کرونا باعث خلاقیت در زیستن هم شده است؛ در گفتگو با دکتر مریم یارمحمد توسکی

کرونا باعث خلاقیت در زیستن هم شده

گفتگو هامون ایران با دکتر مریم یارمحمد توسکی؛ جامعه شناس و مدرس دانشگاه

مهدیه امیری دشتی: پرسشهایی از طرف وبسایت هامون ایران؛ تارنمای جامعه مدنی جنوب ایران از برخی صاحبنظران علوم اجتماعی و فرهنگی مطرح شده که در ادامه این گفتگو را با دکتر مریم یارمحمد توسکی؛ جامعه شناس و عضو هیات علمی دانشگاه مرکزی خواهیم خواند:

هامون ایران: به نظر شما قرنطینه و محدودیت های جابجایی در دوران کرونا باعث افزایش خشونت خانگی “جنسیت محور” در خانواده شده است؟

دکتر مریم توسکی: اگر چه با قرنطینه و محدودیتهای جابجایی ناشی از کرونا، شاهد افزایش خشونت خانگی هستیم، اما زمینه های فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی خشونت خانگی به درجات مختلف در جامعه ما وجود داشته است. بدیهی است زودرس ترین عارضه کرونا برای رقم قابل توجهی از خانواده های ما، تبعات و ‌فشارهای اقتصادی مضاعف بوده است. و باز هم بدیهی است بر بستر این خشونت خانگی نهفته و مسبوق به سابقه در جامعه ما، خشونت بر علیه زنان بعنوان قشر یک جنسیتی در کنار دیگر اقشار محروم و تحت فشار بیشتر شده است.

هامون ایران: تاثیر کرونا بر امنیت زنان در کدام یک از سطوح اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی بیشتر بوده است؟ و این مساله را مطرح کنید که “شکنندگی امنیت” زنان در هر سطح چه تاثیری بر خود زنان و بالتبع نهاد خانواده گذاشته است؟

دکتر مریم توسکی: بنظر می رسد در کنار پدیده جهانی کرونا، خلاقیها، سازگاری ها و ‌وجوه متفاوت تری از سبک زندگی و تاب آوری هم با رویکرد جنسیتی در خانواده ایجاد شده است. آنچه بنظر من در کنار خشونت خانگی با زمینه فرهنگی رخ داده است، توجه و پرداختن به خود و دیگری در خانه حاصل شده است. در ارتباطات با قشرهای مختلف زنان واقعا دیده می شود که محدویتهای ناشی از کرونا، خودشناسی، پرداخت به خود و ‌خانواده هم بیشتر شده و این خود از تنش و خشونت خانگی می کاهد.

هامون ایران: کرونا در ایران تا چه میزان بر اقتصاد “زنان سرپرست خانوار” تاثیر گذاشته و “جنسیت” آنها تا چه میزان در این مساله دخیل بوده است؟

دکتر مریم توسکی: قطعا همانطور که در کلان جامعه، تبعات اقتصادی کرونا قابل توجه است، این فشار و صدمات بر اقشار تحت آسیب و آسیب دیده از جمله زنان بد سرپرست و یا بی سرپرست دو چندان شده است.

هامون ایران: آیا کودکانی که در دوران کرونا به دلیل وضعیت بد اقتصادی خانواده از تحصیل بازمانده اند را می توان یکی از گزینه های بسیار مهم در “تغییر و دگردیسی” نهاد خانواده در آینده قرار داد؟

دکتر مریم توسکی: بنظرم مهمتر از تبعات جنسیتی پدیده زیستی- اجتماعی کرونا، تاثیرات سنگین و مبتنی بر تبعیضی است که برای دانش آموزان و کودکان ایجاد شده است. خودکشی کودکان، رها شدگی کودکان آسیب پذیر تر، استثمار کودکان در بازارهای کاری غیرقانونی، تکدی گری، ترک تحصیل و بازماندگی از تحصیل مشهود است. اما بحث ‌دگردیسی نهاد خانواده، بحثی قابل تامل است. تغییرات در روابط دوستی، شبکه های اجتماعی، نوع و ‌کیفیت معاشرتها با محدودیتهای کرونایی رخ داده است. این رخداد برای جامعه ما، حریمها، حفظ حریم ها، فاصله فیزیکی و‌ مدت زمان مصروف ارتباطات اجتماعی و‌ توقعات و انتظارات از مراودات و ‌معاشرتها را به سمت دگرگونی هدایت نموده است. حال واقعا باید دید پس از کرونا چه مقدار از این کنشها و‌ انتخابهای رفتاری و سبکهای ارتباطی تغییر و ‌متحول شدت است!

هامون ایران: عدم وجود نهادهای حمایتی پایدار از زنان در دوران کرونا چه تاثیری بر سبک زندگی آنها گذاشته و این تاثیرات چه پیامدهای مثبت و منفی در پی دارد؟

دکتر مریم توسکی: قطعا همه اقشار تحت آسیب، از جمله کودکان، زنان و سالمندان در رخداد کرونایی نیاز به حمایت دارند. در این شرایط توانمندی و ناتوانی خیلی خود را صریح تر، خشن تر و سریعتر نشان می دهد.

هامون ایران: کرونا تا چه میزان بازتاب دهنده “صداهای خاموش” زنان و کودکان بوده و آیا کرونا توانسته در کنار زنان و کودکان مسایل “فقر و ناامنی” را نیز بیشتر بازنمایی کند و آنها را در کنار هم قرار دهد؟

دکتر مریم توسکی: فقر در درجه اول طیف وسیعی از اقشار جامعه را متاسفانه دربرگرفته است. زیرا همانطور که اشاره شد، فشار اقتصادی بر اقشار محروم بیشتر، وسیعتر و مهلک تر و البته با زمینه موجود‌ قبلی و محدودیتها و فشارهای مضاعف ناشی از کرونا، بازنمایی بیشتر دارد.

تاثیرات منفی کرونا بر توان اقتصادی، تامین معاش و ‌احتیاجات روزانه آنقدر مشهود و‌ ملموس است که در واقع شاهد سقوط لایه ها و‌ اقشار ‌مختلف از طبقه متوسط جامعه به طبقات محرومتر و نابرخوردار هستیم. این سقوط معیشتی و اقتصادی قطعا بر نابرابری، فقر، ناامتی و کاهش بیشتر میزان سرمایه اجتماعی تاثیر گذاشته است. و‌ متاسفانه پیوند شرایط و ‌محدویتهای کرونایی با بیکاری و فقر موجود منجر به بازنمایی بیشتر، فقر، احساس محرومیت نسبی، طرد و‌ انزوای بیشتر شده است.

سالنــــامـــه ارغنـــــــون هامـــون (فروش اینترنتی)

فصــــلنــامـــــه نــــامـــــه هـــامـــــون (فروش اینترنتی)

دوهـفتـــــــه نــامـه آوای هـــــامــــون (فروش اینترنتی)

انتـــــشــــــــارات هــــامـــــــون نـــــو (فروش اینترنتی)

نشستن در لژ مخصوص غول‌های ادبی؛ درباب منوچهر آتشی

درباره استاد غلامعباس توسلی؛ حافظه زنده جامعه شناسی

توسلی در سه بزنگاه تاریخی؛ یادداشتی از حمیدرضا جلائی‌پور

آکادمیسین مردم‌مدار؛ یادداشتی از حسین سراج زاده

کرونا باعث خلاقیت در زیستن هم شده است؛ در گفتگو با دکتر مریم یارمحمد توسکی

One thought on “کرونا باعث خلاقیت در زیستن هم شده است؛ در گفتگو با دکتر مریم یارمحمد توسکی”

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

اخبار مرتبط

One thought on “کرونا باعث خلاقیت در زیستن هم شده است؛ در گفتگو با دکتر مریم یارمحمد توسکی”

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ