اینکه آقای رییس جمهور، منشور حقوق شهروندی منتشر کند، حداقل فایده اش برای ما این است که به بهانه نقد یا تایید این منشور می توان در باره مفاهیم حقوق بشری گفت و نوشت. خوبی پیش نویس این است که به جنبه های اجتماعی حقوق شهروندان از جمله حق آموزش و لوازم آن نیز توجه شده است. بندهایی از این منشور درباره حقوق کودکان است. مثلا : کودکان باید از حمایت های اجتماعی متناسب با نیازهای ویژه آنان، از جمله… امکانات آموزشی و تحصیلی مناسب، مربیان و معلمان متخصص و صلاحیت دار برخوردار باشند. کودکانی که والدین آنها شاغل هستند، باید از امکانات و شرایط مناسبی برای سهولت در نگهداری و مراقبت و زندگی متعارف اجتماعی دوران کودکی بهره مند شوند…. نظر کودکان و نوجوانان باید در مسائل مربوط به زندگیشان… مورد توجه قرار گیرد… حق تمامی شهروندان ایرانی است که از امکانات آموزش و پرورش رایگان تا پایان دوره متوسطه و نیز وسایل و امکانات تحصیلات عالی بهره مند گردند… دولت موظف است زمینه دسترسی مطلوب کلیه شهروندان را به آموزش و تحصیل مناسب فراهم نماید…. قرار گرفتن کودک در معرض اطلاعاتی که ممکن است موجب بروز خشونت فکری و غلبه ترس و هراس فیزیکی و یا ذهنی بر آنها شود، مجاز نیست و نقض حق سلامت کودک محسوب میشود.
این حقوق عینا در بند ۹۴ (حق تمامی شهروندان ایرانی است که از امکانات آموزش و پرورش رایگان تا پایان دوره متوسطه و نیز وسایل و امکانات تحصیلات عالی بهره مند گردند.) و بند ۹۵ (بهره مندی از آموزش و تحصیل جزو حقوق هر شهروندی است. دولت موظف است به منظور حفظ سرمایه های انسانی، زمینه دسترسی مطلوب کلیه شهروندان را به آموزش و تحصیل مناسب فراهم نماید.)، بند ۱۰۴ (کودکان باید از حمایتهای اجتماعی متناسب با نیازهای ویژه آنان، خدمات بهداشتی مناسب از جمله تغذیه و آب سالم، محیط زندگی مساعد اعم از خانه و مدرسه، خدمات درمانی و پزشکی با کیفیت، تفریح، فعالیتهای خلاقانه و سرگرم کننده، امکانات آموزشی و تحصیلی مناسب، مربیان و معلمان متخصص و صلاحیت دار برخوردار باشند. کودکانی که والدین آنها شاغل هستند، باید از امکانات و شرایط مناسبی برای سهولت در نگهداری و مراقبت و زندگی متعارف اجتماعی دوران کودکی بهره مند شوند.)، بند ۱۰۵ (کودکان حق دارند به اطلاعات متناسب با سن آنها دسترسی داشته باشند. قرار گرفتن کودک در معرض اطلاعاتی که ممکن است موجب بروز خشونت فکری و غلبه ترس و هراس فیزیکی و یا ذهنی بر آنها شود، مجاز نیست و نقض حق بر سلامت کودک محسوب می شود) و بند ۱۰۸ (کودکان و نوجوانان باید از حمایت های ویژه برخوردار شوند. نظر این افراد باید در مسائلی که مربوط به زندگی شان محسوب می شود، با در نظر گرفتن سن و درجه رشد آنها مورد توجه قرار گیرد. ) پیش نویس منشور مورد تاکید قرار گرفته اند. می توان گفت که در منشور به مهم ترین حقوق آموزشی کودکان توجه شده است . البته منشور بحث محتوا و کیفیت آموزش را ندیده است اما تحقق همان اصولی که در منشور آمده بسیار مهم و اساسی است. نکته مهم این است که حقوق دانش آموزان بر خلاف حقوقی مانند آزادی بیان و آزادی تشکیل اجتماعات و حقوق زندانیان سیاسی و محاکمات و….توسط قوای دیگر و یا نهادهای خودسر که دولت بر آنها تسلط ندارد نقض نشده است بلکه ناقض این حقوق در درجه اول وزارتخانه ای است که مستقیما زیر نظر رییس جمهور قرار دارد.
رییس جمهور برای تامین این حقوق است کافی است که از وزیر آموزش و پرورش بخواهد این حقوق را رعایت کند و مثلا «مربیان و معلمان صلاحیت دار و متخصص» سر کلاس بفرستد و یا دوره پیش دبستانی را عمومی و اجباری کند و یا با اخذ پول تحت عناوین مختلف، رایگان بودن تحصیل تا پایان متوسطه را اجرایی کند و یا برای بچه های خانم های شاغل مهدکودک مجانی دایر کند و یا نظر دانش آموزان را در مورد نحوه اداره مدرسه بپرسد و یا زمینه دسترسی مطلوب کلیه شهروندان به آموزش و تحصیل مناسب (آموزش برای همه ) را فراهم نماید و…
احتمالا وزیر آموزش و پرورش به رییس جمهور خواهد گفت که اجرای برنامه آموزش رایگان و پوشش بچه های پیش دبستانی و تاسس مهدکودک مجانی و اجرای برنامه آموزش برای همه نیاز به بودجه کافی دارد و با بودجه فعلی نمی شود وارد این مباحث شد. اما رییس جمهور می تواند به او بگوید که توجه به نظر کودکان و نوجوانان در مسائل مربوط به زندگیشان نیازی به بودجه اضافی ندارد و یا ممانعت از قرار دادن کودک در معرض اطلاعاتی که موجب بروز خشونت فکری و غلبه ترس و هراس فیزیکی و یا ذهنی بر آنها شود، حتی باعث صرفه جویی در بودجه آموزش و پرورش می شود… مثلا اگر در برنامه های صبحگاهی مدارس به جای فریادهای مرگ خواهی ، از زندگی و امید بگویند جلوی اشاعه خشونت و ترس و نفرت تا حدودی گرفته می شود و اگر کتاب های درسی به جای ترویج خشونت و نا بردباری ، مروج مهربانی و کمک به همنو ع و دوست داشتن انسانها باشد، برخی از اهداف منشور بر آورده می شود. درواقع مشکل ما نداشتن قانون و منشور و بخشنامه های خوب نیست . مشکل اجرای قانون است. رئیس جمهور باید دنبال این باشد که چرا منشور ها و قوانین قبلی اجرا نمی شود؟
