طنین‌ «ترانه‌های محلی ایرانی» در آلمان | گزارشی از الهام بهروزی

سلام ریاضی، موسیقیدان بوشهری از فعالیت‌هایش در سال ۱۴۰۳ می‌گوید:
طنین‌ «ترانه‌های محلی ایرانی» در آلمان

الهام بهروزی

شعر و موسیقی مهم‌ترین ابزارهایی است که سلام ریاضی با استفاده از آن‌ها دست به خلاقیت، ابتکار و درمانِ روان‌های نژند می‌زند و امید را در جهانی می‌سازد که صدای جنگ در آن بیش از صلح شنیده می‌شود. ریاضی، شاعر، مترجم، موسیقیدان و موسیقی‌درمانگر جنوبی است که سال‌هاست با تکیه بر دانش و تخصص و ایده‌های نو و مبتنی بر اصالت هنر ایرانی، برای ارتقای هنر و فرهنگ جنوب می‌کوشد. او با دوری‌گزینی از کلیشه‌های مألوف و تکرارهای بدعت‌آمیز، به‌دنبال بازروایت هنر موسیقی بومی بوشهر با صدای جهانی است تا ابعاد زیبایی‌شناختی و درمانی این هنر اصیل را به شکلی واضح‌تر و ملموس‌تر بازنمایی کند.
ریاضی متولد سال ۱۳۶۱ در بوشهر و دانش‌آموخته دانشکده علوم درمانی دانشگاه هایدِل‌بِرگ آلمان، آکادمی صدای وُرمز آلمان، دانشکده موسیقی دانشگاه هنر تهران و دانشکده زبان و ادبیات دانشگاه آزاد تهران است. او معرف مدل «تداوم یادآوری؛ یک مدل پیشگیری موسیقی درمانی برای تحلیل حافظه» است. افزون بر این، ریاضی «آچارصدادرمانی» را برای نخستین‌بار در ایران معرفی کرده و طراح ساز «چَنگِ‌تَن» است.
البته فعالیت‌های این موسیقیدان جنوبی تنها به هنر موسیقی و موسیقی‌درمانی محدود نمی‌شود، بلکه او سال ۱۴۰۰ با همراهی فرخ قدسی مجموعه‌شعر فلسفی آندره‎آس آ. گئورگالیدس، شاعر یونانی را که ««کمابیش خالی‌تر» نام داشت و متأثر از آرای فلسفی و نظریه تصویری لودویگ ویتگنشتاین بود، به فارسی برگرداند و پای در عرصه ترجمه گذاشت. ریاضی علاوه بر این، سال‌هاست در وادی شعر با تأسی از شعر معاصر ایران طبع‌آزمایی می‌کند و قرار است نخستین مجموعه‌شعر خود را به زبان فارسی با برگردان آلمانی روانه بازار کتاب کند.
ریاضی با اینکه در حوزه شعر و ترجمه دستی دارد ولی عمده تمرکز خود را در این سال‌ها بر موسیقی و موسیقی‌درمانی و فعالیت‌هایی چون «صدادرمانی» معطوف کرده است. از دیگر سوابق کاری وی می‌توان به دبیری هیأت تحریریه ماهنامه گزارش موسیقی اشاره کرد.
سلام ریاضی که هم‌اینک ساکن آلمان است، در دوره‌ای چند ساله که به ایران بازگشت، کارگاه‌های عملی و نظری «موسیقی‌درمانی با فرهنگ سلامت» را در اکثر شهرهای ایران و همین‌طور در طبیعت ایران برای عموم و متخصصان برگزار کرد که مورد استقبال واقع شد. او در دوره اقامت خود آلبوم «از بوشهر» کار مشترکش با حبیب مفتاح را در چند شهر ایران رونمایی کرد و به معرفی آچارصدادرمانی پرداخت. وی پس از بازگشت به آلمان، ادامه فعالیت‌های ادبی و هنری خود را از سر گرفت و اقدام به انتشار آثار موسیقایی و درمانی و همچنین برگزاری برنامه‌ «عصرگاه ترانه» کرد.
بخشی از فعالیت‌های سلام ریاضی در سال گذشته در حوزه‌ موسیقی‌درمانی در طب تسکینی و ضبط دکلمه بود که خود وی در این باره به بامداد جنوب گفت: در فصل بهار ۱۴۰۳، «نمایانگی یازده روایت و ویدئو از موسیقی‌درمانی در طب تسکینی» را منتشر کردم که شامل تجربیات و مشاهدات شخصی‌‌ام می‌شد. تا‌ جایی که اطلاع دارم برای نخستین‌بار است که به دو‌ زبان فارسی و‌ آلمانی ‌و به شکل تصویری و نوشتاری به این موضوع پرداخته شده است. در این نمایانگی به موضوعات عملکرد موسیقی، موسیقی‌درمانی چه معنایی دارد و موسیقی‌درمانگر به چه متخصصی گفته می‌شود، مراکز موسیقی‌درمانی کجاها هستند، کاربرد موسیقی‌درمانی در طب تسکینی چگونه است، هدف موسیقی‌درمانی در طب تسکینی چه تعریفی دارد، روش‌های موسیقی‌درمانی در طب تسکینی کدامند، بیان صدا و بداهه در موسیقی‌درمانی چه نقشی دارند، سازهای موسیقی‌درمانی در طب تسکینی را آیا می‌شناسیم، تأثیر موسیقی‌درمانی در طب تسکینی چگونه بوده است، وظایف موسیقی‌درمانگر در طب تسکینی چیست، نتیجه موسیقی‌درمانی در طب تسکینی آیا مثبت بوده است و در آخر اینترنت و موسیقی‌‌‌‌‌درمانی در طب تسکینی چه ارتباطی باهم برقرار می‌کنند، پرداخته‌ام.
ریاضی افزود: ضبط دکلمه با لهجه بوشهری بر اساس «پالتیک-استتیک شماره ۴ – نمایش‌ها – جلد اول‌» از احسان صبوحی در نخستین فستیوال هنر نوروز پست‌اورنتالیسم دیگر کاری بود که بهار گذشته به سرانجام رساندم.

«عصرگاه ترانه»؛ صدای خوش آواز ایرانی در غرب
وی برگزاری «عصرگاه ترانه» را دیگر برنامه‌ای معرفی کرد که در سال ۱۴۰۳ با مشارکت هنرمندان و هنردوستان ایرانی مقیم آلمان در برلین اجرایی کرده و در این باره توضیح داد: از آغاز تابستان ۱۴۰۳ اقدام به برگزاری ۱۰ عصرگاه ترانه کرده‌ام. برنامه‌ای که هر ماه یک‌بار برگزار می‌شود تا باهم و کنار هم آواز بخوانیم و آواز را گروهی سر دهیم. هم‌خوانی کنیم ترانه‌هایی از دهه پنجاه تا هشتاد خورشیدی و ترانه‌های محلی ایرانی را کنار تصانیف صدسال گذشته. چراکه آواز؛ نوید رهایی می‌دهد.
ریاضی تاکید کرد: این ضرورتبرمی‌گردد به تجربه‌ام به‌عنوان موسیقی‌درمان‌گر رسمی که پس‌از چند سال کار حرفه‌ای در زمینه «اختلال شناخت و حافظه»، یک مدل موسیقی‌درمانیِ پیشگیرانه را به نام «تداوم یادآوری» توسعه داده‌ام به این منظور که با فعالیت‌های موسیقیایی بتوانیم حافظه و مغز را پویا و زنده نگه داریم پیش از آن‌که دچار عارضه و بیماری شویم.
به گفته وی، یکی از پیشنهادات در این مدل، آوازخوانی به شکل گروهی یا هم‌آوازی است. احساس جمعی باعث می‌شود به هویت خود دسترسی پیدا کنیم و اعتماد نفس و نشاط را بسط دهیم، عاطفه را تحکیم بخشیم و امکان شناخت و تقویت حافظه را دوباره احیاء سازیم. ما با خواندن گروهی ترانه‌ها، خاطرات‌مان را بیدار و احساسات‌مان را لمس می‌کنیم. این مهم کیفیت زندگی را ارتقاء می‌بخشد.
او یادآور شد: به عنوان موسیقیدان در تابستان گذشته قطعه «کنار تو» بداهه‌ای بر شعر علی عبداللهی با ساز چَنگ‌ِتَن و آواز پرهام‌ علی‌زاده دیگر قطعه‌ای بود که ضبط و در برنامه «بین آسمان و زمین» اجرا کردم.

«بین صفر»؛ عزیمتی بین آغاز و پایان
این شاعر و موسیقیدان بوشهری، همچنین پاییز گذشته اقدام به بازانتشار آلبوم «بین صفر» کرد و در این خصوص بیان کرد: آلبوم بین صفر را با هفت قطعه که پیداییِ بی‌-کران گمان است، بازانتشار دادم. این آلبوم را با موزیسین فلسطینی، فریس اسحاق با بداهه‌پردازی و بداهه‌نوازی کار کردیم که در مهرماه منتشر شد. عنوان آلبوم بین صفر اشاره دارد به عزیمتی بین آغاز و پایان، آکنده و خلوت، هستی و چیستی. هر قطعه این آلبوم آفرینشی است آنی و زاده لحظه تا شنونده را از راه بداهه شهودی و حس به فضایی سیّال ترغیب کند. گردش‌های‌ ملودی‌ و هارمونی‌، بدین‌خاطر سیلانی آزاد و شناور دارند‌ که مکاشفه و مشاهده را از راه شنیدن ممکن سازند. قطعات آلبوم بین صفر شبیه به‌ عکس‌هایی فوری از لحظاتی زودگذر و پرصدا با تأملی ملایم تا خلسه‌ای شادی‌آور شده‌اند.
وی دیجیتالی‌کردن قطعاتش را دیگر کاری دانست که در طول سال گذشته انجام داده و هم‌اینک این قطعات در پلتفرم‌های گوناگونی مثل اسپُتی‌فای، ساندکلود، بَندکَمپ و یوتیوب در دسترس هستند و در این خصوص گفت: «در چرخ‌ زمان» یک قطعه برای اصوات الکترونیک با هم‌نوازی کلارینت فریس اسحاق، «م‌ْکِلِلِه» یک قطعه برای چَنگِ‌تَن و آواز که محمدعلی ذاکری قشمی خوانده، «بعداز تو درین شهر» یک قطعه الکتروآکوستیک با تکه‌شعرهایی از مولانا و علی دیّری، دکلمهٔ شعر «گوش‌ماهی به‌ گوشش» از علی دیّری با موسیقی پس‌زمینه، صداگفتار «متمّم» که عاشقانه‌ای ا‌ست برای نور و از واژه‌های متمّم فارسی بهره گرفته، از جمله آثاری بود که دیجیتالی شدند و در دسترس قرار گرفته‌اند.
ریاضی با اشاره به شعرخوانی دو قطعه از اشعارش به‌ نام‌های «این ایران» و «ارتعاش» در دو یادمان ادبی در برلین، به انتشار آلبوم «پیاده» در سال ۱۴۰۳ اشاره و تصریح کرد: دی‌ماه آلبوم پیاده را که ۱۳ قدم با/تا صداست منتشر کردم. هر قدم تصاویری دارد: زن و مردی برهنه میان برگ و تنه؛ مرد دونلی می‌نوازد، زن گیسو می‌بافد. خوشه‌های سنگی گندم؛ طلایی و سیاه‌سفید. منقوش میان سه‌چوب بادام. سیب‌های بالا افتاده از نخل. پنج اندام بی‌صورت، رقصان، با کوزه‌هایی بر سر و دستی بر دامن. دو صندلی روبروی هم بی یک میز (یک پریز در میان). سنگ‌فرش از چکه‌آب. فرغون فرعون. شوره‌زاری صحرایی – آبی‌هایی دریایی. سطح که خط می‌خورد. قرمزبیشه. دیوار می‌چیند. هزاران سکوت؛ صدها صدا.

تولد «چیست» با شعری از منوچهر آتشی در برلین
آهنگ‌ساز و ایده‌پرداز آلبوم پیاده، طراحی و ضبط قطعه «چیست» با شعری از منوچهر آتشی، آواز سعید باباخانی، کوبه‌‌ای‌ها و نِی حبیب مفتاح همراه با ساز چَنگِ‌تَن، نوشتن و انتشار ترانه «۱۰۰۰ فرسنگ» با آواز و موسیقی حبیب مفتاح و همکاری روزبه اسفند، ساخت و انتشار قطعه «نکن‌ جَنگ» ‌که ساخته شده با سازصداها برای صلح با خود، انتشار کتاب الکترونیکی کمابیش خالی‌تر روی سایت طاقچه را از جمله فعالیت‌هایی دانست که سال گذشته به سرانجام رسانده است.
وی در خصوص برنامه‌های آینده‌اش گفت: علاوه‌براین‌که به‌عنوان موسیقی‌درمانگر رسمی در بخش‌های طب تسکینی و مراقبت‌های ویژه بیمارستان شاغل هستم، اجراهای زنده شعر و موسیقی، انتشار یک آلبوم تازه صوتی همزمان با زادروزم در تابستان، همین‌طور ضبط و انتشار سه قطعه پی‌درپی برای چَنگ‌ِتَن و سازهای مقامی ایران، انتشار نخستین مجموعه‌شعرم و ادامه برگزاری عصرگاه ترانه برنامه‌هایی هستند که پیش‌رو دارم.

فصلنــــامـــه ارغنــــون هامـــون (فروش اینترنتی)

ماهنـــــامـــــه نــامـــه هـامـــــون (فروش اینترنتی)

دوهـفتـــــــه نــامـه آوای هـــــامــــون (فروش اینترنتی)

انتـــــشــــــــارات هــــامـــــــون نـــــو (فروش اینترنتی)

نشستن در لژ مخصوص غول‌های ادبی؛ درباب منوچهر آتشی

درباره استاد غلامعباس توسلی؛ حافظه زنده جامعه شناسی

توسلی در سه بزنگاه تاریخی؛ یادداشتی از حمیدرضا جلائی‌پور

آکادمیسین مردم‌مدار؛ یادداشتی از حسین سراج زاده

طنین‌ «ترانه‌های محلی ایرانی» در آلمان | گزارشی از الهام بهروزی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

اخبار مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ