رستگاری اندیشه اصلاح طلبی در آرامش و گفتگو

اسماعیل حسام مقدم
جامعه شناس و فعال مدنی

سه ماه پیش برای انتشار روزنامه پیام عسلویه یادداشتی نگاشتم با عنوان “برگردیم و منابع اندیشه اصلاح طلبی را بازخوانی کنیم!” ؛ که در آن به همه کسانی که خود را در جبهه و اندیشه اصلاحات می یابند، این نکته را گوشزد نموده بودم که برای بازی در میدان اجتماع و سیاست باید بایسته های اندیشه اصلاح طلبی را با خود داشته باشند. با این ایده یادداشتم را آغاز می نمایم تا از پیچیدگی کنش در فضای اندیشه اصلاح طلبی ایران بگویم و این نکته را حساس کنم که نمی شود با آموخته های دو دهه پیش، به تحلیل این لحظات نشست و مدعی هم بود.
آصف بیات؛ اندیشمند جامعه شناسی سیاسی درباب جامعه خاورمیانه معاصر از واژه “پیشروی آرام” یاد می کند و این ترکیب بندی جدید را ذیل کتاب جدیدش با عنوان “زندگی به مثابه سیاست” (۲۰۱۰ – انتشارات دانشگاه آمستردام) تحلیل می کند. پروفسور بیات در توصیف جنبش های اصلاح طلبی در این جوامع از عنوان “ناجنبش” استفاده می کند و از این نکته پرده بر می دارد که مردم و عوام با نوعی “هنر حضور” که با گونه ای خلاقیت و نواندیشی همراه هست، به “عاملیت در زمان عسرت” می پردازند. با این ایده من به عنوان یک جامعه شناس این ایده را در ذهنم دارم که جامعه امروز ایران، جامعه ای هست که بیش از آنکه منتظر دستور و فرمان نخبگان سیاسی خودش بایستد، راه خودش را پیدا می کند و این را در هنر حضور انتخابات سال ۹۲ به نمایش گذاشت. متاسفانه در سالهای اخیر نخبگان جامعه ایران درگیر حواشی چه در دنیای واقعی و چه در دنیای مجازی شده اند و آن پیشتاز بودن خود را به طور نسبی در جنبش ها از دست داده اند، در لحظه کنونی که کمتر از یک هفته به روز انتخابات سال ۹۴ باقی مانده، من مطمئن هستم که مردم با کنشی در آرامش و همراه با گفتگو و دیالوگ، انتخاب خودشان را خواهند کرد، آن چنان که در سال ۹۲ این اتفاق رخ داد و شاهد برآمدن اندیشه ای در نظام حکومتداری ایران شدیم که به ساختارهای اجتماعی و نظام فرهنگی جامعه توجه عمیق و گفتمانی دارد و این جنش های اجتماعی در زندگی روزمره مردم یا به زعم آصف بیات؛ ناجنبش ها را به رسمیت می شناسد.
از سویی دیگر به عنوان یک اصلاح طلب که غالبا در سپهر اندیشگی این نحله و جریان زیست می کنم، معتقدم که نخبگان سیاسی و نمایندگان فکری اصلاح طلب در زمین و میدانی در حال بازی هستند که رستگاری خودشان را در آرامش و گفتگو درخواهند یافت و نه در هیاهو و کشمکش. به زعم من آن چه که ضامن رستگاری اندیشه اصلاح طلبی هست و می شود این نگرش را در اندیشه های “سید محمد خاتمی” نیز به نظاره نشست، همین دو موقعیت خاص کنشگری سیاسی و اجتماعی می باشد. به عنوان نمونه می توان به انتخاب “دکتر محمدرضا عارف” اشاره نمود که با کنش گفتگو-محور و معطوف به آرامش و طمانینه خویش، این امکان را مهیا ساخت تا الان ما بتوانیم از ایده های اصلاح طلبی خود یاد کنیم.
انتخابات در استان بوشهر مانند همه استان های پیرامونی در وضعیتی بینابینی و لغزان برای اصلاح طلبان و اعتدالیون قرار دارد و این هنر حضور مردم و عوام هست که با پیشروی آرام خود خواهند توانست به چشم اندازهای جدیدی از جامعه مدنی دست یابند اگر که نخبگان سیاسی همسو با تغییر، فضا را مشوش نکنند و باب گفتگو را بگشایند و در ائتلافی گسترده بتوانند زخم های زندگی مردم را التیام ببخشند. در اینجا به عنوان یک جامعه شناس اصلاح طلب این نکته را عرضه می دارم که حل مسائل گسترده و عمیق اجتماعی در ایران امروز، جز با ائتلاف و تعامل امکان پذیر نیست. و مردم ایران این را به خوبی درک کرده اند و در انتخابات سال ۹۲ به نمایش گذاشتند. این هنر و خلاقیت حضور مردم را برای انتخابات سال ۹۴ می شود بیشترو گسترده تر یافت اگر که فضای اصلاح طلبی / اعتدال گرایی را به سمت آرامش پیش ببریم و درب های گفتگو و ائتلاف را بگشاییم.

منبع: نوشتاری کوتاه برای نگرخواهی خبرگزاری ایلنا درباب انتخابات سال ۹۴

سالنــــامـــه ارغنـــــــون هامـــون (فروش اینترنتی)

فصــــلنــامـــــه نــــامـــــه هـــامـــــون (فروش اینترنتی)

دوهـفتـــــــه نــامـه آوای هـــــامــــون (فروش اینترنتی)

انتـــــشــــــــارات هــــامـــــــون نـــــو (فروش اینترنتی)

نشستن در لژ مخصوص غول‌های ادبی؛ درباب منوچهر آتشی

درباره استاد غلامعباس توسلی؛ حافظه زنده جامعه شناسی

توسلی در سه بزنگاه تاریخی؛ یادداشتی از حمیدرضا جلائی‌پور

آکادمیسین مردم‌مدار؛ یادداشتی از حسین سراج زاده

رستگاری اندیشه اصلاح طلبی در آرامش و گفتگو

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

اخبار مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ