سعید مدنی و دغدغه های مشترک | مقاله ای از دکتر مصطفی معین

سعید مدنی و دغدغه های مشترک

دکتر مصطفی معین

استاد پیشین دانشگاه علوم پزشکی تهران،

رئیس هیات‌ مدیره موسسه رحمان و هیات مدیره موسسه نیکوکاری مجتبی معین

دلتنگی برای دیدار دکتر مدنی و کنشگری اندیشمندانه و حضور صمیمانه‌اش در هر فعالیت علمی و پژوهش اجتماعی، دغدغه مشترک من و سایر دوستان و همکارانی است که جایش را خالی می‌بینیم. کند و کاو علمی و تبیین و تحقیق در باره مسائل اجتماعی ایران، توسعه‌ی جامعه مدنی، جنبش‌های اجتماعی، خشونت و نابرابری، اعتیاد، حقوق کودکان و کودک‌آزاری از جمله فعالیت‌هائی است که حکومت باید قدردان تلاش‌های او باشد و نه گناهانی که تاوانش زندان و تبعید و دور بودن از خانواده‌ و همکارانش باشد.

در اینجا به سابقه آشنائی، همکاری‌ها و خاطراتی در این زمینه می‌پردازم.

اولین آشنائی‌ام با جناب دکتر سعید مدنی به بیست سال قبل، در هنگامه‌ی نهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ۱۳۸۴ بر می‌گردد. من در دوره تبلیغات آن انتخابات، با شعارهای “دموکراسی برای ایران و صلح برای جهان” یا “انتخاب معاونت حقوق بشر رئیس جمهوری”؛ وعده تشکیل “جبهه دموکراسی و حقوق بشر” را داده بودم و به آن پایبند بودم. در جلسات جبهه که به مدت نزدیک به دوسال تشکیل می‌شد، آقای مدنی شرکت می‌کرد و هرچند بیشتر اوقات ساکت بود ولی با کنجکاوی مطالب و فرآیند کار را پیگیری می‌کرد، هرچند متاسفانه به‌خاطر کم‌لطفی و غفلت رفیقانِ نیمه‌راهِ اصلاح‌طلب، جلسات آن جبهه تداوم پیدا نکرد و به اهدافش نرسید. این همکاری و رابطه‌ی سیاسی و اجتماعی، زمینه‌ای شد برای شکل‌گیری یک همکاری نزدیک‌تر علمی در اوائل تاسیس موسسه مردم‌ نهاد رحمان، موسسه‌ای که با هم‌فکری چند تن از دوستان قدیمی‌ام در آموزش عالی به منظور مطالعه در باره آسیب‌های اجتماعی در سال ۱۳۸۵ تاسیس شده بود. آقای دکتر مدنی در این مقطع بود که مطالعه و تدوین ۱- “اولین گزارش وضعیت اجتماعی ایران- ۱۳۸۰ تا ۱۳۸۷” را پیشنهاد داد و با پشتیبانی موسسه رحمان و همکاری حدود ۳۰ تن از پژوهشگران در تخصص‌های مختلف از جمله جامعه‌شناسی، اقتصاد، توسعه، روان‌پزشکی، ارتباطات، آموزش عالی، علوم تربیتی و…، در ظرف مدت دو سال به انجام رساند. در آن زمان واژه “آسیب اجتماعی” یک واژه امنیتی تلقی و سانسور می‌شد، و طبیعی بود که مجوز چاپ رسمی کتاب گزارش نتایج آن مطالعات داده نشود! و به همین دلیل کتاب به عنوان نشریه داخلی رحمان تکثیر شد و مورد استقبال زیاد جامعه علمی و استناد پژوهشگران علوم انسانی و اجتماعی قرار گرفت.

این همکاری‌ها همچنان ادامه یافت که با دستگیری و تبعید ایشان به بندرعباس دچار وقفه‌ای موقت گردید. در جریان انتخابات دوره دوم دولت روحانی که من سفری به بندرعباس داشتم، به دیدار آقای مدنی رفتم و نهار ظهر را مهمان او با قلیه‌ماهیِ لذیذ دستپخت خودش بودم. در آن‌جا بحثی هم در باره مسائل سیاسی روز داشتیم و ایشان با اشاره به تیتر اصلی روزنامه‌ای که از قول من تیتر زده بود “اصلی‌ترین رقیب روحانی کارنامه اوست!”، به نقد عملکردش پرداخت. پژوهش و اندیشه‌ورزی جزئی جداناپذیر از وجود او بود و در دوره تبعید هم با کمک دختر خانم‌ خود در حال انجام پژوهشی در نواحی حاشیه‌ای بندرعباس و درحال تنظیم نتایج آن بود. پس از رهائی از تبعید، باز هم همکاری علمی آقای مدنی با رحمان ادامه یافت که از جمله‌ دستآوردهای آن، کتاب‌ها و انتشارات زیر است:

۲- “آسیب‌پذیری و تاب‌آوری”،

۳- “گزارش وضعیت توسعه انسانی ایران”

۴- گزارش تحلیلی”آتش خاموش”، در باره اعتراضات اجتماعی پس از بالابردن ناگهانی قیمت بنزین در دولت روحانی است. دکتر مدنی بیان می‌کرد که علیرغم اینکه در جلسه‌ای که به دعوت دفتر رئیس جمهور وقت برای بحث و تبادل نظر در این زمینه تشکیل شده بود، هشدار جدی داده و وقوع اعتراضات مردمی را پیش‌بینی کرده است، باز هم دست به آن تصمیم فاجعه آفرین زده‌اند.

۵- “مظاهرات سلمیه”، گزارش تحلیلی از اعتراضات آب در خوزستان، به عنوان بررسی موردی یک خیزش اجتماعی است.

۶- مشارکت در تدوین “دومین گزارش وضعیت اجتماعی ایران در سال‌های ۱۳۸۸-۱۳۹۵ است.

۷- و هم‌ اکنون مشارکت در تدوین “سومین گزارش وضعیت اجتماعی ایران”، که علیرغم محدودیت‌ها و شرائط زندان، در حال انجام است.

تبعید دکتر مدنی از زندان اوین به زندان دماوند، ظلم مضاعفی به او، به همسر فرهیخته و دردمند، و به مادر و خانواده‌ی مظلوم اوست که هیچ نسبتی با راه و رسم حکومت‌داری عقلانی ندارد! از دیگر بی‌مهری‌ها نسبت به دکترمدنی، ممانعت از عزیمتش به خارج کشور برای گذراندن فرصت مطالعاتی علمی در دانشگاه معتبر ییل در آمریکا بود که در آخرین لحظه خروج از فرودگاه، علیرغم اینکه گفته بودند ممنوع‌الخروج نیست، انجام گرفت.

همکاری دیگر او، پس از تاسیس نهاد مردم نهاد “موسسه نیکوکاری دکتر مجتبی معین” در سال ۱۳۹۶ بود، من از آقای دکتر مدنی خواهش کردم که دبیری شورای علمی موسسه را عهده‌دار شوند. ماموریت اصلی این موسسه فعالیت نوع‌دوستانه در زمینه

مطالعه مسائل و مشکلات اجتماعی با پشتیبانی از نهاد‌های مدنی فعال در عرصه‌‌های اجتماعی است. از جمله اولین نتایج این همکاری، انجام مطالعه و تدوین انتشار کتاب “جامعه مدنی و کرونا- تجربه جهانی” است. از جمله‌ی دیگر دستآوردهای ارزشمند ایشان، پیگیری راه‌ اندازی “اپلیکیشن الکترونیک داوطلبی”، نظارت بر “ترجمه کتاب جامع داوطلبی”، مشارکت در برگزاری “جایزه دوسالانه دکتر مجتبی معین” و مستند سازی ابتکارات برتر سازمان‌های جامعه مدنی، و نیز طرح‌های “ظرفیت سازی نهادهای غیر دولتی در استان‌های سیستان و بلوچستان و ایلام” بوده است.

اگر بخواهم چند جمله‌ای هم در باره ویژگی‌های شخصیتی دکتر مدنی بگویم، داشتن صداقت و صمیمیت، مسئولیت پذیری، وفای به عهد، و تلاش بی‌وقفه علمی و پژوهشی اوست که بیشترین جاذبه را برای جوانان و پژوهشگران دارد و بالاترین نیاز و ضرورت امروز جامعه ایرانی است. شناخت ژرف و تحلیل او در ارتباط با جامعه ایران و دلسوزی‌اش در ارائه پیشنهاد‌های علمی و کاربردی در جهت اصلاح ساختاری نظام، پیشگیری از آسیب‌های اجتماعی، مدیریت سوانح و بحران‌ها و شفافیت و صراحت در نقد مشفقانه‌ی سیاست‌ها و اقدامات بحران‌زائی که توسط حکومت به اجرا گذاشته می‌شود، از دیگر خصائل کم‌نظیر انسانی و اخلاقی اوست. خصلت‌ها و ارزش‌هائی که متاسفانه از آن‌ها برداشت جرم‌انگاری می‌شود و باعث بازداشت و تبعید و به زندان انداختن مکرر این انسان شریف، دانشمندِ متعهد، و جامعه‌ شناس پژوهشگر و آزاده شده است.

من امیدوارم که به فضل و عنایت پروردگار و با توجه به خواسته‌ی عموم فرهیختگان دلسوز این مرزوبوم، در آینده نزدیک شاهد تجدیدنظر در رفتار سیاسی مسئولان قضائی و امنیتی و احکام صادر شده و آزادی جناب دکتر سعید مدنی باشیم و ادامه تلاش‌های ارزنده‌ی علمی و مصلحانه‌‌اش را جشن بگیریم!

فصلنــــامـــه ارغنــــون هامـــون (فروش اینترنتی)

ماهنـــــامـــــه نــامـــه هـامـــــون (فروش اینترنتی)

دوهـفتـــــــه نــامـه آوای هـــــامــــون (فروش اینترنتی)

انتـــــشــــــــارات هــــامـــــــون نـــــو (فروش اینترنتی)

نشستن در لژ مخصوص غول‌های ادبی؛ درباب منوچهر آتشی

درباره استاد غلامعباس توسلی؛ حافظه زنده جامعه شناسی

توسلی در سه بزنگاه تاریخی؛ یادداشتی از حمیدرضا جلائی‌پور

آکادمیسین مردم‌مدار؛ یادداشتی از حسین سراج زاده

سعید مدنی و دغدغه های مشترک | مقاله ای از دکتر مصطفی معین

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

اخبار مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ