دویست و پنجاه سال تکاپو
از آغاز اولین موج جنبش اجتماعی زنان که با شعار «تساوی و برابری زن و مرد در همه شئون اجتماعی» و طرح آن در اعلامیه حقوق بشر فرانسه در سال ١٧٨٩به تصویب رسید، بیش از ٢۵٠ سال می‌گذرد. اما همچنان تبعیض‌های جنسیتی زنان در جهان در کشورهای توسعه‌یافته و درحال توسعه با درصدهای بیش و کم، دموکراتیزه شده است. با مروری بر پیشینه جنبش زنان در جهان می‌توان در حرکت رو به پیشرفت زنان در تمام کشورها دست یافت.
بعد از انقلاب فرانسه مباحثی همچون تساوی شهروندان در برابر قانون، حق مالکیت فردی، به رسمیت شناختن حقوق بشر و مبنا قراردادن دموکراسی و نیز آزادی‌های فردی، زنان را قادر ساخت در پناه ایدئولوژی (لیبرالیسم)، از استقلال سیاسی، اقتصادی زنان در روند تحولات جاری دفاع کنند. انتشار کتاب‌ها و مقالات در این حوزه مانند کتاب «ماری ولستون کرافت» تحت عنوان «حمایت از حقوق زنان» که در سال (١٧٩٢) – یعنی درست سه‌سال پس از پیروزی انقلاب کبیر فرانسه – منتشر شد، به گفته برخی به منزله اعلامیه استقلال جنبش زنان به‌شمار می‌رود. وی در آن اثر ٣٠٠ صفحه‌ای، برای اولین‌بار عقاید روشنگری در مورد مسائل و وضع زنان را به‌کار برد و زمانی‌که او از طرف ژاکوبن‌های جمهوریخواه مورد اتهام قرار گرفت و به اعدام محکوم شد، فریاد زنان در اثنای اعدام می‌گفت: «همچنان‌که زنان بر طبق قانون حق دارند بالای چوبه دار بروند به همین‌سان نیز حق دارند که بالای سکوی خطابه و سخنرانی بروند. (بشیریه، ١٣٧۴: ٢٩) با این تأثیر بعدها کندورسه، ریاضیدان و فیلسوف فرانسوی (١٧٩۴م) به این حرکت ادامه داد و مکتب «طرفداران زن» را تشکیل داد. دیدگاه سوسیالیستی و جامعه‌شناس برجسته فرانسوی سن‌سیمون با رویکرد انتقاد‌هایی به لیبرالیسم و این‌که در عمل به تحکیم بورژوازی می‌پردازد و نابرابری‌ها را تشدید می‌کند؛ در دفاع از حقوق زنان، به سه نکته اساسی تأکید کردند:
فائزه توکلی پژوهشگر ارشد تاریخ پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
