‍ سعید مدنی؛ تنگاتنگی علم و عمل | مقاله ای از دکتر فیروزه صابر

‍ سعید مدنی؛ تنگاتنگی علم و عمل

دکتر فیروزه صابر

جمع گرایی ارزشی است که بر رفتار گروهی و‌ انسجام و تعامل جمعی استوار است ‌و بر تعلقات و اهداف جمع تأکید می کند. ارزشی که دوست گرامی در بند ، سعید مدنی هم در منش به آن پایبند است و هم در ورز دادن ادبیات آن و انتقال و انتشار دانش آن در پژوهش های خود کوشیده است . ارزشی که نظریه پردازان و‌کنشگران اجتماعی بویژه از دهه ۱۹۸۰ با هدف مشارکت اجتماعی ، دغدغه آن را در سر دارند و تحقق اش در علم ‌و عمل امتیازی ارزشمند است . گو اینکه در جمهوری اسلامی جرم و هر آنکه از این صفت برخوردار شود مجرم و‌محکوم به اسارت است. سعید مدنی نیز در زمره این اسیران است .

مجرد از مطالعات میدانی و کتب و مقالات تخصصی و کارگاههای آموزشی او در این باره ، کتابی تحت عنوان جماعت گرایی ، نظریه ای برای عدالت ، توسعه و مشارکت از جمله آثار اوست که به تبیین این مفهوم پرداخته است . در سر آغاز آورده است : به او که به یادمان آورد « دستانمان را به سوی یکدیگر دراز کنیم و خانه هایمان را قبله قرار دهیم ».

او در دوره تبعید خود در بندر عباس و در سال ۱۳۹۵ مجالی یافت تا این اثر را بازنگری کند و در نتیجهٔ آن دامنه نگاه به جماعت و جماعت گرایی را فراخ تر نمود و ابعاد آن را از مرز نظریه های معاصر تا سطح فضای واقعی و مجازی ، کاربرد آن در برنامه ریزی و‌ توسعه جماعت محور و توسعه محلی پایدار دارایی مبنا در مقابل نیاز مبنا و بیان تجاربی عملی در خدمات شهری و حمایت های اجتماعی و توانمند سازی اقشار نابرخوردار ترسیم کرده است . به تعبیری دیگر ، به قصد راهگشایی تفکر جماعت گرا ، تجارب علمی و عملی را پیوند زد.

در این اثر ضمن بررسی نظرات و اندیشه های گوناگون، مفهوم جماعت از نظر او به مثابه نتیجه تحولات مهم اجتماعی، سیاسی و فرهنگی در حال تغییر است . کاربرد و رویکرد جماعت محور در برنامه های توسعه، زمینه مناسبی برای تقویت روش های مشارکت جویانه در برنامه ریزی است. به عبارتی نا امیدی از وعده های دولت مدرن به خواست احیای دوباره جماعت به عنوان مبنایی برای سیاستگذاری و برنامه ریزی منجر شده است.

▪️به گفته او اساس جماعت را می توان « پیوند همبستگی و احترام » نامید. این اصل مفهوم عملی مهمی به واسطه اهمیت کیفیت روابط انسانی در بردارد. جماعت معاصر ممکن است به عنوان جماعت ارتباطی که مبتنی بر شکل جدیدی از تعلق است، درک شود. پیوندهای ارتباطی و ساختارهای فرهنگی در جماعت های معاصر، امکان های بی شمار تعلق، بر حسب مذهب، ملیت، قومیت، سبک زندگی و ‌جنسیت ایجاد کرده اند. دوام جماعت منوط به توانایی جست و جوی راههای تعلق، به ویژه در بستر جهان کنونی با ناامنی فزاینده است .

در دیدگاه او امروزه فرد تنها به یک جماعت مربوط نیست ، بلکه ممکن است علقه های چند گانه و همپوشانی داشته باشد. امروزه ساختار جماعت بیشتر شبیه یک شبکه است و لزوما متحد و قابل رؤیت نیست. جماعت به مثابه یک مفهوم هنجاری ، بخش مهمی از دموکراسی مدرن است که پایه های مشارکت مدنی در سیاست ها را فراهم می آورد. انواع جدید جماعت اعم از محلی، مجازی، ملی، قومی، مذهبی و جنبشی، ظرفیت زیادی برای تعریف موقعیت های جدید و ساختن واقعیت اجتماعی دارند.

در مجموع در این بررسی در جریان حرکت از درک سنتی جماعت به مثابه یک واحد کوچک که به شکلی محلی استقرار یافته و بر پایه ارزش های سنتی استوار است ، به سوی نگاه به جماعت به عنوان بروزی از نیروهای ارتباطی در مدرنیته ، به درکی از جماعت دست می یابیم که‌ در آن جماعت بخشی از جهان‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ ِ جهانی شده است.

فصلنــــامـــه ارغنــــون هامـــون (فروش اینترنتی)

ماهنـــــامـــــه نــامـــه هـامـــــون (فروش اینترنتی)

دوهـفتـــــــه نــامـه آوای هـــــامــــون (فروش اینترنتی)

انتـــــشــــــــارات هــــامـــــــون نـــــو (فروش اینترنتی)

نشستن در لژ مخصوص غول‌های ادبی؛ درباب منوچهر آتشی

درباره استاد غلامعباس توسلی؛ حافظه زنده جامعه شناسی

توسلی در سه بزنگاه تاریخی؛ یادداشتی از حمیدرضا جلائی‌پور

آکادمیسین مردم‌مدار؛ یادداشتی از حسین سراج زاده

‍ سعید مدنی؛ تنگاتنگی علم و عمل | مقاله ای از دکتر فیروزه صابر

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

اخبار مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ