حقوق شهروندی؛ چالش اصلی جامعه مدنی در ایران | در گفتگو با دکتر لطفعلی بخشی

حقوق شهروندی؛ چالش اصلی جامعه مدنی در ایران

گفتگوی اختصاصی ارغنون هامون با

دکتر لطفعلی بخشی؛ استاد اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی و نایب ریییس انجمن اقتصاددانان ایران

ارغنون هامون: جامعه مدنی در ایران با چه چالشهایی مواجه است؟

دکتر بخشی: چالش اصلی جامعه مدنی ایران حقوق شهروندی است.

ترکیب جامعه مدنی ایران را می‌توان به دو بخش تقسیم کرد

الف: جامعه مدنی شهرهای بزرگ و

ب: جامعه مدنی شهرهای کوچک ‌‌روستاها.

تا قبل از ایجاد شوراهای شهر و روستا، جوامع مدنی در شهرهای کوچک و روستاها فعالیت محدودی در زمان انتخابات داشتند. با راه‌اندازی شوراهای شهر و روستا، جامعه مدنی در این مناطق تا حدودی شکل گرفت و تقریبا فعال است لیکن تمرکز اصلی آنها بر روی منافع و نیازهای محلی و قبیله‌ای این مناطق متمرکز است و برخی خواسته‌ای مدنی مانند آزادی‌های شهروندی چندان از نظر آنها اهمیت ندارد بنابراین چالش اصلی جامعه مدنی ایران، درباره حقوق شهروندی در شوراهای شهر و روستا چندان مطرح نیست. جامعه مدنی در شهرهای بزرگ فعال است و حقوق شهروندی در آن‌ها مطرح است لیکن در سال‌های اخیر به دلیل مشکلات اقتصادی و تحلیل رفتن طبقه متوسط در شهرهای بزرگ، نقش خواسته‌های حقوق شهروندی در خواست‌های جوامعه مدنی شهرهای بزرگ کاهش یافته است.

ارغنون هامون: بزرگترین مساله نهادهای مدنی در ایران چیست؟

دکتر بخشی: وظیفه اصلی نهادهای مدنی اثرگذاری بر سیاست‌ها و تصمیمات دولتی است لیکن نهادهای مدنی در ایران به روش‌های مختلف توسط دستگاه‌های دولتی کنترل می‌شوند تا از محدوده سیاستهای دولت فراتر نروند. بنابراین این نهادها اثرگذاری چندانی بر سیاست‌ها و تصمیمات دولت، که وظیفه اصلی نهادهای مدنی است، ندارند.

ارغنون هامون: تشکل‌های غیردولتی در ایران تا چه اندازه اثربخش و کارایی داشته‌اند؟

دکتر بخشی: به دلیل محدودیت‌های دولتی تشکل‌های غیردولتی اثربخشی و کارائی چندانی ندارند لیکن کارایی خوبی در زمینه‌های غیرسیاسی مانند کمک به نیازمندان و مدرسه‌سازی داشته‌اند.

ارغنون هامون: فعالان مدنی و اجتماعی در جامعه امروز ایران، آیا کنشگری موثری داشته اند؟

دکتر بخشی: کنشگری فعلان مدنی در ایران همراه با گسترش فضای مجازی بسیار افزایش یافته است. فعلان مدنی در سال‌های اخیر تاثیرات خوبی بر برخی سیاست‌ها و تصمیمات دولتی داشته است و به‌نظر می‌رسد این روند رو به افزایش باشد.

ارغنون هامون: مناسبات جامعه مدنی با دولت در سالهای اخیر ایران چگونه شکل گرفته است؟

دکتر بخشی: مناسبات دولت با جامعه مدنی تابعی از سیاست‌ها و چالش‌های دولت در عرصه‌های داخلی و بین‌المللی است. در زمانی که دولت در عرصه‌های بین المللی و داخلی دچار تنگنای بیشتری است معمولا محدودیت‌های بیشتری بر جامعه مدنی اعمال می‌شود. این کج‌دار و مریز در سال‌های گذشته تداوم یافته است.

ارغنون هامون: آیا برای شروع قرن جدید، باید نسبت به تاثیر تشکل‌های غیردولتی و نهادهای مدنی در ایران خوش‌بین بود؟

دکتر بخشی: بلی، با وجود محدودیت‌ها، در فضای مجازی اثربخشی تشکل‌ها امیدبخش بوده است و به‌نظر می‌رسد روند روبه رشدی داشته باشد.

سالنــــامـــه ارغنـــــــون هامـــون (فروش اینترنتی)

فصــــلنــامـــــه نــــامـــــه هـــامـــــون (فروش اینترنتی)

دوهـفتـــــــه نــامـه آوای هـــــامــــون (فروش اینترنتی)

انتـــــشــــــــارات هــــامـــــــون نـــــو (فروش اینترنتی)

نشستن در لژ مخصوص غول‌های ادبی؛ درباب منوچهر آتشی

درباره استاد غلامعباس توسلی؛ حافظه زنده جامعه شناسی

توسلی در سه بزنگاه تاریخی؛ یادداشتی از حمیدرضا جلائی‌پور

آکادمیسین مردم‌مدار؛ یادداشتی از حسین سراج زاده

حقوق شهروندی؛ چالش اصلی جامعه مدنی در ایران | در گفتگو با دکتر لطفعلی بخشی

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

اخبار مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ