امید به بازسازی فعالیت‌های محیط زیستی | یادداشتی از حمیدرضا میرزاده

امید به بازسازی فعالیت‌های محیط زیستی

حمیدرضا میرزاده

نویسنده و دبیر هیات تحریریه روزنامه پیام ما

دیروز خبر عفو کارشناسان محیط‌زیست محکوم‌شده در پروندهٔ جنجالی محیط‌زیستی‌ها در زمانی کوتاه بین فعالان محیط زیست دست‌به‌دست شد و خوشحالی را به میان آنها برد. بیش از شش سال از مفتوح‌شدن این پرونده گذشت و حالا با آزاد شدن این کارشناسان، پرونده در حالی مختومه می‌شود که جامعهٔ محیط‌زیستی ایران شباهت‌های کمی نسبت به شش سال پیش خود دارد. در این شش سال، سوالات بی‌جواب زیادی دربارهٔ این پرونده و محکومیت‌های سنگین متهمان آن مطرح شد. سیل توجیه‌ها و اتهام‌های مطرح‌شده در این پرونده کماکان نتوانسته است دستکم بخش اعظمی از افکار عمومی را دربارهٔ این پرونده اقناع کند و از طرفی استثنا شدن محکومان این پرونده از برخی امتیازات قانونی نظیر آزادی مشروط و مرخصی‌های متصل به‌آزادی و… بر ابهام‌های این پرونده افزود.

اما جدای از این مسائل که به‌طور مستقیم مرتبط با پرونده و محکومان آن بود، حواشی این پرونده نیز تأثیرات منفی فراوانی بر فعالیت‌های محیط‌زیستی در کشور داشت. از واهمه و بلاتکلیفی فعالان این حوزه گرفته تا انتشار شبه‌علم و اطلاعات نادرست در حوزهٔ محیط زیست، آسیب‌هایی بعضاً جبران‌ناپذیر بر پیکرهٔ فعالیت‌های محیط‌زیستی آن‌هم در شرایط بحرانی امروز کشور وارد کرد.

از بهمن‌ماه ۱۳۹۶ واژگانی چون «محیط‌زیست»، «حیات‌وحش» و بسیاری مقولات مرتبط دیگر به‌یک‌باره در کنار واژه‌هایی همچون جاسوسی قرار گرفت. همین اتفاق باعث شد تا نه‌تنها فعالان مستقل این حوزه دربارهٔ ادامهٔ فعالیت‌هایی که سال‌ها به‌صورت داوطلبانه و با عشق انجام داده بودند تردید پیدا کنند. بلاتکلیفی جامعه و دولت در قبال پذیرش یا عدم‌پذیرش مشارکت گروه‌های مستقل در حفاظت محیط زیست شمار زیادی از فعالیت‌ها را به محاق برد. چیزی بیش از سه‌سال طول کشید تا با هزار اما و اگر و ضوابط عجیب‌وغریب، دوربین‌های تله‌ای به‌عنوان پیش‌پا‌افتاده‌ترین ابزارهای حفاظت و پایش حیات‌وحش بار دیگر به معدودی از زیستگاه‌های حیات‌وحش بازگردند.

ارتباط با کارشناسان خارجی و همکاری با آنان با هزار ترس و واهمه همراه بود و دیگر به‌ندرت ردپایی از سازمان‌های مردم‌نهاد در فعالیت‌های حفاظت محیط زیست دیده می‌شد. ظهور چهره‌های جدید و بدون پیشینهٔ فعالیت محیط‌زیستی در بین فعالان از یک‌سو و بدبینی‌های به‌وجود آمده بین فعالان قدیمی از سوی دیگر، جامعهٔ فعالان محیط زیست را به جزیره‌هایی کوچک و جدا از هم تبدیل کرد که دیگر به‌سختی می‌توان همکاری‌های فنی و علمی بین گروه‌ها را مشاهده کرد. این میان ضربه‌ای که مهاجرت متخصصان و کارشناسان نیز از دیگر ضرباتِ کاری بر پیکر نحیف جامعهٔ محیط زیست بود.

حالا اگرچه خبر مسرت‌بخش آزادی کارشناسان محیط زیست، بسیاری از تلخ‌های شش‌سال گذشته را کنار می‌زند، اما آنچه امروز با آن روبه‌روییم، کشوری با محیط زیست آسیب‌دیده، کارشناسان و فعالانی با انگیزهٔ پایین، افت شدید سرمایهٔ اجتماعی و البته هزاران کار زمین‌مانده‌ای است که جز با مشارکت مردمی و حضور فعالانهٔ دلسوزان کشور راهی برای انجام آنها نیست. امروز بیش از هر چیز به بازسازی و نوسازی نیاز داریم. چه بازسازی جامعهٔ آسیب‌دیدهٔ محیط زیست، چه‌بازسازی امید به آینده، چه بازسازی محیط‌زیست بحران‌زده و چه تغییر نگا‌ه‌های تنگ گذشته که چنین واقعیاتی را در کشور رقم زده است. امروز روز امید است، روز بازسازی هر آنچه که دوست می‌داریم و عمرمان را به‌پایش گذاشته‌ایم.

منبع: روزنامه پیام ما (لینک)

سالنــــامـــه ارغنـــــــون هامـــون (فروش اینترنتی)

فصــــلنــامـــــه نــــامـــــه هـــامـــــون (فروش اینترنتی)

دوهـفتـــــــه نــامـه آوای هـــــامــــون (فروش اینترنتی)

انتـــــشــــــــارات هــــامـــــــون نـــــو (فروش اینترنتی)

نشستن در لژ مخصوص غول‌های ادبی؛ درباب منوچهر آتشی

درباره استاد غلامعباس توسلی؛ حافظه زنده جامعه شناسی

توسلی در سه بزنگاه تاریخی؛ یادداشتی از حمیدرضا جلائی‌پور

آکادمیسین مردم‌مدار؛ یادداشتی از حسین سراج زاده

امید به بازسازی فعالیت‌های محیط زیستی | یادداشتی از حمیدرضا میرزاده

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

اخبار مرتبط

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ