نگاران زن این توانایی رادارند که دبیر صفحات یا سردبیر باشند اما شاید به دلیل عدم اعتمادبه‌نفس در خصوص پذیرش نقش‌های متفاوت از کارهای معمول روزنامه‌نگاری یا عدم اعتماد مدیرمسئولان به زنان و ترس از برچسب خوردن روزنامه نگاران به عنوان فعال سیاسی سمت سردبیری کمتر به زنان داده می‌شود یا زنان آن را کمتر می‌پذیرند.
منبع: خبرنگاران ایران
